مدارس غیر انتفاعی سلیقه ای شهریه می گیرند

 زهرا تالانی- مدارس غیر انتفاعی با این دیدگاه از مدارس دولتی تفکیک شدند که بتوانند در مقابل دریافت شهریه های هنگفت از اولیای دانش آموزان، وظیفه ای به مراتب سنگین تر در قبال آموزش و پرورش دانش آموزان آموزشگاههای خود داشته باشند. اما واقعیت این است که در گذر زمان، تحصیل و فراگیری علوم در این مدارس قربانی منافع اقتصادی مدیران و موسسان گردیده است.

اغلب مدارس غیر انتفاعی در اولویت برنامه های خود، فوق برنامه و همچنین برنامه‌های کمک درسی را منظور کرده‌اند تا از این طریق بتوانند به خواسته‌های خود دست یابند. در همین باره گفت‌وگویی را با امیر طاهرخانی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات و نماینده مردم بویین زهرا انجام داده‌ایم:

مکانیزم نظارت بر مدارس غیرانتفاعی به چه صورت است؟
فرآیند نظارت در گذشته و حال از نظر ساختاری مشخص بوده است، در شهرستان‌ها اگر تشکیل شورای نظارت بر مدارس غیرانتفاعی را ضروری ببینند، آن را تشکیل می‌دهند. در حال حاضر در تهران 14درصد دانش‌آموزان در مدارس غیرانتفاعی تحصیل می‌کنند که 45 درصد آنها تنها در منطقه یک هستند، لذا ضرورت دارد شورای نظارت بر مدارس غیرانتفاعی در این منطقه تشکیل شود.

شورای نظارت که رئیس آن وزیر آموزش و پرورش و قائم مقام او معاون سازمان توسعه و مشارکت‌های مردمی است، هر هفته یک جلسه دارند که به موارد تخلفات در مدارس غیرانتفاعی رسیدگی و اگر نظرشان بر انحلال یک مدرسه باشد، این درخواست به ستاد می‌رود و آنها نظر نهایی را اعلام می‌کنند. تا به حال تعدادی از مدارس غیرانتفاعی به‌دلیل انجام تخلفات متعدد منحل شده‌اند. دفتر استانی توسعه مدارس غیردولتی براساس اظهار نظر سال گذشته بیشترین بازدید از این مدارس را داشته‌اند.

در مورد نظارت ملاک‌های کمی و کیفی مختلفی وجود دارد، مثلا چند درصد از دانش‌آموزان از پایه سوم وارد پایه چهارم ابتدایی شده‌اند؟ آمارها نشان می‌دهد از نظر کیفیت آموزشی بعد از مدارس شاهد، مدارس غیرانتفاعی قرار دارند. یکی دیگر از ملاک‌های کیفیت از نظر ما میانگین معدل دانش‌آموزان است.

همچنین میزان شهریه مدارس غیرانتفاعی براساس ضوابطی ازجمله عملکرد سال گذشته و برنامه‌های آموزشی و پرورشی مورد ارزیابی قرار گرفته و براساس این ملاک‌ها، مدارس غیرانتفاعی درجه‌بندی و براساس این درجه‌بندی شهریه‌ها مشخص می‌شوند. در 4 سال گذشته 70 درصد مدارس غیرانتفاعی درجه‌بندی شده‌اند. کل امتیازات که هزار است، براساس عملکرد سال گذشته، برنامه‌های ارائه شده و هزینه‌های غیرآموزشی در نظرگرفته می‌شود.برای درجه‌بندی مدارس کمیته‌ای در شهرستان‌ها تشکیل می‌شود. در تهران هم تمام روسای کمیته‌ها توجیه شده‌اند.

برخی مشکل شهریه در مدارس را ضعف قانون می دانند. نظر شما در این باره چیست؟
برای رسیدن به نظام آموزشی توسعه یافته ،مدارس غیر انتفاعی باهدف کاستن بار سنگین تعلیم و تربیت از بخش دولتی و باکمک بخش خصوصی شکل گرفت تا دانش آموزان مستعدی که از توان مادی نیز بهره مند هستند را تحت پوشش آموزش متناسب با جهان توسعه یافته قراردهد. 

 مشکل اصلی مدارس غیر انتفاعی عدم اجرای صحیح قوانین در این مدارس است زیرا قوانین مدارس غیرانتفاعی مشکل چندانی ندارند و باید به جای تغییر قوانین، نظارت بر اجرای صحیح قوانین در این مدارس افزایش یابد. شاید برخی از مدارس غیرانتفاعی عملکرد خوبی داشته باشند اما در مجموع عملکرد این گروه از مدارس کشور مطلوب نیست و آنها به اهداف از پیش تعیین شده نرسیده اند.

به گفته بسیاری از اولیای دانش آموزان ثبت نام کلاس های فوق العاده در برخی از مدارس غیرانتفاعی اجباری است و این بخش از هزینه ها باعث سنگین تر شدن هزینه ثبت نام می شود؟
 متاسفانه مدارس غیرانتفاعی در دریافت شهریه سلیقه ای عمل می کنند و ما قبلا هم در کمیسیون نسبت به این موضوع اشاره کرده بودیم تا بیشتر بررسی شود. و اگر کلاس های فوق العاده ای به اجبار در مدارس برگزار شود، خلاف قانون است. این کلاس ها باید اختیاری باشد و آموزش و پرورش باید بر شهریه ها نظارت کند

 در هر حال توسعه مدارس غیر انتفاعی یا به تعبیری غیر دولتی طی سالهای اخیر بشدت در حال افزایش است که این امر نشات گرفته از توجیهات اقتصادی این قبیل آموزشگاههای علمی است. اما اینکه تا چه اندازه نظارت جدی بر کیفیت آموزش در این قبیل مدارس صورت می گیرد، سوالی است که هنوز نمی توان به درستی برای آن پاسخی ارایه داد.

آیا هدفمند سازی یارانه ها تاثیری بر شهریه مدارس  غیر انتفاعی می گذارد؟
طبق قانون به رغم آغاز اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، نرخ شهریه مدارس غیردولتی تا شهریور ۱۳۹۰ ثابت خواهد بود.با آغاز مرحله نهایی قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها، مدیران مدارس حق دریافت هیچ‌گونه مبلغی از دانش‌آموزان مدارس غیردولتی ندارند و در مدارس دولتی نیز همین شرایط برقرار است.

به هر حال گرایش مردم به مدارس غیرانتفاعی به دلیل وجود برخی شرایط مناسب بیشتر است، البته این مساله دلیلی برای زیر سوال رفتن ماهیت و کارکرد مدارس دولتی نیست و بسیاری از مدیران مدارس غیرانتفاعی نیز معاون مدیران و معلمان مدارس دولتی هستند، اما به دلیل این که در مدارس غیرانتفاعی دستشان بازتر است، می توانند با خلاقیت بیشتری به فعالیت بپردازند و محیط مناسب تری را برای دانش آموزان و والدین فراهم کنند.

از طرفی با توجه به رایگان بودن آموزش و پرورش در کشور تامین هزینه های آموزشی برخی دانش آموزان از سوی والدین آنها در مدارس غیرانتفاعی کمک به سیستم آموزش دولتی است که باعث می شود سرانه تخصیصی این دانش آموزان صرف افزایش سطح کیفیت آموزش در نظام دولتی شود و تاحدودی از دامن زدن به تبعیض طبقاتی پرهیز شود.