وی در سرمقاله امروز (یکشنبه) رای الیوم نوشت: میلیون ها شهروند ترک امروز برای شرکت در همه پرسی که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه برای تغییر نظام حاکم بر ترکیه از پارلمانی به ریاستی که به وی اختیارات اجرایی و قانونگذاری مطلقه می دهد و دستش را برای ترسیم سیاست های داخلی و خارجی و اعلان جنگ ها و منازعات باز می کند، به پای صندوق های رأی می روند.
عطوان معتقد است که اردوغان می خواهد میراث عثمانی را احیا و میراث «کمال آتاتورک» موسس ترکیه سکولار جدید را از بین ببرد و از کودتای نافرجام تابستان گذشته به عنوان یک فرصت برای تحمیل بلندپروازی های سلطانی خود و پاک سازی دشمنان داخل و خارج ترکیه بهره ببرد و چه بسا کشور را تبدیل به کشوری فدرال بر اساس نظام ریاست جمهوری آمریکا کند که به آن علاقه مند است.
در صورت رأی دادن «آری» و ایجاد نظام ریاستی جدید، پست نخست وزیری حذف می شود و رئیس جمهوری می تواند نخست وزیر را تعیین کند و به طور کامل بر نهادهای کشور از جمله ارتش، دادگاه قانون اساسی و نظام قضایی سیطره پیدا کند.
وی افززود: هواداران اردوغان با تکیه بر فتوای دینی بزرگترین مرجعیت اسلامی در حزب حاکم «عدالت و توسعه» می گویند که رای دادن به نفع اصلاحات در قانون اساسی یک واجب عینی و یکی از نزدیکترین راه ها برای رسیدن به بهشت است و رای دادن به تغییرات را آزمونی برای ملی گرایی یا خیانت و نیز مسلمان بودن یا کافر بودن می دانند.
مخالفان اما تأکید می کنند که پیروزی اردوغان در این همه پرسی یعنی از بین بردن میراث آتاتورک، تحکیم دیکتارتوری، مصادره آزادی ها و ادامه تحمیل حالت فوق العاده و تضعیف میراث دمکراسی لیبرال در کشور است.
سردبیر رونامه رای الیوم در ادامه نوشت: اردوغان در واقع نیازی به توسعه اختیارات قانونی خود ندارد. حزب وی از سال 2002 بر کشور سیطره دارد و پارلمان را نیز در اختیار دارد و هر قانونی که خواسته آن را به تصویب رسانده است. اردوغان همچنین نخست وزیر و وزرای دولت را تعیین می کند و این خود اردوغان است که خطوط سیاست خارجی را ترسیم می کند و ارتش را به سوریه می فرستد و توافقنامه های آتش بس با پ.ک.ک (حزب کارگران کردستان ترکیه)امضا می کند، سپس لغوشان می کند و فرماندهان ارتش و قاضی های دادگاه قانون اساسی را تعیین می کند، پس وی دیگر چه چیزی بیش از این می خواهد؟
وی افزود: نتایج نظرسنجی ها نزدیک است و زمانی که اردوغان این واقعیت را درک کرد، جنگ با اروپای«صلیبی» را راه انداخت در حالی که در انتخابات قبلی خشم خود را بر سر اسرائیل فرو می ریخت.
عطوان نوشت: اردوغان احساسات ملی گرایی اسلامی ترکیه علیه اروپا را دامن زد و خودش را به عنوان قربانی توطئه خارجی نشان داد و این طرحش به شکل جزئی در بسیج کردن نسبت بزرگی از ترک های مقیم اروپا (5 میلیون ترک که بیشتر آنها ملیت اروپایی دارند) برای کشیده شدن به سمت رای آری دادن به تغییرات قانون اساسی موفقیت آمیز بوده است.
اردوغان بر این باور است که پیروزی در همه پرسی می تواند حمایت روحی و سیاسی بزرگی برای او به ارمغان بیاورد به ویژه پس از کودتای نافرجام و چه بسا باعث شود وی به سمت تبدیل ترکیه به کشور فدرال برود همان طور که یکی از مشاورانش در لغزش زبانی تعمدی به آن اشاره کرد و چه بسا برایش بسیار دشوار باشد این کار را بکند چرا که هم پیمانان ملی گرایش با این نظام مخالف هستند، زیرا معنایش دادن خودمختاری به کردهاست. فدرالیسم چه بسا یکی از راه حل های بحران کردها باشد تا زمانی که اردوغان رئیس جمهور باشد. آمریکا، آلمان، انگلیس، هلند و بلژیک نیز فدرال هستند.
