کلامی عامیانه در وصف تلاشی آرمانی

وقتی دکتر احمدی‌نژاد از فعالان فرهنگی می‌خواهد با سرعت 150 کیلومتر در ساعت بدوند، یعنی به زبانی کاملاً عامیانه موقعیت فرهنگی کشور را توصیف می‌کند. با توجه به استعداد، پشتوانه فرهنگی، انتظارات مردم، اهداف نظام از فرهنگ و جایگاه آن و تعریفی که از فرهنگ داریم، مشخص می‌شود که چقدر در این عرصه کم کار شده است.

فرهنگ شامل مجموعه‌ای از اعتقاد، باورها، داشته‌ها و میراث معنوی ماست و از این رو می‌توان گفت به تعداد آدمها فرهنگ وجود دارد. فرهنگ عرصه نقد، گفتمان، ابراز عقیده و نظریه پردازی است و از این رو همه مردم می‌توانند درباره این حوزه حرف بزنند و نظر بدهند و در آن سهم داشته باشند. تعدادی از مردم درباره صنایع یا مثلاً مخابرات ابراز نظر می‌کنند اما فرهنگ مقوله‌ای بسیار فراگیر است و از همین روست که اهمیت ویژه دارد و کار در این عرصه سخت، حساس، ظریف و قابل نقد است. متأسفانه در سالهای گذشته از چالش‌ها، نقاط ضعف و فرصت‌ها و تهدیدها به اندازه کافی بهره نگرفتیم و حالا این جملات عامیانه رئیس‌جمهور به نوعی گویای همین کم کاری‌هاست و ضرورتی که برای کار بیشتر در این عرصه احساس می‌شود. حالا به اعتقاد آقای احمدی‌نژاد، اهالی فرهنگ باید با سرعت 150 کیلومتر در ساعت بدوند تا کاستی‌های سال‌های اخیر جبران شود. این تلاش صدچندان یک ضرورت و امری اجتناب ناپذیر است.

جبران نارسایی‌های فرهنگ در کشور ما نیازمند دو اقدام بسیار مهم است؛اول اینکه به شدت نیازمند وزیر و مدیرانی بی‌حاشیه در این عرصه هستیم. عرصه فرهنگ متأسفانه در دوره‌هایی تنها عرصه حاشیه‌سازی بوده و در صدر اخبار فرهنگی، شایعات و حاشیه‌هایی شنیده می‌شد که نه تنها هیچ فایده‌ای به حال فرهنگ نداشتند، بلکه به آن آسیب هم می‌زدند و معمولاً هم شخص وزیر در رسانه‌ها مطرح بود نه تلاش‌های وزارتخانه‌. با شناختی که از آقای حسینی و سعه‌صدر و اشتیاق به تعاملی که در ایشان سراغ داریم به نظر می‌رسد کمتر شاهد حاشیه پردازی در وزارت ارشاد باشیم و امیدوارم چنین شود. نکته دومی که در مورد وزارت ارشاد باید مدنظر قرار گیرد این است که متأسفانه 95 درصد نیروهای وزارت ارشاد، آموزش و پرورشی هستند و این برای این وزارتخانه یک نقطه ضعف محسوب می‌شود. ضعفی که باید برایش چاره‌ای اندیشید. باید از درون این وزارتخانه و از جامعه متخصصان فرهنگی کشور، افرادی توانا به این وزارتخانه دعوت شوند و سمت و سوی تلاش‌های وزارت ارشاد را به مسیر صحیح‌تر هدایت کنند.

دکتر احمدی‌نژاد با این ادبیات عامیانه و کلام کوچه و بازاری تلاش کرده به جایگاه فعلی وزارت ارشاد اشاره کند و دور بودن ما از ایده‌آل‌هایی که در این‌باره داریم. در اصل سوم قانون اساسی توسعه فضائل اخلاقی براساس ایمان و تقوا مطرح شده و از برنامه‌های نظام صدور انقلاب و فرهنگ انقلاب به دنیا بوده است؛ همچنین در سند چشم‌انداز نیز توجه ویژه به فرهنگ شده است. با چنین دیدگاهی درباره فرهنگ مسلم است که باید بسیار تلاش کرد و اهالی فرهنگ باید برای رسیدن به جایگاه آرمانی فرهنگ در کشورمان، بسیار بکوشند، چیزی در حد و اندازه‌ای که آقای رئیس‌جمهور به آن اشاره کرده است. قرار نیست زحمات این سالها نادیده گرفته شود اما این یک حقیقت است که باید برای جبران عقب‌ماندگی‌ها کاری کرد. با توجه به خواسته‌های دولت از نظام، می‌شود گفت کند پیش رفته‌ایم و حالا نه تنها وزارت فرهنگ بلکه همه دولت، مجلس، مدیران فرهنگی، سازمان‌های فرهنگی، رسانه ملی، سازمان‌هایی چون تبلیغات اسلامی و فرهنگ و ارتباطات و... دست به دست هم دهند تا ضعف‌های فرهنگی جبران شوند.

درست است که آقای رئیس‌جمهور خود را از جنس مردم می‌داند و مثل بسیاری موارد دیگر در 4 سال گذشته این بار هم درباره فرهنگ از ادبیات عامه‌پسند استفاده کرده است اما آنچه مهم است هدفی است که در پس این سخنان می‌توان تعریف کرد. مقصود ایشان از سرعت 150 کیلومتر، تلاشی با حداکثر سرعت بوده و مهم این است که همین اتفاق بیفتد. امیدوارم زمینه‌ای فراهم شود تا دستگاه‌های فرهنگی از جان کلام رئیس‌جمهور استفاده کنند و دست به کار شوند و البته دولت نیز باید در تدوین لوایح مربوط به عرصه فرهنگ همه کم و کاستی‌ها را در نظر بگیرد. گمان می‌کنم عرصه فرهنگ علاوه بر تلاش اهالی فرهنگ به پالایش قوانین هم نیاز دارد. هر چند فرهنگ را نمی‌شود با قانون اداره کرد اما به این قوانین و پالایش دوباره آنها برای سرعت بیشتر به سمت تعالی فرهنگی نیاز داریم.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس