بازخواست وزیر تعاون در صورت ایجاد نشدن یک میلیون شغل/ بیکاری افزایش می‌یابد

سید ابراهیم علیزاده: ولی الله داودآبادی نماینده کارفرمایان کشور در شورای عالی اشتغال و به نوعی نماینده بخش خصوصی در این شورا است. وی که در مجموع نگاه خوشبینانه ای به این شورا دارد در گفت وگو با خبرآنلاین از بازخواست وزیر تعاون در صورت محقق نشدن ایجاد یک میلیون شغل در سال جاری توسط وزارت خانه او و به دور از واقعیت نبودن وجود پنج میلیون بیکار در کشور سخن می گوید. وی هرچند جسارت وزیر تعاون در پذیرفتن این مسئولیت ایجاد شغل را مورد تحسین قرار می دهد اما به بازخواستی اشاره می کند که در صورت محقق نشدن مسئولیت وزیر تعاون بسته به نوع برخورد رییس جمهوری متوجه او خواهد بود.

این فعال بخش خصوصی در جایی دیگر وقتی می گوید شاید هر وزیر دیگری به جای وزیر تعاون دولت دهم بود مسئولیت ایجاد شغل را نمی پذیرفت، تصریح می کند: بخش خصوصی بهترین ایجاد کننده اشتغال است و اگر خواسته های بخش خصوصی برآورده شود می تواند متولی ایجاد شغل شود.

با وجود این، به سهم کم بخش خصوصی در اقتصاد کشور انتقاداتی می کند و در بخشی دیگر از این گفت وگو، علل محقق نشدن نرخ بیکاری مدنظر برنامه چهارم را بیان می کند.

وی وضعیت حال حاضر را هم خوب توصیف نمی کند و اذعان می کند: با جمعیت جوان و رشد جمعیتی که داریم بیکاری رو به افزایش خواهد بود.

*با وجود فعالیت مستمر شورای عالی اشتغال در چند ماه اخیر، به جز موضوع واگذاری کارت اعتباری به کارمندان، کمتر مصوبه ای از این شورا منتشر شده است. این شورا چه مصوباتی در مورد اشتغال کشور داشته است؟

جلسات این شورا به صورت مرتب با حضور معاون اول رییس جمهوری تشکیل می شود و مسئولیت اجرایی آن را هم وزارت کار برعهده دارد.علاوه بر این، وزارت تعاون در این شورا با نهایت علاقه مندی ایجاد بیش از یک میلیون شغل جدید در سال جاری را با همکاری وزارت کار به عهده گرفته است. اما به هر حال محوریت این کار با وزارت تعاون است.

*در سال های قبل از دولت نهم که وزارت کار این دولت این وظیفه را پذیرفته بود، آیا مسئول ایجاد شغل در کشور وزارت کار نبود؟

در سال های قبل از انقلاب اداره های کاریابی وابسته به وزارت کار در استان ها و شهرستان ها فعالیت و مشاغلی را به بیکاران معرفی می کردند اما به تدریج این وظیفه از وزارت کار گرفته شد و بیشتر کارش توسعه منابع انسانی شد و اکنون هم وزیر کار اعتقادش بر این است که وزارت کار مسئول ایجاد شغل نیست که این حرف به دور از واقعیت هم نیست.

*اما در زمان صدارت محمد جهرمی که مدعی تولی گری اشتغال بود، وضعیت این گونه نبود؟

تفکر و فلسفه جهرمی به گونه ای دیگر بود. او تلاش می کرد که وزارت کار شغل هم ایجاد کند و بنگاه های زودبازده ای که او مطرح کرد به همین دلیل بود. البته این سیاست تنها برای او نبود و سیاست دولت بود و اکنون هم، چنین متولی بودن را وزارت کار در بنگاه های زودبازده دارد و شانه خالی نکرده است. با وجود این، وزیر تعاون با یک شهامت و جسارتی ایجاد یک میلیون شغل را پذیرفت که اگر این چنین عددی محقق نشود بازخواست هم خواهد داشت دیگر. چون رییس جمهوری تلاش و تاکید بر این دارد که این تعداد شغل ایجاد شود و اگر از آن جهت فکر کنیم که این میزان ایجاد نشود، چه خواهد شد؟ طبعا بازخواستی خواهد داشت. با این حال به اعتقاد من وزیر تعاون خیلی لطف کرده که این مسئولیت را پذیرفته و شخصا برای او اظهار امیدواری می کنم که در این کار موفق باشد.

