تب و لرز مرگبار، بیخ گوش فارس/ گسترش بیماری «تب کریمه کنگو» به استان های همسایه

در یک مورد در مبارکه اصفهان، یکی از جانباختگان این بیماری را با احتیاط و تدابیر ویژه به خاک سپردند. پیکر فرد جانباخته که یک هفته در بیمارستان بستری بود، به صورت «وکیوم شده» و با تدابیر بهداشتی بسیار بالا و ضمن دور نگه داشتن مردم از قبر محل دفن، در عمق 3 متری زمین به خاک سپرده شد. اکنون گزارش ها از ابتلای یک نفر دیگر در شاهین شهر به این بیماری حکایت
می کند. اگرچه روند انتقال بیماری از دام به انسان روندی به نسبت دشوار دارد ولی به سرعت می تواند از انسان به انسان منتقل شده و افراد را از پا دربیاورد. اکنون که بیماری به چند کیلومتری مرزهای استان فارس رسیده، نگرانی های بسیاری برای گسترش آن شکل گرفته است. مسئولان هشدار می دهند مبادا که گوشت دام غیرمطمئن مصرف کنید. مشکل البته این گونه است که بیماری در دام «هیچ نشانه بالینی» ندارد و
نمی توان به سادگی ابتلای دام به آن را شناسایی کرد؛ اینک مدیرکل دامپزشکی استان فارس در گفت و گو با گزارشگر «خبرجنوب» می گوید که کارگران کشتارگاه ها، سلاخان، قصابان و همه کسانی که با دام سر و کار دارند اولین افراد در معرض خطر هستند. شیوع این بیماری و هشدار نسبت به سلامت دام اما نخستین بار از سوی نیروی انتظامی اعلام شد و نه دانشگاه علوم پزشکی شیراز که خط مقدم مبارزه با ابتلای انسان ها به این بیماریها به شمار می رود.
هنوز بیماری در فارس مشاهده نشده است
اولین و شاید تنها واکنش دانشگاه علوم پزشکی شیراز به شیوع بیماری تب کریمه کنگو این بوده که مدیرگروه بیماریهای واگیر این دانشگاه گفته هنوز این بیماری در فارس مشاهده نشده است.
دکتر حسن فرامرزی تاکید کرده است که «از نظر دارویی برای مبارزه با این بیماری جای هیچ نگرانی نیست».
اینکه تاکنون این بیماری در فارس مشاهده نشده به این معنا نیست که خطری هم وجود ندارد. این بیماری نخست در استان سیستان و بلوچستان مشاهده شد و هم اکنون استان اصفهان یکی از استان های درگیر با این بیماری به شمار می رود. کیانوش جهانپور، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، پس از اینکه نوع دفن یکی از جانباختگان این بیماری در این استان خبرساز شد اطلاعاتی را درباره این رویداد ارایه داد و گفت که افزون بر فرد جانباخته، یک نفر دیگر درمان و مرخص شده و همچنان دو نفر هم که نشانه های بیماری را داشته اند در بیمارستان بستری هستند. افزون بر این برخی خبرها از ابتلای یک نفر دیگر در شهرستان شاهین شهر اصفهان به بیماری حکایت می کند.
این بیماری در شرایطی در ایران گسترش پیدا کرده که مردم کشور بی اعتمادی شدیدی به خوراکی های مصرفی احساس می کنند؛ به ویژه خوراکی های دارای گوشت که شایعه های زیادی درباره سلامت آنها وجود دارد. با اینکه مسئولان دامپزشکی از مردم خواستهاند گوشت را تنها از مبادی مجاز و مورد تایید این نهاد تهیه کنند ولی این موارد هم نگرانی های مردم را از میان نبرده است. این در شرایطی است که کشور تازه از بحران ابتلای دسته جمعی پرندگان به «آنفلوآنزای پرندگان» عبور کرده است. اینک دکتر یعقوب مهندس، مدیرکل دامپزشکی فارس در گفت و گو با گزارشگر «خبرجنوب» هشدار می دهد که مردم باید کاملا مسائل بهداشتی را رعایت کنند؛ به ویژه اینکه در حیوان مبتلا به این بیماری نشانههای بالینی مشخصی وجود ندارد. از قرار معلوم بیش از همه کسانی در خطر هستند که در ارتباط مستقیم با دام قرار دارند. البته این بدان معنا نیست که خطر مردم عادی را تهدید نمی کند؛ دکتر مهندس توضیح می دهد: «با توجه به اینکه این بیماری در نقاط مختلف کشور دیده شده، همه کسانی که با دام سر و کار دارند باید چنین تصور کنند که هر کدام از لاشهها ممکن است به بیماری آلوده باشد».
