مساجد مهم جهان / از شاهکار معماری اصفهان تا مسجد هزار ستون اندلس

تصویر

نام

مکان جغرافیایی

توضیحات

جزئیات معماری بنا

مسجد الحرام

شهر مکه در عربستان

خداوند کعبه و اطراف آن را «حرم» قرار داده است؛ یعنی مقدس شمرده و ارتکاب گناه و قتل و شکار و تجاوز به جان و مال مردم و جنگ و دزدی و راهزنی و... را در آن جایز ندانسته‌است. وقتی مجرمی به آنجا پناه ببرد کسی حق مواخذه او را ندارد. این بنای شریف بخش‌های دیگری هم دارد؛ همچون حجر الاسود، ملتزم، مستجار، حطیم و حجر اسماعیل. در نزدیکی آن نیز مقام ابراهیم و چاه زمزم واقع است.

گنجایش مسجد نهصد هزار نفر است که در زمان حج تا چهار میلیون نفر افزایش می‌یابد.

مسجد ۹ مناره دارد که بلندی آنها ۸۹ متر است.

مسجد النبی

شهر مدینه در عربستان

مسجد النبی، مسجد تاریخی مدینه است که در خاور شهر مدینه بنا شده‌است. این مسجد را پیامبر (ص) در سال نخست هجری و در نخستین روزهای ورود به مدینه به دست خود و به همراهی مهاجرین و انصار ساخت. آرامگاه پیامبر اسلام، که در منزل او واقع بود، پس از توسعه مسجد در آن قرار گرفت. مسجد در دوره های مختلف توسعه یافته است.

گنجایش مسجد ششصد هزار نفر است که در هنگام حج به یک میلیون نفر افزایش می یابد. مساحت مسجد ۹۸٬۵۰۰ متر مربع بوده و۱۹۷ گنبد دارد. مسجد ۱۰ مناره دارد که بلندی آنها ۱۰۵ متر است.

مسجدالاقصی

شهر بیت المقدس در سرزمین های اشغالی

مسجدالاقصی به ‌معنی دورترین مسجد‌ که در بخش شرقی شهر بیت‌المقدس قرار دارد، در سال ۷۱۰ ساخته شد. مسجد بیت المقدس در شهر قدس و نخستین قبله مسلمانان بوده است.

این مسجد که روی ستون‌هایی از مرمرهای درخشان ساخته شده است،11 در ورودی دارد. در قسمت جنوبی و وسط مسجد، یک گنبد بلند و بزرگ وجود دارد.

قبه الصخره

شهر بیت المقدس در سرزمین های اشغالی

قبة الصخره یکی از زیباترین اماکن مقدسه روی زمین است و از نظر سبک معماری، نقشه و ساختمان از معدود ساختمان‌های بی نظیر جهان محسوب می‌گردد. صخره مقدسی که پیامبر (ص) از روی آن به معراج رفتند در داخل قبه الصخره و درست در وسط آن قرار دارد. در داخل این صخره غاری وجود دارد که حدوداً ده نفر می‌توانند در آن نماز بخوانند.

شکل قبه الصخره از یک هشت ضلعی منظم تشکل گردیده که طول هر یک از اضلاع آن ۲۰/۱۹ متر و قطر آن ۸۶/۵۴ متر است.

قبه الصخره دارای یک گنبد بزرگ است که قطر آن ۷۷/۲۳ متر و ارتفاعش ۲۱ متر می‌باشد.

مسجد کوفه

شهر نجف در عراق

مسجد کوفه یکی از مساجد چهارگانه بزرگ جهان اسلام است. این مسجد در ۱۲ کیلومتری شمال شهر نجف واقع است. گفته می‌شود این مسجد ابتدا توسط حضرت آدم ساخته شده و پس از مسجدالحرام قدیمی‌ترین مسجد جهان است. در دهه‌های اول هجری قمری این مسجد توسط سعد بن ابی وقاص بازسازی و سپس توسط علی ابن ابی طالب مرکزی مهم برای خلافت در نظر گرفته شد. مقبره برخی از بزرگان و علمای دینی در آنجا قرار دارد.

مسجد کوفه با شکل هندسی مربع و با طول و عرضی در حدود 110و116 متر و صحنی وسیع و بدون سقف و دیوارهایی به ارتفاع 22 متر که دورتا دور محوطه اش هفتاد و شش غرفه وجود دارد، طراحی شده است. این مسجد  چهار در برای ورود و خروج دارد.

مسجد اموی

شهر دمشق در سوریه

مسجد اموی یکی از مشهورترین اماکن باستانی معماری اسلامی در جهان به شمار می رود. در حال حاضر مسجد امویان دمشق یک مسجد دایر، موزه و به نوعی حرمی مقدس برای کلیه ادیان است که پیروان مذاهب مختلف می‌توانند به عبادت خدای خود بپردازند. مقبره حضرت یحیی (س) تعمید دهنده در این مسجد قرار دارد.

