مشروعیت رئیس‌جمهور افغانستان زیر سؤال

این رقیب سرسخت و لجوج که همه جهانیان را متوجه تقلب گسترده در انتخابات کشورش کرد، درصدد بی‌اعتبار کردن دولت آینده حامد کرزای است.

وقتی خبرگزاری‌ها صبح روز یک‌شنبه از کناره‌گیری رسمی عبدالله خبر دادند، همان جهانیانی که به پشتوانه او در آمده و کرزای را مجبور کردند تا ضمن پذیرش بروز تقلب در انتخابات، مرحله دوم آن را با وجود مشقات و مشکلات زیاد برگزار کند نیز انگشت به دهان شدند.

اگرچه وزیر سابق خارجه دولت کرزای پس از کناره‌گیری‌ از دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، اظهار داشت که وی خواهان تحریم انتخابات از سوی مردم افغانستان نیست اما تحلیلگران سیاسی بر این باورند که او برای چنین روزی برنامه داشته و هدف اصلی او از اعتبار انداختن دولت کرزای است. دولتی که عبدالله می‌دانست و یا دست‌کم دراین چند روز اخیر مطمئن شد که با برگزاری دور دوم انتخابات نیز از آن حامد کرزای پشتون خواهد بود.

به نوشته نیویورک تایمز دکتر عبدالله در جمع حدوداً سه هزار نفر از سران قبایل و نمایندگان مردم افغانستان تصمیم خود را منتج از نظام غیرشفاف انتخاباتی افغانستان دانست و گفت: «به نظر من بدون تغییرات در رهبری کمیسیون انتخابات، برگزاری یک انتخابات آزاد و صادقانه امکان‌پذیر نیست و مردم افغانستان نباید در چنین شرایطی نتایج انتخابات را بپذیرند. من در انتخابات شرکت نخواهم کرد. من به سادگی این تصمیم را نگرفتم.»

شبکه الجزیره نیز با اعلام خبر کناره‌گیری عبدالله، به همین تحلیل رسیده و گفته است که باتوجه به اینکه حمایت‌های بسیاری که از دکتر عبدالله در افغانستان وجود دارد، خودداری وی از شرکت در دور دوم انتخابات تأثیر بسزایی بر میزان مشارکت مردم در پای صندوق‌های رأی خواهد داشت. در این صورت، نگاه مردم افغانستان درباره مشروعیت روند انتخابات و مشروعیت نتیجه آن بسیار منفی خواهد شد.

این در حالی است که برخی از منتقدین عبدالله او را به فرار از رویارویی مجدد با کرزای متهم کرده و می‌گویند طرفداران او و حتی غربی‌ها فشار زیادی بر او وارد کردند که از شرکت در دور دوم انتخابات کناره‌گیری کند چرا که پیروزی کرزای در دور دوم انتخابات مانند دور اول محرز به نظر می‌رسد.

اما عبدالله، نظر دیگری دارد و معتقد است مادامی که سیستم انتخاباتی کشور مستقل از دولت نیست امکان بروز تقلب، درست مانند همان مرحله اول وجود دارد و او حاضر نیست در فضایی که هیچ چیز شفاف نیست پای به صحنه رقابت بگذارد. رقیب کناره‌گیری‌کرده دولت کرزای را دولتی مشروع نمی‌داند، چرا که به عقیده او دوره این دولت از ماه می گذشته به پایان رسیده است.

عبدالله عبدالله مدعی شده است که به حامد کرزای مهلت داده تا مقامات کمیسیون مستقل انتخاباتی افغانستان را برکنار کند؛ اما پس از بی‌توجهی کرزای به این درخواست، وی تصمیم خود مبنی بر کناره‌گیری از دور دوم انتخابات را اعلام کرده است.

دوشنبه هفته گذشته، عبدالله با ارائه بسته پیشنهادی خود به دولت، خواستار برکناری رئیس کمیسیون انتخابات، تعلیق وزیران کشور، آموزش و پرورش و اقوام و سرحدات و رئیس اداره ارگان‌های محلی شده بود. با وجود آنکه عبدالله شرایط خود را کمک به شفافیت انتخابات عنوان کرد، اما کرزای شرایط عبدالله را رد کرد و آن را خلاف مصالح ملی دانست.