*نگفتید اگر این میزان شغل ایجاد نشود، چه بازخواستی خواهد داشت؟

 آن دیگر به شخص خود رییس جمهوری برمی گردد.

*در دولت قبلی هم نرخ بیکاری مدنظر برنامه چهارم محقق نشد اما بازخواستی نداشتیم. فکر می کنید این بازخواست نباید باشد و یا اگر می خواهد باشد، چگونه باید مدنظر قرار بگیرد؟

ببینید یک زمانی همه تلاش می کنند ولی دلایل منطقی دارند که بنا به آن دلایل این میزان شغل ایجاد نشده است. دلایل منطقی را نمی شود کاری کرد اما زمانی به دلیل اهمال این گونه می شود که آن موقع بدون شک باید بازخواست باشد.

*در دولت قبلی فکر می کنید کاهش نیافتن نرخ بیکاری به دلایل منطقی بود یا اهمال؟

آن قدر مسائل اقتصادی عمیق و ارتباطات جهانی به هم پیوسته است که با اتفاقات در جهان نه تنها ایران بلکه همه کشورهای دنیا تحت تاثیر قرار گرفتند و نمی توان این مسائل را نادیده گرفت. به هر حال تلاش بوده اما از آن  طرف رشد جمعیت و درخواست ها و آرزوها زیاد بوده است که من این آرزوها را منکوب نمی کنم.چرا که منطقی است جوانان بعد از فارغ التحصیل شدن کار می خواهند. بنابراین فشاری که به دولت می آید فشاری منطقی است اما سازوکار منطقی هم باید فراهم شود؟ از سوی دیگر کارخانه هایی داریم که سرمایه در گردش کم دارند و  با شیفت های کم کار می کنند.  با وجود این، تلاش ها بسیار است و من نسبت به ایجاد یک میلیون شغل خوشبین هستم.

*از چه طریقی این میزان شغل باید ایجاد شود؟

برای این تنها نباید به کارخانه ها فکر کنیم و ظرفیت های فرهنگی، توریستی و این گونه موارد را هم باید در نظر بگیریم. البته از سوی دیگر مشکلاتی هم داریم به خصوص با این واردات میوه که اکنون کنسانتره آلبالو هم از لهستان وارد می شود و این با ایجاد اشتغال مغایر است.

*این را نمی توان از اهمال دولت دانست؟

طبیعتا واردات مقداری قضایا را داغ تر کرد اما واقعیت این است که ما بسیاری از داشته های خود را نادیده می گیریم و طبیعی است از طریق وزارت تعاون می توان شغل بیشتری ایجاد کرد. البته سهم این وزارتخانه از اعتبارات برای ایجاد شغل را به یاد ندارم.

*چرا از طریق وزارت تعاون می توان شغل بیشتری ایجاد کرد؟

ببینید اکنون تفکر بر این است که این شغل ها از طریق تعاونی ایجاد شود اگرچه در شرایط سختی هستیم و کار ساده ای  نیست اما امکان پذیر است. من باز هم آرزوی موفقیت برای وزیر تعاون می کنم.

*این آروزی موفقیت کردن های شما یعنی کار تقریبا غیرممکنی را وزیر تعاون پذیرفته است؟

بگذریم...

