اصلاح قوانین سربازی از آن دست موضوع‌هایی است که این سال‌ها، بیشتر از پیش خود را به ما نشان می‌دهد. اینکه همیشه و در میان کسانی که مشمول قانون خدمت وظیفه می‌شوند، هستند افراد زیادی که به هر راه حلی دست می‌زنند تا از این دوران دو ساله فرار کنند و یا به‌عبارت دیگر، مشمول آن نشوند؛ به همین خاطر هم هست که در چند سال اخیر و در راستای ضرورتی که در این مورد به وجود آمده است، بعضی از مسئولان به این فکر افتاده‌اند که قوانینی را به تصویب برسانند تا شاید بتوانند کمی از این بی‌میلی را در میان مشمولان سربازی از بین ببرند. در حال حاضر هم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی طرحی را در دست بررسی دارد که در صورت به تصویب رسیدن، باعث اصلاحات زیادی در قانون سربازی می‌شود. در دنیای امروز براساس آمار‌های جهانی، فقط 24 کشور وجود دارد که در آنها خدمت سربازی مانند ایران، غیرحرفه‌ای است و فقط 112 کشور، دارای قوانین حرفه‌ای در مورد خدمت سربازی هستند.
نکته جالبی که در این مورد وجود دارد این است که کشور‌هایی که در غیرحرفه‌ای بودن خدمت سربازی، مانند ایران هستند، هیچ وجه مشترکی در نظام سیاسی با کشور ما ندارند و عمدتاً کشور‌هایی هستند که مدام درگیر کودتاها و جنگ‌های داخلی‌اند و بنابراین آماده باش دائمی سربازان در این کشور‌ها یک امر ضروری است. از سوی دیگر حتی کشورهای اطراف ایران مانند عراق، پاکستان، عربستان و افغانستان، خدمت اجباری سربازان را از قوانین خود حذف کرده‌اند و حتی کشوری مانند کویت، مدت خدمت سربازی را به نصف کاهش داده است.
منظور از حرفه‌ای شدن ایران در موضوع خدمت سربازی، فقط این نیست که زمان آن را کم کنیم، بلکه پیشنهادی که در این مورد به دولت وجود دارد این است که دولت می‌تواند هر ساله 10درصد از نیاز‌های سربازی خود را از طریق حرفه‌ای کردن امور انتظامی و نظامی تأمین کند؛ ما در حال حاضر شاهد این مسئله هستیم، سرباز‌هایی که 18 ماه خدمت می‌کنند، به مدت دو ماه آموزش می‌بینند و هیچ آموزش حرفه‌ای نیز به آنها داده نمی‌شود؛ در حالی که اگر قصد ما این است که برای زمان جنگ، سرباز تربیت کنیم، از این نکته نباید صرف‌نظر کنیم که کشور ما دارای بسیج 20 میلیونی است و می‌تواند در زمان جنگ کمک لازم را به ارتش کشور بکند. اما در شرایط صلح که نیاز جدی‌ای به فعالیت سربازان وجود ندارد، بهتر است دولت هر ساله 10 درصد از نیروهای اجباری را کم کند و به جایش قرارداد‌هایی را با سربازان ببنند که حداقل حقوق کارگران در آن لحاظ شده باشد و از طرف دیگر برای این سربازان، مدت دو ماه آموزشی به 10ماه افزایش یابد، تا علاوه بر اینکه سربازان آموزش‌های لازم را در این مورد می‌بینند، از حقوقی نیز برخوردار باشند که به طور کامل از شغل و دیگر وجوه زندگی عادی خود به مدت زیادی دور نیفتند.
بسیاری از جوانان در حال حاضر فکر می‌کنند که بزرگترین بی‌عدالتی در حال حاضر اتلاف عمر میلیون‌ها جوان آن هم به مدت دو سال است؛ اینکه خدمت سربازی است یا سربازی اجباری؟ اینکه جوانان را مجبور باشند که دو سال از بهترین سال‌های عمر خود را به کار دلخواه خود نپردازند و بدون مزد و مواجب و به خدمت سربازی بپردازند. در حالی که که همانطور که آمده و می‌دانید اکثر کشورهای دنیا به سمت ارتش حرفه‌ای و حذف سربازی رفته‌اند. بررسی‌ها و پژوهش‌ها حاکی از وجود ناهنجاریهای رفتاری و همچنین آسیب‌های مختلف در میان سربازان وظیفه مشغول به خدمت در یگان‌های خدمتی اعم از نیروهای انتظامی و نظامی است و پدیده‌هایی نظیر فرار از خدمت، خودزنی، خودکشی، جعل اسناد و سواستفاده از موقعیت و امثال اینها از شیوع قابل توجهی برخوردار است.
متأسفانه، در حال حاضر هستند کسانی که با اجرای چنین طرحی مخالفند و اصل حرفه‌ای شدن سربازی را زیر سؤال می‌برند، در حالی که طبق برآورد‌ی که از رفتار سربازان و مشمولان خدمت، وجود دارد، نه تنها اجرایی کردن این طرح لازم است، بلکه دولت باید به این فکر بیفتد که در دوران صلح یک برنامه ده ساله را تنظیم کند که هنگام اجرای طرح توسعه ششم در سال‌های آینده، شاهد رفع مشکلات موجود در مورد سربازی و حرفه‌ای شدن آن باشیم.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی
نظر شما