سایه خشکسالی بر سر تالاب‌های ایران

طهورا شهبازی: ايران داراي بيش از ‌٤٠ تالاب با ارزش است كه ‌١٣ بهمن ۴۵سال پیش گروهي از كارشناسان و متخصصان دور هم جمع شدند تا درباره نحوه نگهداري اين تالاب‌ها با هم گفت‌وگو كنند. اين همايش، طرح بين‌المللي را پي‌ريزي كرد كه به دلیل برگزاری در رامسر به نام این شهر کلید خورد. در حال حاضر ۲۴تالاب کشور عضو این کنوانسیون هستند. 

از ۲۴ تالاب ثبت شده ایران در کنوانسیون رامسر، تالاب‌های «شورگل، یادگارلو و درگه سنگی»، «مجموعه تالاب انزلی»، «شادگان، خورالامیه و خورموسی»، «نیریز و کمیجان»، «انتهای جنوبی هامون پوزک» و «هامون صابری و هامون هیرمند»، 6 سایت تالابی هستند که در معرض تغییرات اکولوژیکی بوده و به همین دلیل در فهرست «مونترو» رامسر قرار گرفته‌اند.

با این حال ۷۰ تا ۷۵ درصد تالاب های کشور خشک شده است. خشکسالی ای که فقط به جان تالاب ها نمی افتد بلکه اثرات زیست محیطی بدتری نیز به دنبال خواهد داشت. کوچکترین اثر خشک شدن تالاب ها خود را در گرد و غبار خوزستان نشان داد که اگر علت های آن جست و جو شود در آخر به خشک شدن تالاب هورالعظیم ختم می شود.

خشک شدن تالاب ها انقراض چندین نوع از جانوران و گونه های گیاهی که درتالاب ها می زیستند را به دنبال دارد. از جمله اثرات این خشکسالی ها می توان به نابودی ایستگاه پرندگان مهاجر، افزایش شوری خاک در تالاب ها و نواحی مجاور و کاهش زمین های کشاورزی مجاور، اختلال در تهیه غذا و محصولات کشاورزی بخصوص در تولید محصولات لبنی، ماهی و برنجکاری اشاره کرد.

اما تالاب ها در دولت یازدهم مورد توجه ویژه ای قرار گرفتند. هورالعظیم آب به خود دید، هامون بعد از ۱۶سال پرآب شد و دایک مرزی آن که مانع وارد شدن آب به تالاب می شود شکسته شد. کشاورزان اطراف دریاچه ارومیه تحت آموزش قرار گرفتند تا با اصلاح روش کشاورزی خود سهمی در احیای آن داشته باشند.

معصومه ابتکار نیز روز گذشته در نشست خبری خود درباره حفظ تالاب‌های کشور و برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تاکید و توجه رییس جمهوری به موضوع محیط زیست گفت: دولت یازدهم برای اولین بار ردیف‌های بودجه‌ای جداگانه برای حفظ تالابها در نظر گرفت. امسال به طور ویژه موضوع ورود زباله به تالاب انزلی را پیگیری می‌کنیم و طرح‌های وزارت نیرو برای این تالاب نیز در حال انجام است در حقیقت برنامه اجرایی مدیریت تالاب انزلی امسال اجرایی می شود.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به وجود 200 تالاب در کشور و بحرانی بودن یک، سوم آنها گفت: حدود 74 تالاب وجود دارد که امروز شرایط بحرانی دارد از جمله تالاب گاو خونی که در سفر رییس جمهور قرارداد آن بسته شد.

در اینفوگرافیک زیر وضعیت ۲۲تالاب کشور که عضو کنوانسیون رامسر نیز هستند را می بیند. مساحت، ویژگی خاص و وضعیت آبی هر کدام توضیح داده شده است؛

برای دیدن اینفوگرافیک در ابعاد اصلی، روی تصویر بالا کلیک کنید.

۴۷۲۳۳