سعید جعفری - روسیه علنا وارد حملات نظامی در خاک سوریه شده است. حملات نظامی هواپیماهای روسی نگرانی کشورهای غربی را بر انگیخته است. به ویژه که شنبه برخی از این هواپیماها وارد حریم هوایی ترکیه شدند و ماجرا به احضار سفیر روسیه در آنکارا هم انجامید. حالا همه می خواهند بدانند ادامه این روند به کجا می انجامد و آیا ناتو واکنش عملی در مقابل این اقدامات روسیه انجام خواهد داد. مرتضی مکی در گفتگو با خبرآنلاین می گوید: بدیهی است که روسیه میان مخالفان اسد تفاوتی نمی بیند و می خواهد همه را از کنار بگذارد تا فضا برای اسد هموارتر شود. در ادامه مشروح گفتگوی خبرآنلاین با کارشناس مسائل اوراسیا را می خوانید.
ورود روسیه به حریم هوایی ترکیه با اعتراضات ترک ها و همچنین مجاکمع بین المللی مواجه شده و آقای کری هم از این موضوع ابراز نگرانی کرده است.
بله. مقامات ترک از ورود هواپیماهای نظامی روسیه به حریم هوایی ترکیه که در روز شنبه صورت گرفت ابراز نگرانی کردند و واکنش هم نشان دادند. پیرو همین اتفاق دیدیم که ناتو و آمریکا هم اعتراضات خود را نسبت به این موضوع ابراز داشتند و به روسیه هشدارهایی در این رابطه دادند. این موضوع وقتی بیشتر حائز اهمیت و توجه قرار می گیرد که بدانیم ترکیه رضایت چندانی از عملکرد روسیه در سوریه ندارد.
در خبرها داشتیم که برخی از مقامات نظامی آمریکا و پنتاگون در هشدارهایی اعلام کردند که روسیه در روزهای آتی نیروی نظامی زمینی در سوریه پیاده می کنند؟ این گمانه تا اندازه محتمل است؟
بله من هم در روزها اخیر چنین خبرهایی دیده ام و البته چنین شایعاتی خیلی هم متناقض بوده اند و در نتیجه شاید نتوان خیلی به آنها استناد کرد. چرا که روسیه می خواهد با این کار مسیر را برای حضور ارتش سوریه هموار سازد و با از بین بردن امکانات لجستیکی داعش فضا را برای بشار اسد مهیا سازد. ضمن اینکه نباید از خاطر برد که روسیه خاطرات تلخی از حضور نظامی در افغانستان دارد و می داند وارد شدن در چنین فضایی چه هزینه ها و مشکلاتی برای کرملین به همراه خواهد آورد. بنابراین من فکر می کنم روسیه اصلا به دنبال پیاده کردن نیروی نظامی در سوریه نباشد.
با این تفاسیر فکر می کنید هدف روسیه در وورد به سوریه چیست؟ آیا واقعا تنها موضوع از بین بردن داعش است یا آنطور که غرب ادعا می کند پوتین می خواهد تمامی مخالفان دولت اسد را قلع و قمع کند؟
به هر حال این حقیقت را نمی توان نادیده گرفت که هدف روسیه نجات بشار اسد از این وضعیت است. ضمن اینکه آقای پوتین مرزبندی هایی که غربی ها میان مخالفان اسد قائل می شود را قبول ندارد. مرزبندی هایی که در آن داعش و ارتش آزاد و …. را متفاوت از یکدیگر می خوانند. آقای پوتین می خواهد همه اینها را کنار بزند تا بشار اسد را از این حالت خارج کند. در عین حال کرملین می داند موضوع سوریه از طریق نظامی حل نمی شود و هدفش از این مداخله تنها تغییر معادلات سیاسی در صحنه میدانی سوریه است تا اوضاع به سود بشار اسد تغییر کند.
