عاملان کودتای احتمالی در سوریه را بشناسید

در مورد سیاست داخلی وخارجی نظام سوریه،تعبیرهای گوناگونی وجود دارد. می گویند سوریها می توانند سهمگین ترین طوفانهای سیاسی را در کنار دروازه های شام مهار کنند.
همچنین گفته می شود که سوریها هنگام غرق شدن کشتی دوستان خود را رها می کنند و در آب می پرند!اوضاعی که اکنون در سوریه جریان دارد حقیقتا بسیار نگران کننده است زیرا این کشور همواره به عنوان فصل پایانی یک داستان تراژدی و دردناک شناخته می شود.

رخدادهای جهان عرب که با فرار زین العابدین بن علی دیکتاتور تونس آغاز شد و با سر نگونی حسنی مبارک دیکتاتور مصر ادامه یافت، به لیبی، بحرین، یمن و سوریه نیز کشیده شد.
آخرین فصل این کتاب هیجان انگیز اما پر از راز ورمز سوریه است که اوضاع کاملا پیچیده ای دارد.ادامه یا سقوط حکومت بشار اسد قطعا سرنوشت نهائی خاورمیانه را رقم خواهد زد و در هر دو حالت تاثیر سلبی یا ایجابی خود را بر منطقه خواهد گذاشت.

این تصور وجود دارد که اگر بشار اسد بتواند از بحران فعلی خارج شود قطعا  محور تهران- دمشق - بیروت ودر نهایت مقاومت اسلامی لبنان تقویت خواهد شد.این تحلیل نمی تواند با واقعیت های موجود و دگرگونی های منطقه همخوانی داشته باشد.علت این امر این است که آمریکا و غرب برای حفظ حکومت بشار اسد قطعا پیش شرط هائی خواهند گذاشت که یکی از این پیش شرط ها فاصله گرفتن دمشق از تهران و حزب الله است.

این گزینه با توجه به این که سوریها ثابت کرده اند که هنگام غرق شدن کشتی دوستان خود را رها می کنند و در آب می پرند، خیلی دور از انتظار نیست.

دومین شرط این خواهد بود که نظام سوریه باید مساله ارتفاعات اشغالی جولان را بصورت "بینا بینی" با رژیم صهیونیستی حل کند.به این معنی که سوریه با از سر گیری روند مذاکرات سازش مستقیم با اسرائیل مجبور خواهد شد از بخشی از جولان اشغالی در مقابل دریافت غرامت، به نفع اسرائیل چشم پوشی کند.

اما به هر حال وجود نظام علوی سوریه با هر سیاستی که اتخاذ کند خیلی به ضرر محور تهران - دمشق - بیروت و مقاومت لبنان نخواهد بود.بویژه این که مرحوم حافظ اسد رئیس جمهوری سابق سوریه قبل از مرگ خود همواره به فرزندان خود توصیه می کرد که تحت هیچ شرایطی از ایران فاصله نگیرند.

 دلایل زیادی وجود دارد که مهمترین آن مواضع ضد صهیونیستی تهران و گرایش نظام حاکم سوریه به مذهب علوی است که زیر مجموعه تشیع قرار دارد.

طبیعی است نظام علوی سوریه با رژیم های عرب منطقه از جمله عربستان و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس وحتی مصر واردن خیلی سازگاری ندارد.

این رژیم ها حتی حاضرند سلفی های جنایتکار ووهابی های مزدور بر سوریه حکومت کنند و نظام علوی سوریه حاکم نباشد.اما اگر نظام بشار اسد نتواند از بحران فعلی وشورش های داخلی عبور کند چه اتفاقی ممکن است رخ دهد؟ وگزینه مناسب غرب وآمریکا چه خواهد بود؟ مسلما آنچه که برای غرب و آمریکا مهم است در درجه اول امنیت رژیم صهیونیستی است.

رامی مخلوف پسردائی بشار اسد و یکی از چهره های  تاثیر گذار در هرم قدرت نظام علوی سوریه اخیرا در یک سخن نسنجیده و غیر دیپلماتیک اعلام کرد که امنیت واستقرار اسرائیل رابطه مستقیمی با بر قراری امنیت واستقرار در سوریه دارد!.

