اینکه چرا این صندلی اینقدر لرزان است، نیاز به بررسی های دقیق‌تری دارد اما آنچه در کلیت می‌توان به آن اشاره است، این است که در وزارت آموزش و پرورش اصولا وزرا درگیر چالش‌هایی می شود که در مدیریت آنها نه تجربه ای دارند و نه از الگوی مدیریت مناسبی استفاده می‌کنند.
در حال حاضر آموزش و پرورش با چند چالش کلی و بی نظمی‌های مهم مواجه است:
بی نظمی در توزیع نیروی انسانی اش در کشور
بی نظمی در مدیریت و نظارت در صندوق ذخیره فرهنگیان
بی برنامگی برای بهبود وضعیت معیشتی فرهنگیان
عدم مدیرت مالی بودجه سالانه و چالش های آموزشی و فرهنگی
همزمان بررسی ها درباره استیضاح یا برکناری وزاری آموزش و پرورش بعد از انقلاب نشان می‌دهد آنها به دلایلی از جمله:
اعتراضات صنفی معلمان
فساد‌های مالی
عدم مدیریت مالی مناسب بودجه
سوار نبودن بر نظم بروکراتیک
عدم مدیرت توزیع نیروی انسانی و...
استیضاح یا برکنار شدند.
برای مثال، محمود فرشیدی در دولت اول محمود احمدی نژاد به واسطه مدیریت مالی بسیار ضعیفی که داشت باعث شد سالانه کسری بودجه شکننده ای به آموزش و پرورش تحمیل شود و چون نسخه ی خاصی برای بهبود وضعیت معیشت فرهنگیان نداشت، نتوانست در مقابل اعتراضات صنفی آنها مقاومت کند و خیلی زود پای نیروهای امنیتی را پیش کشید و همین اتفاق منجر به برکناری او شد.
تا چالش های بیشتری را روانه دولت نوپای محمود احمدی نژاد در سال ۸۷ نکند.
یا مثال نزدیک تر همین آقای فانی. وزیر سابق آموزش و پرورش درست در زمانی که می توانست با نظارت دقیق ۸ هزار میلیاردی که از مجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه را به نفع فرهنگیان خرج کند، در دفتر وزارتی از این تحرکات مالی بی خبر بود و در واقع نسخه ای برای مدیرت منابع مالی در وزارتخانه تحت مدیریت اش نداشت.
اما نکته عجیب این بود که موافقان علی اصغر فانی در سال ۱۳۹۲ و در روزی که در مجلس رای اعتماد گرفت، خیلی تاکید داشت که او فرهنگی است و از دل فرهنگیان بیرون آمده و بیش از ۴۰ سال سابقه مدیریتی در آموزش و پرورش دارد. واقعیت اما چیز دیگری است. امروز محبوب ترین وزیر در میان فرهنگیان محمد علی نجفی است، کسی که معلم نبوده است و عضو خانواده فرهنگیان نبوده است.
از آن طرف ضعیف ترین وزرا هم کسانی بودند که سال‌ها در آموزش و پرورش خدمت کرده اند، مانند محمود فرشیدی و علی اصغر فانی. اینکه چرا امسال محمد علی نجفی می توانند در آموزش و پرورش موفق باشند و امثال فرشیدی و فانی نمی توانند، یک دلیل بسیار مهم دارد و آن این است که آموزش و پرورش مدیر می خواهد، نه کسی که صرفا سالهاست در این ساختار معیوب سمت های مختلف می گیرد.
چالش های امروز آموزش و پرورش دقیقا نشان می دهد که این وزارتخانه نیاز به کسانی در ستاد وزارتی دارد که آشنا به مسایل اقتصادی روز باشند، آشنا به مدل های مدیریتی توزیع نیروی انسانی باشند، مشاوران زبده ای در افزایش بهره وری یک وزارت خانه یک میلیون نفری باشند، مدیرانی باشند که بتوانند با کمترین هزینه بیشترین حمایت های مالی و معنوی را از کارمندان شان بکنند و کسانی باشند که از کاه ردیف های بودجه بتوانند کوه بسازند و سال به سال آموزش و پرورش را به صفر شدن کسری بودجه و بهره وری نیروی انسانی نزدیک کند. اما از آن طرف دیگر، در برنامه های دانش آشتیانی رگه هایی از توجه به این فاکتور ها به چشم می آید و در نگاه اول می توان گفت او مانند فرشیدی و فانی معلم نیست و این اتفاق خوبی است. همه هم می دانیم شغل معلمی بسیار شریف است و این ادعا جسارتی برمعلمان نیست. بلکه بحث بر سر تخصص است.
تجربه هم نشان داده معلم ها نتوانسته اند در مدیریت کلان وزارتخانه ای که نیاز به مدیریت اقتصادی دارد موفق نبوده اند. بر همین اساس اینکه می گویند دانش آشتیانی تجربه کار معلمی ندارد، اتفاق منفی ای است، چون واقعیت امروز آموزش و پرورش نشان می دهد این وزارتخانه تنها و تنها نیاز به مدیران کار بلد دارد، نه مدیران ایده‌ئولوژیک. حتی دانش آشتیانی هم در صورت کسب رای اعتماد اگر با این همین مدیران که علی اصغر فانی کار کرد، کار کند باز محکوم به شکست می‌شود.
آموزش و پرورش نیاز به مدیرانی دارد که نسخه های اقتصادی مناسبی را بتواند از آستین در بیارند و این گونه از مدیران هستند که می توانند سر و سامانی به آموزش و پرورش بدهند. وقتی هم که نظم مالی و اقتصادی حاکم شد می توان سراغ تربیت انسان ها رفت و اهداف عالیه آموزش و پرورش به معنای واقعی را پی گرفت.
۴۲۴۲
نظر شما