در خبرها داشتیم که ناتو هم از این اقدام روسیه ابراز نگرانی کرده است. این ابراز نگرانی تا کجا پیش خواهد رفت؟ آیا اقدام عملی هم از سوی ناتو و غرب در مقابل روسیه مشاهده خواهیم کرد؟
در خبرها داشتیم که آمریکا و غرب می خواعند تجهیزات نظامی و تسلیحاتی را به گروه های ارتش آزاد سوریه و همچنین پیش مرگان کرد تحویل دهند تا فضای میدانی در سوریه خیلی به ضرر آنها رقم نخورد و تعیین کننده همه امور روسیه نباشد. از قبل هم پیش بینی می شد که ناتو و غرب در مقابل این اقدامات روسیه ساکت نخواهند نشست اما باید منتظر ماند و دید این نارضایتی ها تنها در سطح تبلغاتی محدود می ماند یا فراتر خواهد رفت.
به نظر شما فراتر خواهد رفت؟ چه اتفاقی می تواند موجب واکنش جدی تر غرب در مقابل روسیه شود؟ آیا اساس غرب در شرایط فعلی توان چنین کاری را دارد؟
واقعیت این است که بین کشورهای غربی و اجرا کنندگان منطقه ای سیاست های این کشورها در منطقه اختلاف نظر جدی وجود دارد. به عنوان مثال بر سر راهکار اتخاذی میان آمریکا، اروپا و همچنین عربستان و ترکیه تفاوت های اساسی دارد. به عنوان مثال آمریکا و اروپا بر تجهیز نیروهای پیشمرگ کرد تاکید دارند در حالی که ترکیه به هیچ وجه با این راهبرد موافق نیست و از قدرت گرفتن جریان های کردی در منطقه هراس دارد. در نتیجه من بعید می دانم کشورهای غربی بتوانند اقدام عملی جدی در مقابل سیاست های جدید روسیه در سوریه اتخاذ کنند.
یکی دیگر از سوالات کلیدی در خصوص آینده نظم سیاسی سوریه است. در حالی که طی سالهای اخیر کشورهای غربی دائما بر سوریه بدون اسد تاکید می کردند در حدود یک ماه اخیر با تجدید نظر در این رابطه پذیرفته اند که اسد می تواند در دوران گذار بخشی از راه حل باشد. در این زمینه آقای کری و اوباما هم طی صحبت هایی بر این موضوع مهر تایید زده اند. اما با توجه به شرایطی که شما اشاره کردید، آیا روسیه حاضر خواهد بود پس از گذر سوریه از این دوران اسد را کنار بگذارد؟
در اینکه اسد بماند یا خیر به تغییرات سیاسی و نظامی در صحنه میدانی دارد. به این معنا که باید کمی صبر کنیم و ببینیم نتیجه عملیات نظامی روسیه در سوریه چه خواهد شد، وضعیت مخالفان اسد و گروه های معارض چگونه خواهد شد.اما در عین حال نباید این نکته را هم از نظر دور نگاه داشت که در نزدیک به ۵ سالی که از درگیری ها و بحران سوریه می گذرد غربی ها به این نتیجه رسیده اند که بدون حضور اسد نمی توانند تغییری در معادلات سوریه ایجاد کنند. کمااینکه همانطور که شما اشاره کردید مقامات غربی در صحبت هایشان به این موضوع اعتراف هم کرده اند. اما در عین حال در هفته های اخیر بشار اسد برای نخستین بار گفته بود اگر احساس کند رفتنش به سود سوریه خواهد رفت چنین خواهد کرد. این اتفاق تازه ای است و رئیس جمهور سوریه تا به حال به چنین موضوعی اشاره نکرده بود. به نظر می رسد همه گروه ها به یک توافق نسبی با یکدیگر دست یافته اند که معادله سیاسی سوریه چگونه رقم بخورد. اما در عین حال همه این تغییرات بستگی به تغییراتی دارد که در هفته ها و ماه های آتی در صحنه سیاسی و نظامی سوریه رقم خواهد خورد.
49308
نظر شما