زهرا خدایی
علیرغم سکوت رسانه ای حاکم در پوشش جنایاتی که نسبت به مسلمانان میانمار صورت می گیرد، اقدامات جدیدی از سوی سازمانها و نهادهای بین المللی و حقوق بشری برای پیگیری وضعیت مسلمانان در این کشور در جریان است و این موضوع با جدیت بیشتری نسبت به گذشته در حال پیگیری است. به تازگی سازمان عفو بین‌الملل با صدور بیانیه‌ای اقدامات خشونت‌آمیز اخیر علیه اقلیت مسلمان روهنگیا در میانمار را محکوم و اعلام کرد: مقام‌های این کشور با همکاری گروه‌های افراطی بودایی به شکنجه، تجاوز و قتل مسلمانان در غرب این کشور پرداخته‌اند. خبرآنلاین در گفتگویی با حمیدرضا دهقانی پوده، نمایندۀ کشورمان در سازمان همکاریهای اسلامی، اقدامات و تلاشهای ایران در حل بحران میانمار را مورد بررسی قرار داده که در ذیل می خوانید.
دلیل سکوت رسانه ای حاکم بر مطبوعات جهان در قبال بحران میانمار چیست؟
به نظر می رسد آنچه در میانمار در حال وقوع است، جنایت علیه بشریت و یک نسل کشی آشکار باشد که در رسانه های جهانی مورد توجه قرار نگرفته است. این امر می تواند ناشی از یک عمد باشد. کشورهای قدرتمند جهان به عنوان جامعه جهانی تمام توان خود از جمله توان رسانه ای را برای بزرگنمایی سایر بحران ها بکار می گیرند و تحولاتی که منافع آنها را کمتر تأمین می کند، از اهمیت ساقط و نادیده می گیرند. مجامع جهانی و بین المللی نیز کمتر به وظایف خود در این رابطه می پردازند و آنها هم به دلایل مختلف این موضوع را در دستور کار خود نداده اند و این سکوت و بی توجهی باعث شده که دولت میانمار و برخی قبائل ساکن در این کشور، رفتار غیرانسانی را با مسلمانان روهنگیا در پیش گیرند که با هیچ یک از معیارهای حقوق بشری تطابق ندارد.
دلیل اصلی این فاجعه اختلاف نظر میان بودائیان و مسلمانان عنوان شده است، اما برخی ناظران و کارشناسان با توجه به سابقه و پیشینۀ تعامل میان این دو قوم، این دلیل را غیرمحتمل می دانند. حقیقت امر چیست؟
هیچگاه اختلاف و تفاوت دیدگاههای مذهبی به معنای قتل و کشتار و جنایت و تجاوز نیست. تفاوت فرهنگی، اعتقادی و مسائل مربوط به تفاوت ادیان درون هر کشوری ممکن است وجود داشته است. شاید کمتر کشوری باشد که دارای یک مذهب، یک آیین و یک گرایش باشد. حتی مردم و اقوام مختلف ساکن در مناطق مختلف یک کشور به طور طبیعی، جدا از آئین و ادیان خود را ممکن است با هم تفاوت فرهنگی داشته باشند ولی در کنار یکدیگر زندگی می کنند. آنچه که در میانمار به اختلاف میان دو آیین اسلام و بودایی نسبت می دهند و آن را مبنای اختلاف و علت درگیری می دانند به نظر می رسد منحرف کردن دلایل و ریشه های این اختلاف و درگیری باشد.
تحولات مربوط به میانمار به سالها پیش و به زمان استقلال از هندوستان و انگلستان باز می گردد و متعلق به امروز و دیروز نیست. به ویژه از سال 1962 هنگامی که قانون تابعیت در میانمار تدوین شد و در آن قانون نژادها و آئین های مختلف به ثبت رسید. بیش از 130 نژاد، آئین و قومیت در این قانون ثبت شد ولی روهنگیا به عنوان یک نژاد میانماری به رسمیت شناخته نشدند و از آن روز تاکنون دولت نظامی میانمار مانع از به رسمیت شناختن حقوق بخشی از مردم کشورش می شود. در حقیقت شاهد نوعی نژادپرستی قانونی در میانمار هستیم و با کشتار و تجاوز به حقوق آنها نوعی نژادپرستی را در این کشور اعمال می کند.
