دادستان البرز: آلودگی محیط زیست(هوا، آب ، خاک) و موضوع شهرنشینی

محیط زیست یکی از اصلی ترین دغدغه های بشر و جهان مدرن در چند دهه گذشته تاکنون بوده است . برهمین مبنا ، ایجاد و تحول حوقق و تکالیف مربوط به محیط مزبور چه در حقوق داخلی و چه در حقوق بین الملل از مسائل سیاسی بسیار مهمی است که ذهن بسیاری از صاحب نظران ، دولتمردان و انبوهی از سازمانهای جهانی و معاهدات بین المللی را به خود معطوف و مشغول کرده است .

به گزارش خبرآنلاین ، حاجی رضا شاکرمی گفت: امروزه تهدیدهای زیست محیطی ، دامنه وسیعی را در بر می گیرد : از جمله آب و هوا ، میزان حرارت و گرم شدن دمای زمین ، بالا آمدن سطح دریاها ، حفظ گونه های مختلف ، به ویژه گونه های گیاهی و جانوری نادر ، فرسایش اُزُن ، آثار فعالیتهای صنعتی ، تخریب جنگل ها ، آلودگی آب ها ، باران های اسیدی ، آلودگی های صوتی ، هسته ای و مانند آن .
از سویی برخی از ضایعات زیست محیطی ، خود نیز منشاء ضایعات گسترده تری شده اند ، مانند سوختهای فسیلی و استفاده نامتناسب و گسترده از آنها ، سبب افزایش دی اکسید کربن زمین و ایجاد پدیده گازهای گلخانه ای شده است . وجود گازهای سمی منتشر شده از فعالیت های صنعتی به اسیدی شدن بارانها انجامیده و آبهای مصرفی و فضای حیاتی موجودات دریایی را مسموم کرده و سلامت انسانها را به خطر می اندازد .
با این که عوامل متعددی برای بحران های زیست محیطی ذکر می شود ولی اصلی ترین علت را می توان در بی توجهی به تعادل موجود در طبیعت و انجام اعمالی که منجر به برهم خوردن این تعادل شده ، جستجو نمود . عدم آگاهی یا غفلت از قوانین و اصول حاکم بر عالم وجوئد را می توان به عنوا اصلی ترین علل بحرانهای زیست محیطی معرفی کرد . این غفلت ناشی از خود محور پنداشتن انسان و پاسخ به آزمندی انسانهایی است که به معنویت و اخلاق بی اعتنا بوده و تنها به حداکثر بهره وری اقتصادی می اندیشند .
هر فردی "حق حیات ، آزادی و امنیت" دارد ، "حق حیاتی" که در منشور و همچنین در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده است ، حیاتی با عزت و احترام شخصی آدمی ، همراه با برابری است ، بنابراین حق حیات فقط زنده بودن در طول مدتی خاص نیست بلکه معنای آن حق زندگی با استاندارد و با کیفیت و برخورداری از بهداشت در محل کار و زندگی است .
لازم و ضروری است قضات محترم و شریف ، در شکایات و دعاوی مربوط به محیط زیست آلوده کردن تدریجی آب ، هوا ، خاک و محیط زیست بشر را سلب تدریجی حق حیات تفسیر کنند و علیه مسبب آن حکم صادر نمایند و این احکام شامل دستور توقف فعالیت آلوده ساز، جبران خسارت و گاهی لغو مجوز و فعالیت می باشد ، بنابراین حق حیات به حق داشتن محیط زیست سالم تفسیر و معنا شود و تمامی قوانین و مقررات درباره حمایت از آب و هوا ، خاک سالم ، جلوگیری از آلوده شدن آنها و کنترل آلاینده ها در واقع تأمین کننده حق محیط زیست سالم و حمایت از حق حیات تلقی شود .
آلودگی ها سبب بر هم خوردن ترکیبات آب ، هوا و خاک و کیفیت آنها می شود که در نتیجه کیفیت و استاندارد زندگی و حیات سالم کاهش می یابد .
آلودگی آب :
آب به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر حیات در زندگی کلیه حیوانات دارای نقش مهمی می باشد ، بدین خاطر حتی پیش از آن که واژه محیط زیست و حقوق محیط زیست به وجود آید ، بحث جلوگیری از آلودگی آب در تمام جوامع بشری به نوعی مطرح بوده است . آنهایی که علل مختلف از جمله تغییر مواد محلول و یا معلق و یا تغییر درجه حرارات و دیگر خواص فیزیکی و شیمیایی بیولوژیکی آب در حدی که آن را برای مصرفی که برای آن مقدر شده است، مضّر یا غیرمفید سازند علاوه بر اینکه بهداشت و سلامت انسانها را به خطر می اندازند ، حیوانات و گیاهان را نیز با مشکلات و خطرات زیستی مواجه می سازد .