آمریکائی ها نیز از دو مجموعه در سوریه بیم دارند که یکی از این دو مجموعه نظامیان پان عربیست و مجموعه دیگر سلفی ها و اخوان المسلمین است.
هر کدام از این دو  مجموعه اگر قدرت رادر سوریه به دست گیرند قطعا در دراز مدت به سمت رادیکالیزم حرکت خواهند کرد و ممکن است مزاحمت هائی در آینده برای اسرائیل بوجود آورند.

به همین دلیل در بررسی گزینه های مختلف، آمریکا اخیرا برای انتخاب گزینه کودتای نظامی ژنرال حکمت شهابی رئیس سابق ستاد ارتش سوریه را به دمشق اعزام کرد.
ژنرال حکمت شهابی که از سال 1974 تا سال 1998 ریاست ستاد ارتش سوریه را به عهده داشت یکی از مهره های مورد اطمینان آمریکا است.اخیرا ژنرال مصطفی طلاس وزیر دفاع سابق سوریه در یک گفتگوی جنجالی با  شبکه تلویزیونی روسیا الیوم ادعا کرد که حکمت شهابی با سازمان های جاسوسی آمریکا مرتبط بود.

ژنرال طلاس گفت : مقامات اتحاد جماهیر شوروی سابق در اوایل دهه 80 از قرن میلادی گذشته به مرحوم حافظ اسد ابلاغ کرده بودند که ژنرال حکمت شهابی با سازمان سیا همکاری می کند.اما مرحوم حافظ اسد برای حفظ افسران ارشد حلبی " از اهالی شهر حلب" در نیروهای مسلح و جایگزین ساختن تدریجی ژنرال های علوی به جای ژنرال های حلبی، وجود حکمت شهابی را در راس ستاد ارتش تحمل می کرد.

ژنرال حکمت شهابی از خاندان بورژواز شهابی شهر حلب است و نفوذ فوق العاده ای بر روی تجار سنتی این شهر دارد. ژنرال حکمت شهابی اخیرا هنگام ورود به سوریه در مقابل این سوال که" چه چیزی باعث شده که پس از 23 سال اقامت در آمریکا به دمشق باز گردد؟"گفت :دلم برای سر وصداهای دست فروشان بازارعبدالحمید دمشق تنگ شده بود! در هر حال آمریکا برای مشابه سازی تحولات مصر در سوریه گزینه تشکیل یک شورای نظامی را برای جانشینی احتمالی بشار اسد مورد توجه قرار داده است.
اما با توجه به این که اکثر ژنرال های رده بالای ارتش سوریه را علوی ها تشکیل می دهند و ژنرال های حلبی در طول 15 سال گذشته از بدنه ارتش خارج شده اند لذا گزینه تشکیل شورای نظامی در شرایط فعلی امکان پذیر نیست. لذا اگر اوضاع از کنترل بشار اسد خارج شود آمریکا گزینه مشابه شورای حکومت انتقالی لیبی را در سوریه انتخاب خواهد کرد.

این احتمال وجود دارد که آمریکا وغرب ، عبدالحلیم خدام معاون فراری رئیس جمهوری سوریه ، برهان غلیون استاد سوری جامعه شناسی دانشگاه سوربن، عارف دلیله ، هیثم مناع ، مامون الحمصی ، انور البنی ، ریاض سیف ، هیثم المالح وفرید الغادری از رهبران اپوزیسیون سوریه را برای این شورای حکومت انتقالی انتخاب کند.
اما آیا سرنگونی احتمالی نظام علوی سوریه به بر قراری آرامش در این کشور کمک خواهد کرد؟ مسلما در صورت سرنگونی حکومت بشار اسد، علوی ها که بیش از 40 سال قدرت را در دست دارند و کلیه پست های نظامی وامنیتی را در اختیار دارند آرام نخواهند نشست.

 سر نگونی حکومت علوی سوریه ، این کشور را وارد یک جنگ داخلی مشابه جنگ داخلی دهه 70 و80 لبنان ودرگیریهای داخلی عراق خواهد ساخت.لذا بهترین گزینه این است که نظام فعلی سوریه حفظ شود و اصلاحاتی اساسی در حاکمیت این کشور انجام شود. توسعه دایره مشارکت جمعی ، آزادی احزاب و مطبوعات ، تشکیل احزاب متعدد و آزادی زندان سیاسی می تواند به برون رفت این کشور از بحران سیاسی فعلی کمک کند.