اقدامات دولت ایران در قبال بحران میانمار تاکنون چه بوده است؟
ما به عنوان نمایندگی دائم سازمان همکاریهای اسلامی در تلاش هستیم که با سایر اعضای سازمان و دبیرخانۀ آن، این سازمان را در ارتباط با موضوع بیش از گذشته فعال کنیم و امکان اینکه کمیتۀ حقیقت یاب و یا اجلاسی در رابطه با محوریت این موضوع تشکیل شود تا به وضعیت مسلمانان توجه بیشتری شود، وجود دارد. علاوه بر آن تلاش خواهیم کرد با کمک کشورهای عضو و دبیر خانه سازمان موضوع حمایت از اقلیت مسلمانان میانمار در دستور کار اجلاس های آتی سازمان همکاریهای اسلامی گنجانده شود و بطور جدی نیز پیگیری گردد. وزیر امور خارجه کشورمان نیز اهتمام ویژه ای به این موضوع دارند و موضوع را با جدیت پیگیری می کنند. سفارت کشورمان در تایلند به طور مستمر این موضوع را رصد می کند و سفیر ایران در تایلند و آکردیتۀ کشورمان در میانمار نیز در حال پیگیری موضوع است.
سازمان همکاریهای اسلامی، بعنوان صدای مسلمانان و دومین سازمان بین المللی بعد از سازمان ملل جزء اولین نهادهایی بود که در این زمینه واکنش نشان داد و کشتار مسلمانان و آواره کردن آنان را شدیداٌ محکوم کرد. سازمان در بیانیه خود اعلام کرد که وقوع این فجایع قابل پذیرش نیست و دبیرکل سازمان ضمن محکومیت کشتارها و تجاوزات از دولت میانمار خواست که به وظایف و مسئولیت های خود و حقوق و نورم های پذیرفتۀ شدۀ بین المللی احترام بگذارد. سازمان همانطور که در بیانیه خود در این زمینه نیز اعلام کرد از طریق سایر سازمان های بین المللی مانند سازمان ملل، اتحادیۀ آسه آن، اتحادیه اروپا و کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد و همچنین از طریق اعضاء و به صورت دوجانبه کشورهای عضو با دولت میانمار در تلاش و در حال مذاکره است که دولت میانمار از خشونت علیه مسلمانان دست بکشد و به راه حلی برای پایان دادن به خشونت ها علیه مسلمانان میانمار برسند. علاوه بر آن سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل هم با ارسال نامه ای برای دبیرکل سازمان خواستار مداخلۀ سازمان ملل متحد برای پایان دادن به این خشونت ها شده است. همچنین سفرای کشورمان در کشورهای عضو سازمان و ادارات ذی ربط در وزارت امور خارجه موضوع را در چارچوب وظایف خو پیگیری می کنند. علاوه بر ان سفرای عضو سازمان همکاری اسلامی در ژنو نیز موضوع را با کمیسیون حقوق بشر در دستور کار دارند.
آیندۀ این روند را چگونه پیش بینی می کنید؟
مردم و رسانه ها در سالهای اخیر نسبت به حقوق ملتها و مسئولیت دولتها حساسیت بیشتری پیدا کرده اند. مجامع بین المللی و دولتها نیز نسبت به این امر حساسیت بیشتری یافته اند ولی متأسفانه شاهد آنیم که در همین فضا و در عصر جهانی شدن روهنگیاهای ساکن در میانمار همچنان به عنوان بخشی از ملت میانمار نادیده گرفته می شوند و دولت میانمار با قانون سال 1982مانع از به رسمیت شناخته شدن حقوق مسلمانان در این کشور می شود و مانع روند نسل کشی مسلمانان روهنگیا نشده است.
پیگیری نسل کشی در میانمار پیش از شورای امنیت و کمیسیون حقوق بشر در دیوان بین المللی کیفری قابل پیگیری است و عاملان می بایست تحت عنوان نسل کشی مورد محاکمه قرار گیرند ولی مسئولیت حقیقی مرتکبان این جنایت ها نافی مسئولیت حقوقی دولتمردان میانماری نیست. همچنین کشورهای مسلمان یک تعهد انسانی، اخلاقی و دینی نسبت به سایر مسلمانان در جهان دارند. سایر کشورها و مجامع بین المللی نیز در این خصوص مسئولیت دارند و بویژه کشورهای همسایۀ میانمار می توانند در کاهش آلام و جلوگیری از استمرار جنایت علیه بخشی از مردم میانمار و همسایگان خود نقش والایی ایفاء نمایند.
49263
نظر شما