شرق در یادداشتی به قلم حمیدرضا جلایی‌پور نوشت: عده‌ای از نخبگان غیرحکومتی در واکنش به زلزله از «زوال پایگاه اجتماعی» دولت سخن گفتند. این ارزیابی بیشتر از سوی جناب زیبا کلام مطرح شد. آن‌ هم وقتی مردم بیش از ۲ میلیارد تومان به حساب بانکی که ایشان اعلام کرد، ریختند.

گویی این رخداد مستندی شد که نیروهای جامعه مدنی دارای پایگاه اجتماعی هستند ولی جمهوری اسلامی پایگاهش در این میان ضعیف شده است.

به‌نظر من همچنان که از کمک مستقیم مردم به زلزله‌زدگان می‌توان این فرضیه را مطرح کرد که بخشی از مردم اعتمادشان به دستگاه‌ها کم شده است اما با اشاره به کمک دو میلیاردی مردم به حساب جناب زیباکلام نمی‌توان زوال پایگاه جمهوری اسلامی را نتیجه گرفت. زیرا اگر هر نفر صد هزار تومان کمک کرده باشد، این نشان می‌دهد حدود ٢٠ هزار نفر به حساب جناب زیباکلام کمک کرده‌اند در حالی‌ که ما نمی‌دانیم چند ١٠ هزار نفر به هلال‌احمر، کمیته امداد و ... کمک کرده‌اند؟ اگر این اعداد را بدانیم دقیق‌تر می‌توانیم از زوال پایگاه اجتماعی صحبت کنیم. تازه معلوم نیست از میان آن ٢٠ هزار نفری که پول به حساب جناب زیبا‌کلام ریختند، چندنفرشان با جمهوری اسلامی مسئله داشته‌اند. 

زیباکلام در همدردی‌اش با مردم زلزله‌زده از نیاز به «تعامل» دستگاه‌های دولتی و تشکل‌های مردمی غفلت کرد. درصورتی‌که به روشنی صحنه مناطق زلزله‌زده نشان می‌دهد کمک‌رسانی در مناطق زلزله‌زده خود یک اقدام «حرفه‌ای و تخصصی» نیز هست. سازمان هلال‌احمر کارش اولا «دسته‌بندی و استانداردکردن» کمک‌های غیرنقدی و نقدی مردم است. ثانیا این سازمان از نیازهای مردم زلزله‌زده در محل به‌روز «اطلاع» دارد. در روز اول و دوم مردم می‌توانند به طور خودجوش کمک کنند. ولی روزهای بعد «تزریق» این کمک‌ها «مهارت» می‌خواهد. 

همچنین زیباکلام از «بوروکراسی فاسد درمانده» در واکنش به کمک‌رسانی دولت به منطقه سخن گفتند. از جناب زیباکلام باید پرسید این کارهایی که در منطقه (هلال‌احمر، استانداری، ارتش و سپاه) از یک ساعت پس از وقوع زلزله شروع کرده‌اند و دارند انجام می‌دهند، کار کدام بوروکراسی درمانده است؟!


متأسفانه باید گفت نگاه تقابلی در ایران حاملانش فقط بخش سیاسی خبر صداوسیما در «بالا» نیست. 

در «پایین» هم نخبگان و روشنفکران ما نیز به این نگاه تقابلی می‌دمند. فراموش نکنیم درمان پیامدهای جانکاه زلزله در کرمانشاه به دیدگاه «تعاملی» (و انتقادی همدلانه) میان نیروهای حکومتی و جامعه مدنی نیاز دارد. 

عده‌ای کمک‌رسانی عظیم مردم ایران به مناطق زلزله‌زده را نوعی «مقاومت» در برابر حکومت خواندند. نوعی مبارزه مدنی خواندند که نشان‌دهنده تقابل جدی مردم و حاکمیت است که به‌واسطه عدم اعتماد به نهادهای حکومتی جلوه‌گر می‌شود. مردم از عملکرد مسئولان ناراضی هستند و خود چون کنشگرانی مسئول و متعهد وارد صحنه شده‌اند و دیگر نظاره‌گر و تماشاچی صرف نبوده و چشمانشان به دست نهادهای امدادی و خدمات‌رسان دوخته نشده است. این ارزیابی هم غلوشده است. گفتم فرضیه بی‌اعتمادی را می‌توان جدی گرفت نه «تقابل» را. یا می‌توان گفت در روزهای اول مردم مصیبت‌دیده در منطقه «ناراحت» بودند و هستند ولی ارزیابی مبتنی بر «تقابل» مردم و حکومت احتیاج به شواهد بیشتر دارد. 

