تروریسم راست افراطی؛ چالش جدید قارۀ سبز/ جدول

کارشناس

تحلیل

داود هرمیداس باوند(کارشناس مسائل سیاسی)

جامعه نروژ اکثریت پروتستان بوده و مشکلات مذهبی ندارند. نروژ جامعه ای است که به لحاظ ساختار اجتماعی-سیاسی لیبرال دمکراتیک است. در این کشور حکومت قانون حکفرماست و احزاب نیز از قدرت تساهل و سازگاری بالایی برخوردارند. مشکل حادی در وضعیت پناهندگان این کشور وجود ندارد. جمعیت کم و سطح زندگی بالا رفاهی کامل برای شهروندان ایجاد کرده و از همه مهمتر آنکه دمکراسی در بالاترین مرحله در این کشور وجود دارد. احزاب راست و چپ در این کشور نیز موضع گیری های خصمانه ای ندارند.

کشتار روز جمعه اولین حادثه ای است که بعد از جنگ جهانی دوم و اشغال این کشور توسط آلمانها رخ می دهد و آنچه که دور از انتظار جامعۀ بین الملل بود اینست که فرد مهاجم نروژی الاصل است.

هرچند کشورهای اسکاندیناوی در برنامه های سیاسی خود مخالف پذیرفتن مهاجران هستند و برنامه هایی را برای محدود کردن آن در دست دارند، اما نروژ چنین برنامه هایی را نداشت.

همۀ این مسائل وقوع چنین حادثه ای را سوال برانگیزتر می کند. هنوز اطلاعات دقیقی از سوی مقامات نروژی منتشر نشده است لذا ریشه یابی و تحلیل های فعلی تنها معطوف به یک فرض است.

اگر این اتفاق سرآغاز ایجاد یک پدیده جدیدی باشد آن وقت می توان آن را ریشه یابی کرد. 

علی بیگدلی(کارشناس روابط بین الملل)

غرب و رسانه های غربی همواره مسلمانان را به چنین تحرکاتی محکوم می کردند، این بار حرکت تروریستی از سوی یک جوان نروژی الاصل صورت گرفته است که گفته می شود عضو یکی از گروههای راست افراطی است.

آنچه که در این باره قابل توجه است، اینست که گروههای افراطی مسیحی ترکیبی از مسیحیت و یهودیت هستند که تقریبا همان شکل نومحافظه کاران آمریکایی است که از جهت اعتقادی شدیدا ضد اسلام اند و تصورشان بر اینست که اسلام فضا را برای اهداف و عقاید آنها محدود کرده است. 

داوود آقایی (کارشناس مسائل سیاسی)

حوادث نروژ این موضوع را بیان کرد که هیچ جای عالم امن نیست و حتی کشور آرامی مانند نروژ که در دوره 60 سالۀ اخیر از امن ترین کشورهای اروپایی بوده نیز می تواند ناامن شود.

آنچه مسلم است، وجود جریانهای راست افراطی در همه کشورهای اروپایی است و این مسئله می تواند در عرصۀ داخلی نیز اثرگذار و هزینه ساز باشد و با وجود آنها دولتهای اروپایی باید شاهد ظهور و بروز چنین حرکاتی باشند.

در هر حال آنچه مسلم است، اینست که این اتفاق متأثر از عواملی است که ریشه در شرایط بد اقتصادی، سیاسی، سرخوردگی اجتماعی، قومی مذهبی دارد و همین دلایل کافی است که کشور امنی همچون نروژ را ناامن کند. 

مهدی ذاکریان (کارشناس مسائل سیاسی)

اتفاق نروژ درس بزرگی برای دو دسته از کشورهاست: اول کشورهای شمال که دربرگیرنده کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی، ژاپن و اقیانوسیه می شود که توجه داشته باشند که از بستر فرهنگ و تمدن غربی نیز می تواند رادیکالیسم و اتفاقات ناخوشایندی رخ دهد. بنابراین باید توجه بیشتر و بازبینی جدی تری در آنچه که در درون جامعه آنها می گذرد، داشته باشند.

دستۀ دوم کشورهای جنوب که به طور مشخص کشورهای اسلامی را شامل می شود، این دسته از کشورها نیز باید از این فاجعه درس بگیرند. زمانی که این اتفاق در نروژ افتاد، دولت و رسانه ها و همین طور مردم تصمیم گرفتند تا زمانی که بررسی دقیق و تحقیقات کامل صورت نگرفته انگشت اتهام خود را متوجه هیچ شخص، گروه و تمدنی نکنند و حتی از حرف و اظهارنظر هم پرهیز کردند.

