رهبری و بازسازی رابطه نخبگان با نظام

علاقه رهبری به نخبگان از سالها پیش آغاز شده اما در سال گذشته و این روزها شتاب بیشتری گرفته است. جلسات مداوم با استادان، دانشجویان زبده کشور، و احیانا سیاستمداران کهنه کار و با تجربه ـ که البته مورد اخیر اندک است ـ نشان می‌دهد که از نظر ایشان باید نخبگان سهم بیشتر و بیشتری در کشور داشته باشند.
دومین مفهومی که از نظر ایشان اهمیت دارد، نوسازی کشور است. نوسازی کشور، امری است که بدون حمایت نخبگان ممکن نیست، و این نکته دیگری است که رهبری روی آن تأکید دارد.
مسأله سومی که در سخنرانی های اخیر در کرمانشاه دیده می شد، نوسازی در اصل نظام با حفظ ارزشها و آرمانهای امام و انقلاب است. این نوسازی از نظر ایشان به حدی وسیع است که شامل اصلاح قانون اساسی نیز می شود.
مجموعه این عوامل نشان از آن دارد که رهبری احساس می کند، روابط نخبگان با نظام که طی سالهای اخیر گرفتار دشواری شده، لازم است التیام یابد. فرصت و حوصله رهبری برای شنیدن مطالب نخبگان قابل توجه است، اما طبیعی است که نخبگان صرفا دانشجویان نیستند، بلکه غالبا استادانی هستند که این دانشجویان را تربیت شده و سالهاست با مسائل علمی از نزدیک آشنا هستند.

در اینجا دو مشکل دو وجود دارد:
نخست آن که بسیاری از این افراد، به دلیل مشکلاتی که وجود داشته، احساس می کنند دره ای میان آنان و نظام ایجاد شده و بنابرین امکان نزدیک شدن آنان به مجموعه دشوار است.
نکته دوم آن که فرضا که این جماعت از دانشجو یا استاد فرصت اظهار نظری داشته باشند، هنوز روشن نیست که اظهار نظرهایی که رهبری یا نخبگان دارد، با چه سیستم اجرایی می تواند تأثیر روی نظام اجرایی کشور بگذارد.
در باره برخی از مسائل مانند واردات، رهبری دستور دادند و هئیت دولت بالافاصله مصوبه گذراندند. اما در باره بسیاری از مسائل دیگر، با چه سیستمی می توان مسیر صحیحی برای انتقال تجربیات نخبگان به مدیریت اجرائی کشور تعریف کرد.
در باره نقش نخبگان ـ صرف نظر از شرط سنی – در نوسازی نظام باید برنامه ریزی جدی صورت گیرد. اگر قرار است در فرصتی زمانی احتمالا دور، قانون اساسی بازسازی شود، باید برنامه های منظمی برای ایجاد اتاق فکر از سوی نخبگان ایجاد شده و زمینه برای همفکری بیشتر فراهم شود.
مهم این است که نخبگان احساس کنند زخم های گذشته در حال التیام است و در این زمینه به مجموعه نظام اعتماد داشته باشند. این اعتماد، تنها در یک بستر معقول که عبارت از حاکمیت خط عقل و اعتدال و توسعه کشور بر اساس اصول علمی و بومی است ممکن خواهد بود.