ریچارد کورلیس: اوه، خدای من، زوج کیت و میکا می‌خواهند دوباره بخوابند! اما همین حالا هم تصور می‌کنند خانه آنها در تسخیر ارواح است. میچ یک دوربین در اتاق گذاشته تا هر اتفاق غیرطبیعی را ضبط کند و آنها متوجه شوند شب قبل وقتی خواب بودند چه اتفاقی افتاده است. در اتاق چند اینچ باز شد و بعد. . . بسته شد!
آدم‌های بدبین که با دیدن فیلم‌های ترسناک حال‌به‌همزن بار آمده‌اند، می‌گویند به ما جدا شدن سرها، باز شدن قفسه سینه و اره شدن پاها را نشان بدهید. اما تماشاگرانی که این هفته فیلم «فعالیت فراهنجار» با بازی میکا استوت و کتی فیدرستن را در سئانس آخر شب یکی از سینماهای منهتن دیدند، برای ترسیدن نیازی به صحنه‌های پر از خون و خونریزی نداشتند.
بله، آنها می‌دانستند این تنها یک فیلم است - فیلمی مانند «پروژه جادوگر بلر» و «کلاورفیلد» و خیلی فیلم‌های دیگر - که با استفاده از «تصاویر پیداشده» می‌کوشد لایه‌ای از واقع‌گرایی به آنچه بدهد که در ذهن اورن پلی، نویسنده و کارگردان است. اما وقتی در اتاق تکان‌خورد، نفس تماشاگران تمام اکسیژن موجود در سالن سینما را در خود فروبرد.
راهی که فیلم برای رسیدن به تماشاگران طی کرد، خود یک افسانه سینمایی است. پلی این فیلم را سه سال پیش با بودجه‌ای تنها در حد 11 هزار دلار طی یک‌هفته در خانه خود ساخت. فیلم سال 2007 تنها در چند جشنواره فیلم‌های ترسناک نمایش داده شد. در همان حال که دریم ورکس به فکر خرید حقوق بازسازی «فعالیت فراهنجار» با بازی ستاره‌های هالیوود بود، استیون اسپیلبرگ دی‌وی‌دی فیلم را به خانه برد تا ببیند، اما وقتی فیلم تمام شد متوجه شد در دستشویی خانه بی‌دلیل قفل شده است. (او فکر کرد دی‌وی‌دی تسخیرشده است!)
پارامونت دو هفته پیش «فعالیت فراهنجار» را در سئانس‌های نیمه‌شب در 16 شهر در آمریکا به نمایش گذاشت. در بسیاری از سئانسها تمام بلیت‌ها به فروش رسید. (متأسفم، اگر جرأت کردین هفته بعد بیایید! ). «فعالیت فراهنجار» در همان نمایش‌های اولیه 2/1 میلیون دلار فروخت. پارامونت از طرفداران خواست به طور آنلاین درخواست کنند فیلم به طور گسترده اکران شود. بیش از یک‌میلیون درخواست در وب‌سایت استودیو ثبت شد تا مسئولان وب‌سایت با غرور بگویند: «اولین فیلمی که «شما» درباره اکران گسترده آن تصمیم گرفتید.»
«فعالیت فراهنجار» از جمعه این هفته در 159 سینما در 44 شهر آن هم در تمام سئانسها روی پرده رفت و گزارش‌های اولیه نشان می‌دهد فیلم می‌تواند رکورد بیشترین فروش فیلمی اکران شده در کمتر از 200 سینما را بشکند. اخبار مربوط به فروش «فعالیت فراهنجار» در صدر اخبار قرار می‌گیرد و تماشاگران بیشتری را ترغیب می‌کند تا بفهمند دلیل این همه استقبال چیست.
صرفنظر از ابتکارات به کار رفته برای بازاریابی، نکته درخور توجه درباره «فعالیت فراهنجار» این است که صرفاً یک فیلم هیجان‌انگیز مفرح نیست، بلکه یک تجربه هنری آموزنده است. پلی که با نوعی تجدیدنظر به فیلم‌های ترسناک نزدیک شده، از استراتژی هرچه کمتر، بیشتر استفاده می‌کند. او می‌داند انتظار کشیدن برای یک صحنه بسیار ترسناک خیلی بیشتر از روبه‌رو شدن با آن، سیستم عصبی را مختل می‌کند. تنش به آرامی و در حالی شکل می‌گیرد که کتی، دانشجوی بسیار نگران و میکای شکاک که در کار خرید و فروش است، با اولین لرزش‌های احساسی روبه‌رو می‌شوند.
فیلم تماشاگر را در چنگ خود نگه می‌دارد، برای اینکه ما هیچ‌گاه از خانه تسخیر شده زوج خارج نمی‌شویم و تنها تصاویر ضبط‌شده توسط دوربین میکا و کتی را می‌بینیم، چه زمانی که دوربین دست آن دو است و چه زمانی که دوربین را شب در اتاق روشن گذاشته‌اند. این هراس از مکان‌های بسته پیوندی بین این زوج و تماشاگر برقرار می‌کند. آنها نمی‌توانند فرار کنند و ما هم همین‌طور.
کارگردان شوک را کم اهمیت جلوه می‌دهد و بر حس تعلیق تأکید می‌کند. فیلم‌های ترسناک در یک ساعت‌و‌‌خرده‌ای امکان نوعی روان‌درمانی را فراهم می‌آورند. «فعالیت فراهنجار» فرق می‌کند. فیلم در پایان تماشاگران را از مخمصه رها نمی‌کند، بلکه همان جا به حال خود رها می‌کند. این فیلم بیش از آنکه با فیلم‌های پر از خون و خونریزی جدید نزدیک باشد به بعضی از فیلم‌های آوانگارد اواخر دهه 1960 مانند «طول موج» مایکل اسنو شباهت دارد که یک معمای جنایی در قالب 45 دقیقه استفاده از نمای نزدیک در یک اتاق آن هم با یک دوربین بود.
تایم / 10 اکتبر / ترجمه: علی افتخاری
نظر شما