آلودگی و تخریب خاک :
منظور از آلودگی و تخریب خاک ، پخش یا آمیختن مواد خارجی به آن به میزانی که کیفیت فیزیکی یا شیمیایی یا بیولوژیکی آن را به طوری که به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان زیان آور است تغییر دهد . متأسفانه سالانه مساحت زیادی از سطح زمینهای زراعی تبدیل به ساختمان می شود از طرفی دیگر بر اثر تجمع زباله های شهری ، ریختن فاضلاب ، فضولات کارخانه ها ، استفاده بی رویه از مواد شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی و بیماری های کشاورزی، درصد آلودگی خاک سیر صعودی طی می کند .
به دلیل عدم وجود قانون روشن و شفاف و آیین نامه اجرایی مناسب مراجع قضایی رسیدگی کننده به این قبیل پرونده ها به مسئله آلودگی خاک توجه نداشته و اگر قرار باشد در مورد آن تصمیمی اتخاذ نمایند ، آن را مبتنی بر مسایل دیگری همچون آلودگی آب ، یا مرگ حیوانات و یا پروندگان می نمایند .
آلودگی هوا :
تردیدی نیست هوا یکی از عوامل اساسی و مهم حیات انسان است . هواست که بدون آن زندگی غیرممکن است . هوا فقط اختصاص به تنفس ندارد بلکه موجودات را در مقابل خطرات زیان آور (اشعه های مختلف خورشید) حفظ می کند . آلودگی هوا ممکن است بر اثر دود ناشی از سوخت خودروها ، سوخت فسیلی کارگاهها و نیروگاهها ، کارخانجات صنعتی و تولیدی ، زباله ها و دود ناشی از سوزاندن آنها و غیره باشد . بنابراین آلودگی هوا با پخش مواد آلوده کننده در هوا تحقق می یابد یعنی انتشار هر نوع ماده گازی ، بخار ، مایع وجامد و یا مجموعه و ترکیبی از آنها در هوای آزاد به مقداری و مدتی که کیفیت آن را به طوری مضر به حال انسان و یا سایر موجودات زنده و گیاهان و یا آثار و ابنیه باشد ، تغییر دهد .