در مقابل، شکست اردوغان در همه پرسی ضربه بزرگی به وی وارد می کند و چه بسا تبدیل به رئیس جمهوری ضعیف اش کند، اگر نگوییم آینده سیاسی اش را به پایان می رسد. اقتصاد ترکیه 50 درصد از ارزش خود را از دست داده و درآمد گردشگری این کشور نزدیک به 30 درصد کاهش یافته، میزان رشد از 7 درصد به 2.9 درصد کاهش داشته، نزدیک به 50 درصد از سرمایه گذاری های خارجی به دلیل بی ثباتی و تروریسم از دست رفته و میزان بیکاری در این کشور به 12 درصد رسیده که این میزان در میان جوانان بیش از 25 درصد است.
سردبیر روزنامه رای الیوم در ادامه نوشت: بی تردید اردوغان کارکشته و زیرک است و بحران های زیادی را پشت سر گذاشته و به سادگی تسلیم شکست نمی شود، اما با بحران های زیادی با تقریبا همه کشورهای همجوار رو به رو است و جنگ دوگانه ای علیه تروریست های داعش و پ.ک.ک به راه انداخته و در بحران سوریه به لحاظ نظامی گرفتار شده است. مهم تر از آن احتمال ایجاد نوار کردی در طول مرزهای کشورش با سوریه است که از استقلال جزئی یا کلی برخودار است که روز به روز واقعیت بیشتری به خود می گیرد.
این تحلیلگر در افزود: اردوغان و بیشتر حلقه کوچک افراد اطرافش را به خوبی می شناسم و برای سخنرانی در بیشتر دانشگاه ها و مراکز پژوهشی مهم این کشور دعوت شدم و در کنفرانس های حزبش به عنوان میهمان حاضر شدم و تقریبا میهمان دائمی در شبکه های تلویزیونی ترکی و عربی اش بوده ام و می توانم بگویم که وی اکنون می خواهد تبدیل به سلطان عثمانی شود و حکومت را زیر سلطه خودش ببرد و دیدگاه دیگری که با دیدگاهش فرق دارد را حتی از نزدیک ترین افراد به خودش نمی خواهد بشنود و بهترین مثال ها در این زمینه، دور کردن آقایان «عبدالله گل» و «احمد داوود اوغلو» است.
وی می افزاید: هوس عظمت و بزرگی در اردوغان ریشه دارد و چه بسا ما را به یاد بسیاری بیندازد که کشورهای شان را به سمت هلاکت و نابودی کشاندند و بهانه هایی برای قدرت های خارجی به وجود آوردند تا علیه آنها توطئه کنند. به قطع و یقین باید بگوییم که ترکیه به دلیل موفقیت های بزرگش در زمینه اقتصادی و دمکراسی و میانه روی در دوره طلایی حاکمیت اردوغان و حزبش حسادت و حساسیت غرب را بر انگیخت و هرگز بعید نمی دانیم که سریال تجزیه بر اساس الگوی همسایگان عراقی و سوری و نیز همسایگان دورش یعنی لیبی و یمن به این کشور برسد.
وی می نویسد: منتظر نتایج واقعی در بامداد روز دوشنبه می مانیم تا بفهمیم هواداران نظام ریاست جمهوری هوادار اردوغان به بهشت می روند و یا مخالفان آنها به جهنم . بیم آن داریم که نظرسنجی های ترکیه به مانند نظرسنجی های گمراه کننده به مانند آن چه در انتخابات اخیر آمریکا رخ داد، باشد که در برخی زمان ها تاکید کردند که «هیلاری کلینتون» با بیش از 80 درصد آرا برنده انتخابات ریاست جمهوری می شود یا نظرسنجی ها درباره خروج انگلیس از اتحادیه اروپا که همه نظریه ها را منقلب کرد و با پیروزی اردوگاه هوادار خروج از اتحادیه اروپا ما را شگفت زده کرد.
عطوان در پایان نوشت: ما بر این باور نیستیم که اردوغان تسلیم شکست شود. به تلاش برای رسیدن به خواسته ها و بلندپروازی هایش ادامه می دهد همانطور که پس از شکست در انتخابات پارلمانی چند سال پیش، انتخابات پارلمانی را دوباره برگزار کرد تا اکثریت مطلق را به دست آورد. حالا هم اگر در این همه پرسی شکست بخورد باز هم همه پرسی برگزار می کند. اردوغان چه در این همه پرسی پیروز شود چه شکست بخورد کسی می ماند که حرف اول و آخر را در ترکیه می زند. وضع وی هرگز تغییر نمی کند. از زمانی که حزب اردوغان برای نخستین بار در سال 2002 پیروز شد وی رئیس مطلق با اختیارات کامل بود و از آن تاریخ به بعد هیچ چیز برایش تغییر نکرد و چه بسا تا سال های آینده تغییر نخواهد کرد.
52310
نظر شما