دولت حتی اعلام نکرد که این اقدام کار گروههای تندرو بوده است. این به معنای نگرش اخلاقی از سوی مردم و دولت نروژ نسبت به این حادثه است.

این در حالی است که برخی از کشورهای اسلامی داوری هایی درباره اتفاقات درون کشور خود ارائه می دهند که عمدتا بسیار عجولانه و مبتنی بر تهمت و اتهام علیه شهروندان خود و کشورهای خارجی است. امیدوارم همه ما از نروژ درس بگیریم.

مهدی سنایی (نماینده مجلس و کارشناس مسائل سیاسی)

این حادثه از این واقعیت حکایت دارد و آن اینکه کشورهای اروپا و احزاب موجود در آن به یک رویکرد صحیحی در مواجهه با موضوع مسلمان و مهاجرین مسلمان دست نیافته اند و همین طور نشان می دهد که تعریف درستی از اسلام ندارند و به نوعی در مواجهه با مسلمانان مهاجر دچار نوعی سردرگمی هستند. 

حسین طالبی (کارشناس اروپا)

دلایل و ریشه های حادثۀ نروژ را در دو محور می توان مورد بررسی قرار داد:

اول آنکه بخشی از این اتفاق ریشه در مسائل اقتصادی دارد.تاریخ اروپا نشان داده زمانی که مسائل اقتصادی مشکل زا می شود، حرکتهای افراطی و نئونازی بیشتری فرصت بروز و ظهور می یابند. ظهور هیتلر نیز ناظر بر همین عوامل و واقعیات بوده است.اگر هیتلر هم در اروپا و در آلمان بر سرکار آمد دقیقا بعد از بحران اقتصادی 1929 اروپا و در فضای بد اقتصادی آن زمان بود.در همین دورۀ زمانی بود که بحران اقتصادی در آلمان فراگیر شده و حرکتهای افراطی در این کشور شکل گرفت.

حرکتهایی که در اروپا نیز اشاعه یافت و در قالب چپ افراطی مانند کمونیسم و راست افراطی مانند فاشیسم بروز و ظهور یافتند.

دوم آنکه با دقت در رویکرد رسانه های غربی می توان دریافت که اسلام هراسی در برخی از مطبوعات و رسانه های غربی که در برخی از کشورها به شدت به آن دامن زده می شود مسبب چنین فجایعی است.

فواد ایزدی (کارشناس ارتباطات سیاسی)

نوع عملیات و تعداد کشته شدگان در این حادثه نشان می دهد که حادثۀ نروژ یک حرکت تروریستی بوده است. فردی که این کار را کرده نگاه تندروی مسیحی ضداسلامی داشته و با گروههای ADL (گروههای صهیونیستی ضداسلامی) در ارتباط بوده است.

مسئله مهم دیگر که باید به آن توجه شود اینست که کشته شدگان که عضو شاخۀ جوانان حزب کارگر بودند، چند روز قبل از حادثه از وزیر خارجۀ کشور خواسته بودند که دولت فلسطینی را به رسمیت بشناسد.

در هر حال فارغ از همه فرضیه هایی که در خصوص ریشه ها و علل وقوع چنین حادثه ای ارائه می شود، باید به این مسئله توجه داشت که مباحث اسلام هراسی در اروپا امروز بسیار داغ است و رسانه ها و مطبوعات غربی که بیشتر به آن دامن می زنند باید بدانند که نتیجه ای اینچنینی خواهد داشت.

مسئله دوم اینست که دولت های غربی به دلایل ایدئولوژیک( ضدیت با اسلام) تروریسم را مترادف با مسلمانان دانسته و همین مسئله دست گروههای تروریستی مسیحی را برای عملیات های مشابه باز گذاشته است.در برخی از کشورها نیز متأثر از همین رویکرد محدودیت هایی را برای مسلمانان ایجاد می کنند. به طوری که در اروپا با آنها برخورد می شود،نهادهای امنیتی با آنها در تماس هستند و آنها را کنترل می کنند. این سیاست دولتها که تروریسم را با اسلام مترادف می کنند، نتیجه ای اینچنینی خواهد داشت.