آلودگی صدا :
امروزه یکی از زیانبارترین انواع آلودگی ، آلودگی ناشی از سر و صدا ناهنجار است . آلودگی صدا علاوه بر آثار مخرب بر سلامت انسان ، در بسیاری از امور روزمره زندگی انسان و انجام امور اداری را با اختلال مواجه می سازد . برخلاف آلودگی آب و هوا که مورد توجه قانونگذار قرار گرفته آلودگی صدا چندان مورد توجه قانونگذار قرار نگرفته که لازم است به این مهم توجه بیشتری شود .
با توجه به بررسیهای به عمل آمده می توان موارد زیر را جمع بندی و ارایه طریق نمود :
1- توسعه بخش خدمات فنی و فعالیت کارگاهی در مبادی ورودی و خروجی کلانشهرها به خصوص تهران و کرج و استقرار تعداد زیادی از خدمات فروش ، تعمیرگاه اتومبیل ، کارگاههای ذوب فلزات ، پایانه های مسافربری ، کلانشهرها را به صورت کانوهای بحرانی و در مواردی آلوده کننده مسایل زیست محیطی تبدیل نموده است که باید با این معضل برخورد اصولی کرد و قوانین و مقررات و ضوابط خاص را تدوین و اعمال نمود و در صورت استقرار ضمن رعایت قواعد و قوانین ، استاندارهای لازم را رعایت نمایند .
2- حسب بررسیهای به عمل آمده برخی واحدهای تولیدی بزرگ یا کوچک در نزدیکی شهرهای بزرگ از جمله تهران و کرج : بعضاً تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه فاضلاب ندارند و پیوسته فاضلاب خود را به صورت خام در چاههای جذبی و یا رودخانه های فصلی و دایمی جاری و یا در حریم آنها تخلیه می کنند و یا به دلیل عدم مدیریت صحیح ، سیستم تصفیه خانه فاضلاب از کارایی لازم برخوردادر نبوده باعث آلودگی آبهای زیرزمینی و سطحی می شود و یا رودخانه ها به علت کم آبی شرایط خودپالایی را ندارند و آلودگی گسترش می یابد ، همانند فاضلاب شهرک صنعتی اشتهارد که عدم نصب پیش تصفیه در برخی شرکت و واحدهای تولید و عدم کارایی لازم تصفیه خانه شهرک موجب رها سازی فاضلاب در مزارع و قنات و یا رودخانه شور گردیده که موجب آلودگی شدید زیست محیطی گردیده است .
و یا رها سازی پساب آلوده نیروگاه منتظر قائم واقع در فردیس کرج در اراضی با وصف قرار گرفتن در مناطق مسکونی و یا مشکلات زیست محیطی و آلودگی آب شرب تهران و کرج بوسیله ساختمانهای احداثی در بستر رودخانه کرج و عدم استفاده از سبتیک و عدم دفع اصولی فاضلاب روستاها در مسیر رودخانه .
3- متأسفانه سالانه مساحت زیادی از سطح اراضی زراعی و باغی اطراف کلانشهرها توسط آلاینده ها آلوده شده و یا تبدیل به ساختمان و تأسیسات شهری و صنعتی گردیده و تغییر کاربری صورت می گیرد . همچنین استفاده از مواد شیمیایی ، سموم دفع آفات و داشتن بار آلودگی شدید وارد ساختن عناصر سنگین همچون سرب و روی ، درصد آلودگی خاک سیر صعودی را طی می نماید . تدوین قوانین و مقررات جدید در جهت کنترل جلوگیری از خاک ضرورت دارد .
4- نظر به اهمیت پیشگیری از آلودگی ها به جای مبارزه باید قوانین و مقررات زیست محیطی مجوز فعالیت و شروع بکار واحدهایی را که ممکن است هرگونه فعالیت آلوده کننده محیط زیست را داشته باشد به منظور رعایت استاندارها و پیش بینی لازمه ، منوط به تأیید سازمان حفاظت محیط زیست برساند .
5- گرایش بیشتر کشورها براین است که قانونی واحد کنترل مؤثر آلودگی همه انواع آبها را پیش بینی کند و از آوردن قوانین مربوط به جلوگیری از آلودگی آبهای عمومی به صورت مقررات تکمیلی در قانون باید مفهوم آلودگی را با توجه به استانداردهای کیفیت تنظیم شده توسط سازمان کنترل کننده آلودگی منابع آب روشن نماید و مسئولیت های کیفری و مدنی ناشی از آلودگی را پیش بینی نماید .
6- به علت رابطه تنگاتنگ مدیریت کیفی و کمی آب و اثرات متقابل آنها بر یکدیگر ، مدیریت تلفیقی و تؤام کیفی و کمی وسیله سازمانی واحد در مرحله حفاظت ، تخصیص ، مصرف ، دفع پساب ها و استفاده مجدد از آنها پیشنهاد می گردد .
7- مقامات اداری باید این اختیار را داشته باشند که هر نوع فعالیت را که احتمال دارد زیان آور در آلاینده بودن آنها می رود ، مورد بازرسی قرار داده و اصلاح نمایند . چنانچه لازم باشد پروانه های مصرف را معلق یا لغو کرده و یا از ادامه فعالیت منبع آلاینده جلوگیری کنند زیرا داشتن مسئولیتها لازمه داشتن اختیارات است در عین حال مراتب به اطلاع دادستان یا دادگاه صالحه رسانده شود تا نظارت قضایی بر دستورات توقیف فعالیت یا ممانعت از کار و ... اعمال شود .
8- در پایان قلمرو مسئولیت مدنی آلوده کنندگان آبهای عمومی ، خاک و هوا را مشخص و تدوین کرد

46

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 604960

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 11 =