آن طور که دکتر مهندس می گوید، این بیماری نوعی بیماری ویروسی است که «کنه» آن را منتقل می کند. کنه به عنوان یک «بندپا» به بدن مهره داران -چه انسان یا دام- می چسبد و از خون آنها تغذیه می کند. او ادامه می دهد: «وقتی کنه به بدن دام می چسبد، عامل بیماری را منتقل می کند و دام هیچ نشانه ای از بیماری را نشان نمی دهد. تاکنون هیچ موردی در فارس از این دست مشاهده نکرده ایم ولی باید در نظر داشت که این بیماری در بازرسی کشتارگاهی قابل مشاهده نیست».
همه در خطر هستند از جمله بانوان خانه دار
بیماری به سادگی می تواند از ترشحات خون دام به کسی که آن را ذبح می کند منتقل شود. و البته این بیماری می تواند به صورت خوشه ای به دیگران منتقل شود؛ خیلی ساده. البته راه هایی برای پیشگیری وجود دارد؛ برای نمونه کسی که دام را ذبح می کند حتما باید دستکش به دست کند و لباسش به قدری پوشیده باشد که هیچ تماسی میان او و دام و ترشحات آن پیش نیاید. حتی در دست گرفتن گوشت دام آلوده و فشار دادن آن می تواند بیماری را منتقل کند. مدیرکل دامپزشکی فارس می گوید که اگر گوشت حیوان به خوبی پخته شود، خطری مصرف کنندگان را تهدید نمیکند. البته، از مصرف «جگر» که در واقع «کبد حیوان» است، باید جدا خودداری کرد. این بیماری به قدری کشنده است که شاید بهتر باشد از خیر مصرف گوشت بگذریم. دکتر مهندس توضیح می دهد: «اگر انسان ها گوشت دام های آلوده را مصرف کنند یا حتی تنه دام را به دست بگیرند و فشار دهند، بیماری منتقل می شود؛ برای همین کسانی که با دام سر و کار دارند و در کشتارگاه ها کار میکنند حتی باید از استراحت در محل کار خودداری کنند چرا که کنه می تواند آنها را نیش زده و بیمارشان کند».
به این ترتیب نه تنها اطرافیان بیماران و پرستاران و... بلکه بانوان خانه دار که مستقیما با گوشت سر و کار دارند در خطر هستند. چرا که حتی در دست گرفتن گوشت آلوده یعنی انتقال بیماری. و پس از بیمار شدن یک فرد، همه اطرافیان او در خطر هستند چرا که به گفته مدیرکل دامپزشکی فارس «انتقال انسان به انسان بیماری تب کریمه کنگو بسیار آسان تر از انتقال آن از دام به انسان است». دکتر مهندس ادامه می دهد: «اگر لاشه به مدت 24 ساعت در دمای 4 درجه سانتیگراد نگهداری شود، تغییرات شیمیایی باعث از میان رفتن بیماری می شود. افزون بر این گوشت که حرارت ببیند مشکل حل می شود ولی تاکید داریم که جگر حیوان نباید مصرف شود».
این نخستین بار نیست که ایران درگیر چنین بیماری می شود؛ و البته آخرین بار هم نخواهد بود. با این حال به نظر
نمی رسد که مسئولان در تکاپوی پیشگیری از بیماریهای بعدی باشند.
در نظر یکی از پیشکسوتان دامپزشکی در فارس، باید ایجاد قرنطینه، محدودیت ورود دام از کشورهای همسایه و پیشگیری از بیماری ها در دامداری ها را در اولویت گذاشت ولی نه طاعون جوندگان کوچک یا آنفلوآنزای پرندگان مسئولان را به فکر این اقدامات پیشگیرانه انداخته است و نه تب خونریزی دهنده کریمه کنگو.

46