عزل روسف چه پیامدهایی دارد؟/ چقدر بر روابطمان تأثیر می‌گذارد؟/ سفیر سابق ایران در برزیل پاسخ می‌دهد

زهره نوروزپور: درست دو سال پیش هنگامی که کشور برزیل در تب و تاب جام جهانی بود مخالفان دیلما روسف به خیابان ها آمدند و خواهان برکناری رئیس جمهور شدند، در آن مقطع زمانی خانم روسف با وعده اصلاحات شورش های خیابانی را که هفته ها به طول انجامید را آرام کرد اما این مساله تنها به آتشی زیر خاکستر تبدیل شد که حالا بعد از دوسال و این بار هم نزدیک مسابقات المپیک دوباره زبانه کشیده است.

این بار از آشوب خیابانی خبری نیست بلکه نمایندگان دست به کار شدند تا پرونده چهارساله دیلما روسف را ببندند چرا که دوره چهار ساله او به اتمام رسیده و با اتمام دوره ریاست جمهوری پرونده های فسادی است که بر سر خانم روسف آوار شده است. رئیس جمهوری برزیل شانس بسیار کمی برای دور دوم ریاست جمهوری خواهد داشت چرا که او در حال حاضر پای استیضاح رفته است.

مجلس نمایندگان برزیل روز دوشنبه طرح استیضاح دیلما روسف، رئیس جمهوری این کشور را تصویب کرده و گفته می شود جناح طرفدار استیضاح حد نصاب دو سوم آرا، ۳۴۲ رای از مجموع ۵۱۳ رای را کسب کرده است. در صورتی که سنا هم این طرح را تصویب کند، روسف باید با قدرت خداحافظی کند. جعفر هاشمی، سفیر سابق ایران در برزیل در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین آخرین تحولات این کشور را مورد بررسی قرار داده است که از نظر می گذرانید:

اول از هرچیز لطفا برای ما بگویید که چرا برزیل مهم است؟

خاطره ای را نقل می کنم از اینکه ابتدا اهمیت برزیل برای شما روشن شود. من سال 56 دانشجو بودم، آن زمان مقاله ای از کسینجر خواندم که نوشته بود: «خداوند یک برزیلی است» توضیح داده بود که چرا خداوند یک برزیلی است.
دلایلی که مطرح کرده بود به این شرح بود:  این کشور از یک سری امکانات بسیار بالایی برخوردار است، وسعت زیاد، خاک غنی شده، جنگل های امازون که تامین کننده اکسیژن بسیار بالایی برای دنیا محسوب می شود. بارندگی های شش و هفت ماهه، لذا در نهایت نتیجه گرفته بود که چون خداود دارای جمعی از صفات خوب است، این کشور هم به دلیل این همه صفات، پس خداوند یک برزیلی است!

زمانی که سفیر این کشور بودم این مطلب را در ملاقاتی خدمت لولا رئیس جمهور وقت آن زمان گفتم و ایشان گفتند که تعبیر آقای کسینجر درست نیست. اینکه مردم می گویند خداوند برزیلی است داستان دیگری دارد و آن اینکه در زمان استعمار، هر زمانی که سختی های مستعمره شدند به آن ها فشار می آمد و به دلیل اینکه جامعه برزیل مذهبی است، رهبران کاتولیک به اینها می گفتند از استعمار نترسید به دلیل اینکه خداوند برزیلی است به شما کمک می کند.

به طور کلی این کشور بسیار با اهمیت است و قطع یقین در دو سه دهه آینده نقش آن پر رنگ تر هم می شود به دلیل اینکه این کشور داری وسعت زیاد و خاک حاصلخیز است، مهم ترین تامین کننده مواد کشاورزی دنیا محسوب می شود که این اصل موضوع است برای اینکه بدانیم چرا برزیل مهم است.

چه شد که کابینه خانم روسف که بعضا او را "زن چریک" خطاب می کنند در استانه سقوط قرار گرفت؟

برای پاسخ این سوال باید به گذشته بازگردیم و ببینیم که این کشور چه حوادثی از سر خودش گذرانده است و پس از چه اتفاقاتی امروز کشور به دست خانم روسف رسیده است؟

افکار عمومی آگاه به این مساله است که این کشور در دهه هایی در اختیار نظامیان بود و پس از اینکه بدهی های فراوانی را کشور متحمل شد، به عنوان یکی از بدهکار ترین کشورهای دنیا به حساب آمد. اما  برزیل همت کرد و واقعا در مسیر رشد اقتصادی قرار گرفت.  با امدن کاردوزو، کشورتکان خورد.

با شروع انتخابات و آمدن لولا داسیلوا، اکثر شعارهای وی مخالف شعار هایی بود که دولت اقای کاردوز داشت. نهایتا پس از اینکه لولا به پیروزی رسید عقلانیت بالایی را به خرج داد، و آن هم این بود که اعلام کرد: سیاست های اقتصادی کاردوزو درست است و این دولت هم به ان سیاست ها عمل می کند. در دوره ریاست جمهوری تمام بدهی های برزیل پرداخت شد. در این 8 سالی که لولا قدرت را به دست داشت نرخ فقر تقریبا به نصف رسید، فقر مطلقی که در آن کشور حاکم بود به یک چهارم کاهش پیدا کرد و نرخ تورم هم به طور میانگین 6 درصد حفظ شد.