شما توجه کنید اگر «تقابل» جدی بود ماشین‌آلات سنگین سپاه در روستاهای عمق مرزی و اهل ‌سنت نمی‌توانست بدون اسکورت امنیتی کار کند. در مجموع در منطقه زلزله‌زده شواهد تعامل بیشتر از تقابل یافت می‌شود. شبکه‌های اجتماعی در این رخداد کنشگری مردم ایران را در کمک به زلزله‌زدگان تقویت کرده‌اند؛ این «تقویت» می‌تواند یک مقدار اعتراضی باشد ولی «تقابلی» نیست. اتفاقا «تقابل‌گرایان» در خارج از منطقه زلزله بیشتر در خانه‌ها یا در محل کارشان ابعاد منفی این مصیبت ملی را علیه حکومت در شبکه مجازی شارژ می‌کردند.

45302

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 731650

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 17 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 14
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • مصطفی A1 ۰۵:۰۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    1 0
    ازونجایی فهمیدیم که روزنامه کیهان ایشون رو ضدنظام معرفی کرد
  • بی نام IR ۰۵:۱۰ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    2 0
    اونی که خودش رو بخواب زده نمیشه بیدار کرد
  • بی نام IR ۰۵:۲۱ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    88 9
    اگه شما خودتون رو از مردم جدا نمی کردید می فهمیدید که درست گفته
    • بی نام IR ۰۸:۰۷ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
      2 5
      این همه پول که به حساب هلال احمر و کمیته امداد واریز شده و کلی جنس رو چه کسانی دادند؟ مردم فقط شما مجازی ها نیستید
  • بی نام A1 ۰۵:۳۷ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    21 6
    مردم ماشاءالله همه حساب‌های اعلام شده را پر کردند از حساب‌های مردم نهاد گرفته تا حسابهای نهادهای دولتی و در خیلی از مواقع جلوتر از دولت به معنای کل و روشنفکران کتاب‌خوانده و بی‌تجربه جامعه حرکت کرده‌اند. اما همین مردم در طول تاریخ، از این دو قشر خیلی لطمه‌ها خورده‌اند.
  • بی نام IR ۰۵:۴۳ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    80 9
    زیبا کلام کاملا درست گفته
  • بی نام IR ۰۵:۵۱ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    83 8
    جناب جلایی پور خودتم نمیدونی چی میگی به جای آسمون ریسمون بافتن میتونی ساکت باشی، اتفاق نمی افته
  • بی نام A1 ۰۶:۱۱ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    1 1
    زیباکلام به خاطر راستگوییش محبوب دلهای مردم شده "به خاطر اینکه حرف دل مردم ایران رو میزنه "ماشاله بیشتر نخبگان ما دارن رانت خواری میکنن وجرات ندارن انتقاد بکنن
  • بی نام IR ۰۶:۳۹ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    2 1
    مردم ماییم و ما میگیم حق با زیبا کلامه
  • بی نام IR ۰۶:۴۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    3 1
    آخه کمیته امداد و بقیه اعلام کنن چقدر پول گرفتن که بی آبرویی می شه. اون وقت باید بگن با پول های مردم چی کارها کردند. نمی شه آخه . نمی شه...........
  • بی نام DE ۰۶:۵۰ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    2 0
    نگاه جلایی پور کاملا جامعه شناسانه است زیرا در جامعه شناسی آزمون فرضیه از طریق روش تجربی و پرسشنامه و مشاهده میدانی و نظایر آن مبنا قرار می گیرد و در نهایت بر اساس یافته های این پژوهش ها درباره رفتارهای اجتماعی اظهار نظر شده و نظریه ای ارائه می گردد که دست کم در آن دوره زمانی صادق است. اصولا عللوم اجتماعی با تحیلیل ها و برداشت های ذهنی کاری ندارند و فرضیه های خود را بر پایه مشاهد و آزمون و سنجش ارائه می کنند. از این منظر دیدگاه جلایی پور کاملا قابل پذیرش است زیرا او نه از منظر یک فعال سیاسی با مطامع خاص که از جایگاه یک جامعه شناس به ماجرا نگاه می کند و طبیعتا بر این اساس نمی توان به دیدگاه زیباکلام اعتنایی کرد.
  • بی نام A1 ۰۷:۱۴ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    12 1
    ببخشید اشتباه منفی دادم
  • مریم A1 ۰۸:۰۱ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    10 0
    چرا نمی خواهید ،باور کنید که مردم به شما اعتماد ندارند وشما را نمی خواهند
  • بی نام RO ۰۸:۰۳ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۷
    5 2
    البته آقای زیبا کلام نطق زیاد میکنه،کلا خبری نیست...تحلیلهاش به درد شبکه من و تو میخوره.برای خنده هست.