گنجایش مسجد سه هزار نفر است.  سه مناره دارد و مصالحی چون سنگ, مرمر و کاشی در آن به کار رفته است.

مسجد سلطان حسن

شهر قاهره در مصر

مسجد سلطان حسن در سال ۷۶۲ قمری برابر با سال ۱۳۶۱ میلادی ساخته شده‌است. در این مسجد چهار اتاق بزرگ طاق‌دار وجود دارند که به حیاط اندرونی باز می‌شود و از آن‌ها همچون شبستان و جایگاه موعظه بهره‌گیری می‌شود و نیز مدرسه‌ها و حجره‌های طلاب علوم و آرامگاه سلطان از دیگر مکان های این مسجد است.

ابعاد اصلی این مسجد ۱۵۰ متر در ۶۸ متر است. مسجد ساختمانی‌است در مساحتی مستطیل که درازای آن در امتداد قبله قرار دارد.

مسجد امام

شهر اصفهان در ایران

مسجد امام که به مسجد جامع عباسی نیز شهرت دارد یکی از مساجد میدان نقش جهان اصفهان است که در طی دوران صفوی ساخته شد و از بناهای مهم معماری اسلامی ایران به‌شمارمی‌رود. این بنا شاهکاری جاویدان از معماری، کاشی‌کاری و نجاری در قرن یازدهم هجری است.

تمام مسجد دارای تناسبی شاهانه بوده و بر شالوده‌ای وسیع بنا گردیده است. قوس نیم گنبد سردر خارجی در میدان ۲۷ متر بلندی دارد و بلندی مناره‌ها در حدود ۳۳ متر است. نمای حیاط به دالان‌ها، طاقچه‌ها، توده‌های مقرنس های روشن و نوارهای درازی از کتیبه‌های سفید درخشان آراسته است.

مسجد سلطان احمد

شهر استانبول در ترکیه

مسجد سلطان احمد یکی از زیباترین شاهکارهای معماری اسلامی است. این مسجد به علت وجود کاشی‌های آبی رنگ در طراحی داخلی به «مسجد آبی» شهرت دارد. مسجد طی سال های ۱۶۰۹ تا ۱۶۱۹ به دستور سلطان احمد اول بنا شد و به همین دلیل پس از مرگ وی مسجد را مسجد سلطان احمد نامیدند. وی در همین مسجد دفن شده‌است.

ساختار اصلی مسجد تقریباً شبیه مکعب است که طول و عرض آن ۵۳ و ۵۱ است. در بالای مکعب مجموعه‌ای از قبه‌ها و شبه قبه‌ها فضا را تسخیر می‌کنند و به سمت قبه اصلی اوج می‌گیرند، قبه اصلی ۳۳ متر قطر و ۴۳ متر ارتفاع دارد. این مسجد شش مناره دارد.

مسجد کبود

شهر مزار شریف در افغانستان

مسجد کبود مکانی است که برخی بر این باور اند که امام اول شیعیان در آن‌جا مدفون است. در صورتی که  پیکر امیرالمومنین (ع) در نجف و در کشور عراق قرار دارد.  این مسجد در طول تاریه بارها تخریب شده و مجددا بنا شده است.

بارگاه مسجد از کاشی ساخته شده و در میان صحن فراخی قرار دارد که چهار درب بزرگ دارد که از کاشی است. صحن هم دارای چهار درب است در چهار سو و روبه‌روی هم، که هر کدام رو به خیابانی گشوده می‌گردد. درون روضه نیز با ایوانش نقاشی خوبی دارد که به فرمان محمد ظاهرشاه انجام شده است.

مسجد جامع قرطبه

شهر قرطبه واقع در اسپانیا (اندلس)

بنای این مسجد تقریباً دو قرن و نیم به طول انجامید. نام قدیم این مسجد «جامع حضرة» بود. در زمان عبدالرحمن خلیفه اموی اندلس، این مسجد ۱۱ رواق داشت. این مسجد در سال 786 میلادی توسط عبدالرحمن اول ساخته شد و بعد از تصرف مجدد شهر کوردوا توسط اسپانیایی ها به کلیسا تبدیل شد.

بنای اولیه مسجد بدون قوس های اطراف صحن بوده است. نقشه این مسجد به نوعی ساده شده نقشه مسجد متوکل است. با ورود به این مسجد خود را در میان انبوهی از ستون ها می یابیم که فقط، مسیر جناح‌های ساختمانی، ما را به قبله هدایت می کنند.