*فکر نمی کنید این انتقال مسئولیت به دلیل موفق نبودن وزارت کار در ایجاد شغل بوده است؟

نه. چون واقعا این دو وزیر به دور از هرگونه خودداری اعلام همکاری کردند. وزیر کار در نهایت خلوص نیت اعلام کرد وظیفه اش ایجاد کار نیست و اختیار کار را به وزارت تعاون واگذاری کرد و وزیر تعاون هم آن را پذیرفت. شاید هر وزیر دیگری بود این را قبول نمی کرد.

*در واقع اکنون متولی ایجاد شغل در کشور وزارت تعاون است؟

 نمی گویم فقط وزارت تعاون است. عجالتا هر دو اما وزارت تعاون  بیشتر در ایجاد کار باید برنامه ریزی و کار کند.

*این در کشورهای دیگر چگونه است؟

در کشورهای دیگر بخش خصوصی فعال تر است و اکنون نیز چنان چه خواسته های بخش خصوصی کشور ما برآورده شود خود بخش خصوصی این کار را انجام می دهد. خیلی ظرفیت خالی برای ایجاد شغل در بخش خصوصی داریم. بخش خصوصی بهترین ایجاد کننده اشتغال است.

*یعنی بخش خصوصی متولی ایجاد شغل در کشور شود؟

NGO ها ، انجمن ها و بخش خصوصی به راحتی شغل ایجاد می کنند.

*اکنون ظرفیت بخش خصوصی برای ایجاد شغل در کشور چقدر است؟

به اندازه سهمی که در اقتصاد ملی دارد که کم است. سهم دولت در اقتصاد ما 80 درصد و بخش خصوصی 20 درصد است و تنها بخش خصوصی به اندازه سهمش می تواند شغل ایجاد کند. این درحالی است که بخش خصوصی در کشورهای دیگر سهم بالایی دارند.

*در حال حاضر نرخ بیکاری کشور 12 درصد و حتی در تهران کاهنده اعلام شده است. روند بیکاری در کشور را چگونه می بینید؟

با جمعیت جوان و رشد جمعیتی که داریم رو به افزایش خواهد بود، مگر اینکه سالی یک میلیون شغل مرتب ایجاد شود و هر سال هم این میزان شغل افزایش یابد.البته اخیرا هم که برای تشویق افزایش جمعیت یک امتیازی به خانواده هایی که نوزاد داشته باشند می خواهند بدهند که این ها در رشد جمعیت تاثیرگذار است.

*به جز این افزایش جمعیت، چه عامل دیگری را باعث این نگرانی از افزایش بیکاری می دانید؟

عوامل دیگری هم هستند اما رشد جمعیت نگران کننده ترین عامل است. به همین دلیل است که کشورهای اروپایی به شدت کنترل جمعیت دارند.

* در شورای عالی اشتغال از تعداد بیکاران کشور چه آماری وجود دارد؟

این آمارها در شورا وجود دارد اما من به یاد ندارم.

*در ابتدای دولت نهم تعداد بیکاران کشور سه میلیون نفر و در سال پایانی این دولت این رقم کمتر از دو میلیون و 500 هزار نفر اعلام شد اما پس از آن توسط مسئولی این تعداد، چهار میلیون نفر ذکر شد. به نظر شما اکنون تعداد بیکاران چقدر است؟

من عدد 4 میلیون نفر را دور از واقعیت نمی دانم و خیلی عدد دوری نیست. البته دیدگاه دولت باید به 20 سال آینده هم باشد. هیچ دولتی فقط به چهار سال خودش فکر نمی کند و باید بر سر این موضوع کار کند که دارد این کار انجام می شود.

*به جز ایجاد یک میلیون شغل توسط وزارت تعاون چه مصوباتی شورای عالی اشتغال داشته است؟

در جلسات این شورا گزارشاتی خوانده می شود که مثلا صندوق مهر از جمله این گزارش دهندگان بود. در مجموع واقعا کار جدی است و آنجایی که باید تذکر داده شود این کار صورت می گیرد اما زمان جلسات این شورا کم است.