درست بین سالهای 2008 و 2009 که بحران مالی تمام اقتصادهای بزرگ دنیا را فراگرفته بود، حتی امریکا و اروپا درگیر این بحران بودند، این کشور رشد اقتصادی 5.7 را تجربه می کرد که حیرت همه را برانگیخت، علت هم این بود که این کشور به اضافه هند و افریقای جنوبی که قبلا اتحادیه رنگین کمان را داشتند، با افزودن چین و روسیه که نام اتحادیه بریکس را به خود گرفت و به قدرت بزرگی مبدل شدند که بعضی مواقع از رهبران این گروه در نشست های مهم اقتصادی دنیا نام برده می شد و از راهکار آنها بهره می بردند.

پس از این برزیل خیلی مورد توجه قرار می گیرد، حتی مورد توجه کشورهایی که این کشور را مستعمره کرده بودند. پس از آن سرمایه های خارجی به شدت شکل گرفت، روند رشد اقتصادی به سرعت بیش از گذشته پیشتازی کرد و به عنوان یکی از قدرت های نو ظهور اقتصادی جهان مطرح شد. اما با آمدن خانم روسف، خوش بینی ها به آینده، دوام نداشت.

شاخص اقتصادی روند معکوس به خود گرفت بین کشورهای بریکس کمترین رشد را این کشور داشت، فساد های مالی که در این دولت به وجود آمد خانم روسف را در معرض استیضاح قرار داد. بروکراسی پیچیده این کشور فساد اقتصادی در آن نهادیه بود، از زمان روی کار امدن ارتشی ها و نظامی ها و نرخ بهره بری پایین آمد. این کشور نظام مالیاتی بسیار سنگینی دارد. در واقع می توان گفت عوامل داخلی رویکرد غلطی که رئیس جمهور فعلی به کلان اقتصادی داشت در وضعیت خانم روسف به شدت دخیل بود. در بعد خارجی هم بحران جهانی و رکود اقتصادی دنیا تاثیر خودش را بر روی این کشور گذاشت، فی الواقع چیزی شد که الان ملاحظه می کنیم.

با توجه به اینکه در استانه مسابقات المپیک هستیم این اتفاقات داخلی دور از انتظار نبود چرا که دو سال گذشته نزدیک جام جهانی فوتبال مردم به خیابان ها آمدند علیه روسف شعار دادند و خواستار برکناری او شدند. آنها اگاه هستند به این موضوع که الان وقت اعتراض است. مخالفان روسف این مهم را در نظر دارند که در این مقطع زمانی اعتراضات آنها به شدت بازتاب رسانه ای خواهد داشت و برای مخدوش کردن چهره دولت بهترین وقت ممکن است.

معتقدم روسف باید همانند سلف خودش لولا درایتی به خرج دهد و با رفع بعضی از مشکلات، از جمله فساد اقتصادی بتواند بار دیگر ائتلاف را برای خود زنده نگه دارد.

برکناری دیلما روسف چه تاثیری بر آمریکای لاتین خواهد داشت؟

با آمدن لولا شاهد برکناری بسیاری از دولت های وابسته به آمریکا بودیم. بولیوی، ونزوئلا، نیکاراگوئه، اروگوئه، شیلی و بسیاری از این کشورها با رویکر برزیل به پیش رفتند، حالا اگر این ائتلاف شکست بخورد کشورهای که هنوز زیر سلطه استعمار هستند از این بابت خشنود خواهند شد. به هرحال قصد این را دارند که این حکومت ها در جای خودشان نباشد واینجا موفق شوند خانم روسف را برکنار کنند. تاثیراتش روی کشورهای امریکای لاتین بسیارزیاد است که امیدوارم درایت خانم روسف مانع از این اتفاق شود.

سقوط دولت روسف برای دیپلماسی کشور ما چه تبعاتی به همراه خواهد داشت؟

رفتن اینها به معنای اینکه یک حکومتی بیاید که صد در صد با سیاست ما مخالف باشد تلقی نمی شود. میتوانیم باز هم با دولت های جدید و با جناح های مخالف کار کنیم ما ارزومندیم همین دولت با رفع مشکلات بتواند کار خودش را ادامه دهد.

ما با دو جناح در برزیل مناسبات دیپلماتیک خوبی را برقرار کرده ایم، با دولت کاردوزو رابطه خوبی داشتیم، دولت اصلاحات رابطه خوبی با آنها برقرار کرده بود. انقلابی گری دولت هایی همچون لولا و تاثیر آنها  بر امریکای لاتین بر کسی پوشیده نیست. خانم روسف اگر بتواند با اینها کنار بیاید و نگرانی های جامعه و مردم را کمی برطرف کند می تواند بار دیگر با همین گروهها و همین ائتلاف دولت را از نو بازسازی کند از فشار استیضاح خارج شود، فقط تا زمان استیضاح باید درایت کافی به خرج دهد. ضمن اینکه عرض کردم کشورهای آمریکای لاتین که از زیر بار استعمار خارج شده اند خواهان رفتن روسف نیستند.

این نکته را یاد آور شوم که برخی در تحلیل های خود رفتن خانم روسف را به ضرر منافع ملی ما می دانند اما یادمان باشد همین خانم روسف علیه ما مواضع زیادی دارد. من با این خانم ملاقات داشته ام به شدت مخالف سرسخت مسائل حقوق بشری درون کشورمان است که برای اینها خیلی مهم است طور دیگری به مقوله حقوق بشر نگاه می کنند. در کل به عقیده من خیلی نباید از رفتن روسف نگران بود.

52310