داشته هایمان را هم دیگر نداریم

تنبلی تجاری یا کسب سود آسان و کوتاه مدت فضای حاکم بر تبادلات تجاری ایران است، سالهاست ساختارهای تجارت خارجی کشور بی هیچ توجهی به تحولات بر بازارهای جهانی کار خود را می کنند و با بی توجهی به تغییر الگوی مصرف و عوامل موثر بر رفتارهای مصرفی مشتریان کالاهای ایرانی باعث شده اند که داشته هایمان دیگر از آن ما نباشد.

 صادرات فله حرف دیروز و امروز نیست، از محصولات معدنی تا محصولات کشاورزی سنتی به صورت فله صادر می شود و تجار صاحب نام در این بخش ها کمتر حاضر به تغییر الگوی عرضه خود هستند و در مقابل هر نوع تغییر نیز به شدت مقاومت می کنند و در نهایت در جریان این کشمکش ها متوجه می شویم رقیبی از غیب رسید و سهم بازاری که سالها به آن می بالیدیم از دست ما گرفت. 
فرش ایرانی یکی از ملموس ترین کالاهایی است که به دلیل تجارت بسته حاکم بر آن در دهه هفتاد چنان زمین گیر شد که هنوز ها نتوانسته است قد علم کند ؛ هرچند در مورد برزگنمایی و میزان ارزش افزوده فرش بحث زیاد است ولی انچه بود را از دست دادیم چون به تغییر بازارهای جهانی توجه نکردیم و رقبایی که به سرعت از کنارمان عبور کردند را نادیده انگاشتیم.

 پسته ایرانی نیز از جمله همین محصلاتی است که دیگر جز نامی از ایران کمتر سودی برای اقتصاد ایران حاصل می کند و مشابه آمریکایی و دیگر تولید کنندگان هر روز سهم بیشتری به دست می آورند و همین موضوع در کل بازار خشکبار قابل تامیم است. 
زعفران که سالهاست به نام ایران و به کام بسته بندهای اسپانیایی تجارت شده بارهای تلاش کرده ایم تغییر مسیر داده و ارزش افزوده حاصل از برند این محصول برای کشور سهمی عادلانه و منتاسب با سهم 95 درصدی تولید جهانی این محصول داشته باشیم ولی جالب این است که مخالف این کار تجار داخلی بودند نه رقبای خارجی و امروز هم خبر می رسد که کشور همسایه، افغانستان با توسعه کشت این محصول به سرعت در حال کسب سهم و ساخت برند است، به زودی همسایه ما را همه با زعفران می شناسند و یادی از خشخاش افغانی نیست و این محصول نیز دیگر ایرانی نخواهد بود.... 

این روایت تلخ تنها محصول کاهلی تجاری است که بیشتر از توسعه بازار به انحصار داخلی می اندیشند و ساده اندیشانه به دنبال کسب سود آسانی هستند که سالها از آن ارتزاق کرده اند و تا این روش بر تولیدات ملی و محصولات سنتی و صنعتی ما حاکم است هر روز شاهد طولانی تر شدن فهرست داشته های از دست رفته مان خواهیم بود و یادمان نرود این موضوع بر خلاف غارت میراث معنوی که در بی اندیشگی حاکم بر دولت های قبل اتفاق افتاد ناشی از بی تدبیری تجار و فعالین غیر دولتی است و تا زمانی که در تفکر مدیریتی ما حمایت از تولیدکننده و صادر کننده انحصاری با اندیشه حمایت از فرایند تولید و صادرات جایگزین نشود این قصه تلخ ادامه خواهد داشت. 

3535