انتخابات برگزار می‌شود

آمریکایی‌ها و بسیاری دیگر از دولت‌های غربی و حتی متنفذین افغانی بارها از عبدالله خواسته بودند تا از ادعای خود مبنی بر بروز تقلب در انتخابات و برگزاری مرحله دوم، بگذرد و به جای آن با کرزای یک دولت ائتلافی تشکیل دهد اما او حاضر به چنین کاری نشد.

او اما درست شش روز مانده به برگزاری انتخابات، اعلام می‌کند که حاضر به شرکت در انتخابات نیست. این تصمیم قطعاً کرزای را با چالشی جدی مواجه می‌سازد. اگر کرزای بخواهد انتخابات را برگزار کند قطعاً به دلیل نبودن رقیب، انتخابات شور و نشاطی نخواهد داشت و پیروزی او در صحنه بدون رقیب چنگی به دل نخواهد زد و فرمایشی به نظر خواهد رسید و اگر بخواهد آن را برگزار نکند، با توجه به رأی کمیسیون مستقل انتخابات عملی غیرقانونی انجام داده و به جهت آنکه در دور اول نتوانسته حد نصاب لازم برای رئیس‌جمهور شدن را کسب کند رسماً مشروعیتش زیر سؤال می‌رود.

با این همه ستاد انتخاباتی حامد کرزای اعلام کرده است به رغم کناره‌گیری عبدالله، انتخابات برگزار خواهد شد. بر اساس تحلیل‌های ارائه‌شده، کرزای تصمیم گرفته است ولو با مشارکت بسیار پایین افغان‌‌ها از طریق انتخابات بدون رقیب مجدداً رئیس‌جمهور شود. با این همه این تهدید وجود دارد که افغانها نتیجه انتخاباتی را که فقط حامد کرزای در آن نامزد باشد نپذیرند که البته در این میان احتمال دارد جامعه بین‌المللی در این خصوص میانجیگری کند. بر اساس قانون اساسی افغانستان برگزاری انتخابات با تنها یک نامزد، از لحاظ قانونی منعی ندارد، اما حقیقت این است که برگزاری انتخابات با تنها یک نامزد می‌تواند مشروعیت انتخابات را نزد افکار عمومی زیر سؤال ببرد.

عبدالله: خودتان می‌دانید

در همین حال به‌رغم اخباری که نشان می‌داد عبدالله عبدالله نفر دوم انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان از هواداران خود خواسته است شرکت در انتخابات را تحریم کنند. او روز یک‌شنبه اعلام کرد تصمیم‌گیری درباره رأی دادن در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری را به هوادارانش واگذار کرده است.

مخالف اصلی حامد کرزای، همچنین با اعلام اینکه شخصاً در انتخابات شرکت نخواهد کرد، ولی مانع شرکت هواداران خود در انتخاب ریاست‌جمهوری آینده کشور نخواهد شد، هوادارانش را به آرامش دعوت کرد و از آنان خواست به خیابان‌های نریزند و تظاهرات نکنند. این نگرانی میان آمریکایی‌ها به شدت گسترش یافته بود که مبادا او هوادارانش را تحریک به آشوب و بلوا کند و از این رو نیویورک‌تایمز گزارش داده است که مذاکرات پنهانی زیادی از سوی مقامات آمریکایی با عبدالله به عمل آمد تا کناره‌گیری خود را با آرامش و با نجابت اعلام کند.

طالبان کار خود را می‌کند

در حالی که عبدالله عبدالله پس از انصراف از دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان اعلام کرد همچنان به مبارزات سیاسی خود برای تغییرنظام این کشور ادامه خواهد داد، طالبان نیز اعلام کرد بی‌توجه به رقابت‌های عبدالله -کرزای آنها همچنان کار خود را که دست‌یازدین به خشونت برای رسیدن به اهدافشان است را ادامه خواهند داد. طالبان روز یک‌شنبه از طریق سخنگوی خود اعلام کرد حتی باوجود کناره‌گیری عبدالله، اگر این دور از انتخابات برگزار شود این گروه به خشونت متوسل خواهد شد و شرکت‌کنندگان را هدف قرار خواهد.