استیضاح در دولتهای مختلف نشانگر رابطه مجالس و دولتها بوده است.

محمود عزیزی: بالا رفتن میزان استیضاح ها در هر مجلس نشانگر اختلاف های دو قوه است. اگر چه مجلس ششم در ادوار مجالس مختلف بیشترین سهم را در استیضاح ها داشته است، اما مجلس هشتم با 4 استیضاح اعلام وصل شده که دو مورد از آنها منجر به رای اعتماد به وزای مربوطه شده، در این میان بیشترین تاثیر را داشته است. شاید اگر ماجرای هایی که در جریان استیضاح شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد هم رخ نداده بود، او هم به جمع وزرای استیضاح شده تاریخ سیاسی دولتها اضافه می شد و مجلس هشتم هم با سه استیضاح به ثمره نشسته رکودار مجالس 9 گانه ایران باقی می ماند.

استیضاح ها از سوی دیگر نشان دهنده حجم و عمق اختلاف ها در میان مجالس و دولتها بوده است. اگر دولتهای هاشمی رفسنجانی و خاتمی در زمان رای گیری از مجلس همگی رای آوردند، این میزاث به دولتهای احمدی نژاد و روحانی نرسید.

رفتار دولتها در موضوع استیضاح ها هم متفاوت بوده است. اگر سهم دولت هاشمی از استیضاح ها یک مورد بوده است، این رقم در دولت خاتمی به دو مورد می رسد که توسط دو مجلس اصولگرای پنجم و هفتم اتفاق می افتد. عبدالله نوری و احمد خرم وزرای کشور و راه و ترابری در آن دوران وزرایی بودند که به دلیل حاشیه های فراوان در حوزه مسئولیت توسط دو مجلس اصولگرا از کار برکنار شدند.

 اگر دفاع نوری در مقابل نمایندگان مجلس پنجم، اصولگرایان را راضی نکرد، در مجلس هفتم هزینه کردن های فراوان در وزارتخانه راه و ترابری وقت موجب شد اصولگرایانی که با شعار ساده زیستی به مجلس هفتم رسیده بودند، از منش رفتاری وزیر مربوطه احمد خرم، تبری بجویند و رای عدم اعتماد به او بدهند.

احمدی نژاد در میان روسای جمهور ایران همچنان یک استثناء است. مردی که در دولت نهم از بیشترین حمایت رئیس وقت مجلس هفتم برخودار بود و حدادعادل براساس آنچه نیاز به آرامش می خواند تلاش کرد تنش های بین دولت و مجلس را مدیریت کند، اما این رفتار در مجلس هشتم دامن گیر دو وزیر حاشیه ای احمدی نژاد شد. مرحوم کردان و حمید بهبهانی وزرای بودند که  استیضاح هر کدام در تاریخ سیاسی ایران به یادها ماند. نکته جالب توجه آن است که رئیس جمهور در هر دو استیضاح حضور نیافت و حتی در استیضاح بهبهانی خود او هم به مجلس نرفت تا در نهایت نمایندگان رای عدم اعتماد خود را به او بدهند. با این حال هنوز کردان در میان وزرای استیضاح شده با 188 رای منفی دومین وزیری باشد که در دوره های مختلف از مجلس رای منفی گرفته است. رتبه نخست  در این جدول به وزیر کار عبدالرضا شیخ الاسلامی می رسد که قربانی دعوای مجلس نهم و سعید مرتضوی شد و 192 رای منفی از مجلس گرفت.

جدول استیضاح های دولتهای مختلف

دولت/ مجلس

وزیر

کل آراء

موافق برکناری

مخالف برکناری

ممتنع

نتیجه استیضاح

دولت موسوی/مجلس اول

شهاب الدین گنابادی وزیر مسکن

188

75

 

۱۰۱

۱۲

ادامه فعالیت

دولت موسوی/ مجلس اول

ناطق نوری وزیر کشور

231

72

 

146

13

ادامه فعالیت

دولت موسوی/سوم

بهزاد نبوی وزیر صنایع سنگین

226

71

132

21

ادامه فعالیت

اول هاشمی/ سوم

ایرج فاضل وزیر بهداشت

246

114

115

17

رای عدم اعتماد

اول هاشمی/ سوم

محمد علی نجفی وزیر آموزش و پرورش

225

77

137

11

ادامه فعالیت

دوم هاشمی/ مجلس چهارم

محمد سعیدی‌کیا وزیر راه‌وترابری*

242

121

-

-

ادامه فعالیت

دوم هاشمی /مجلس چهارم

حسین محلوجی وزارت معادن و فلزات*

204

98

-

-

 

ادامه فعالیت

 

اول خاتمی/ مجلس پنجم

عبدالله نوری وزیر کشور

265

137

117

11

 

رای عدم اعتماد

 

اول خاتمی/ مجلس پنجم

مهاجرانی وزیر ارشاد

263

121

135

7

ادامه فعالیت

دوم خاتمی/مجلس ششم

مسعود پزشکیان وزیر بهداشت

 

235

60

170

5

ادامه فعالیت

دوم خاتمی/مجلس ششم

مرتضی حاجی وزیر آموزش و پرورش

236

 

67

159

10

ادامه فعالیت

دوم خاتمی/ مجلس ششم

احمد معتمدی وزیر پست و تلگراف و تلفن

214

61

 

142

11

ادامه فعالیت

دوم خاتمی/مجلس ششم

علی عبدالعلی‌زاده وزیر مسکن

245

114

119

12

ادامه فعالیت

دوم خاتمی/مجلس هفتم

احمد خرم وزیر راه و ترابری

256

188

 

 

59

9

رای عدم اعتماد

اول احمدی نژاد/مجلس هفتم

محمد رضا اسکندری وزیر جهاد کشاورزی

؟

98

 

142

؟

ادامه فعالیت

اول احمدی نژاد/مجلس هفتم

محمود فرشیدی وزیر آموزش و پرورش

238

89

 

132

 

17

ادامه فعالیت

دوم احمدی نژاد/ مجلس هشتم

علی کردان وزیر کشور

247

 

 

188

45

14

رای عدم اعتماد

دوم احمدی نژاد/ مجلس هشتم

مجیدنامجو وزیر نیرو

 

209

101

102

6

ادامه فعالیت

دوم احمدی نژاد/مجلس هشتم

حمید بهبهانی‌ وزیر راه و ترابری

234

147

87

9

رای عدم اعتماد

دوم احمدی نژاد/ مجلس هشتم

شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد

244

93

141

10

ادامه فعالیت

دوم احمدی نژاد/ مجلس نهم

عبدالرضا شیح الاسلام وزیر کار

272

192

56

 

24

رای عدم اعتماد

اول روحانی/مجلس نهم

فرجی دانا وزیر علوم

270

145

110

15

رای عدم اعتماد

  • در مشروح مذاکرات روز 11 اسفند 1371 مجلس آماری درباره میزان آراء مخالف و ممتنع وجود ندارد.
  • در مشروح مذاکرات روز 23 آذر سال 1373 مجلس نیز آماری درباره میزان آراء مخالف و ممتنع وجود ندارد.

 

نمودار را در ابعاد واقعی  اینجا ببینید.

 

نمودار را در ابعاد واقعی اینجا ببینید.

 

/212 27

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 9 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 2
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • شانلی IR ۱۳:۱۱ - ۱۳۹۳/۰۵/۲۹
    ولی فک کنم "مهاجرانی" هم عدم اعتماد گرفته بودا
    • بی نام A1 ۱۴:۰۹ - ۱۳۹۳/۰۵/۲۹
      177 8
      مهاجرانی بعدا خودش استعفاداد