اگر اين روزها به ميان مردم برويد برخي گمان مي کنند که اگر به روحانيون بگويند آخوند لفظي تحقير آميز استفاده کرده اند. اين باوري کاملا غلط است. پيش از اين ها مرسوم نبود که براي عالمان ديني از لفظ «روحاني» يا «حجت الاسلام» استفاده شود. بلکه معمولا از لفظ «ملا» استفاده مي کردند که از کلمه «مولي» در عربي گرفته شده و به معني استاد و معلم است. (رجوع کنيد به لغتنامه دهخدا). «آخوند» تنها براي برخي از چهره هاي برجسته روحانيت استفاده مي شده است. مانند آخوند خراساني مرجع تقليد بزرگ شيعيان در عصر مشروطه که حامي مشروطه بود. بنابر اين اگر من از لفظ « آخوند» استفاده مي کنم منظورم معني اصيل آن است.
برنامه تلويزيوني « زنده باد زندگي» برنامه اي است از گروه اجتماعي شبکه دو که موضوع خيلي از قسمت هايش سبک زندگي است . سعي مي کند الگوي ايراني و اسلامي را ترويج بدهد. چند شب پيش اين برنامه تلويزيوني يک خانواده روحاني را دعوت کرده بود. پوشش همسر و دختر اين روحاني باعث تعجب همه شده بود. اين پوشش به گونه اي بود که همه صورت حتي چشم ها هم زير پارچه اي مشکي پوشيده شده بود. دختر اين خانواده هم در 12 سالگي عقد،14 سالگي ازدواج و در 16 سالگي صاحب فرزند شده بود.
من از آقاي ضرغامي رئيس سازمان صدا و سيما که از نظر من بزرگترين نهاد تاثير گذار فرهنگي در کشور است سوالي دارم و آن اينکه واقعا جامعه آرماني شما اين است که همه زنان تمام قد مشکي پوش بشوند و در 12 سالگي ازدواج کنند؟ يعني شما فرزندان خودتان را هم به همين شکل تربيت کرده ايد؟
سوال ديگر من هم از آقاي ضرغامي است و هم از همه توليد کنندگان سينمايي که در آثارشان شخصيت معمم ( کسي که عمامه به سر دارد) وجود دارد. چند نفر از شما تا کنون زندگي 4 تا آخوند را ديده ايد؟ منظور من از آخوند همان است که در مقدمه گفتم نه هر عمامه به سري.
من در يک خانواده روحاني متولد شده ام. برادران، پدر، جد پدري و مادري و بسياري از ساير بستگان من معمم هستند. هرکس قم رفته باشد خانواده روحاني را مي شناسد. از خانواده هاي اصيل قمي و از بيوت مراجع است. من که از کودکي در بيوتات مراجع بوده ام و در ميان روحانيون بزرگ شده ام مي فهمم که اين چهره اي که تلويزيون و سينما از روحاني نشان مي دهند غلط اندر غلط است.
از يک طرف چهره اي غير منطقي از زن روحاني را با برقع و پوشيه نشان مي دهند و از طرف ديگر روحاني را شخصيت طنز يک سريال سبک مي کنند. بسياري از توليدکنندگان فيلم و سريال در ايران اين زحمت را به خودشان نمي دهند که بروند 4 تا آخوند را ببينند. آنوقت با درک محدود خودشان تصويري که خودشان از يک آخوند دوست دارند را به نام آخوند نشان مردم مي دهند. اين با واقعيت هاي جامعه کاملا در تضاد است. به اين عکس حامد بهداد در فيلم کيميا و خاک نگاه کنيد که بازيگر عمامه را بر عکس بر سرش گذاشته است:
پوشش زنان روحانيون تفاوت چنداني با ساير زنان مذهبي دور و بر خودمان ندارد. البته هستند معدود خانواده هايي که يکي يا دو تن از اعضايشان برقع هم مي پوشند اما اين خيلي استثناست. برقع اساسا لباس ايراني ها نيست. مخصوصا برقع کاملا مشکي که تلويزيون چند شب پيش نشان داد. برقع لباس مردمان افغانستان، پاکستان ،بخش هايي از جنوب ايران و اعراب است. برقع در جنوب ايران مشکي نيست. البته سال ها پيش زمان پدربزرگ و ها ومادربزرگ هاي ما برخي زنان محجبه پوشيه مي زدند اما امروز کمتر کسي اين کار را مي کند. همان پوشيه هم چشم ها را نشان مي داد. اما امروز زنان روحاني هم پوشيه نمي زنند. حکم شريعت هم اين است که صورت زنان و دست هايشان نيازي به حجاب ندارد. اينکه بعضي بخواهند خودشان را بيش از حد شرعي بپوشانند بسته به خودشان دارد اما کساني که مي خواهد زندگي ايراني و اسلامي را ترويج کنند نمي توانند اين را به نام شريعت به خورد مخاطب دهند. آيا زن و فرزند مجري برنامه زنده باد زندگي همينگونه لباس مي پوشد؟ آيا توليد کنندگان زنده باد زندگي به خانواده خود توصيه مي کنند اينگونه لباس بپوشند؟
واقعا اين موضوع خيلي سخت است که قبل از توليد يک اثر هنري درباره آخوندها يا توليد يک برنامه تلويزيوني که مي خواهد سبک زندگي آخوندها را نشان دهد، توليد کنندگان بروند 4 تا آخوند را ببينند. به نظر من کساني که مي خواهند سبک زندگي روحانيت را ترويج کنند بزرگترين توهين کنندگان به اين لباس نيز هستند. نه سبک زندگي آخوندها را مي شناسند و نه حتي مي دانند که يک روحاني چگونه لباس مي پوشد.
براي نگارش اين يادداشت جستجويي در فيلم ها و سريال هايي که در آن نقش روحاني وجود داشت کردم. نکته اي که به صورت بسيار بارزي به چشم مي آيد اين است که خيلي از اين فيلم ها کمدي هستند. خيلي ازآن هايي که کمدي نيستند يک بازيگر کمدي نقش روحاني را بازي مي کند و در خيلي از آن ها نقش روحاني يک ته مايه طنز دارد. به اين ليست نگاه کنيد:
|
نام فيلم يا سريال |
نام بازيگري که نقش روحاني بازي مي کند |
کمدي يا غير کمدي بودن |
|
فرشته ها با هم می آیند |
جواد عزتی |
غير کمدي |
|
مارمولک |
پرویز پرستویی |
کمدي |
|
چارچنگولی |
مهران رجبی |
کمدي |
|
لطفا مزاحم نشويد |
هدايت هاشمي |
غيرکمدي |
|
خیلی دور خیلی نزدیک |
افشین هاشمی |
غيرکمدي |
|
توفیق اجباری |
محمدرضا گلزار |
کمدي |
|
کیف انگلیسی |
رضا کیانیان |
غير کمدي |
|
پنجشنبه آخر ماه |
محمود پاک نیت |
کمدی |
|
سقوط یک فرشته |
داریوش کاردان |
غير کمدي |
|
کیمیا و خاک |
حامد بهداد |
غيرکمدی |
|
یه حبه قند |
فرهاد اصلانی |
غير کمدي |
|
طلا و مس |
بهروز شعیبی |
غير کمدي |
|
فرزند صبح( اکران نشده) |
عبدالرضا اکبری |
غير کمدي |
|
فرزند صبح( اکران نشده) |
محمدرضا شریفی نیا |
غير کمدي |
|
اخراجي هاي يک و دو و سه |
فخرالدین صدیق شریف |
کمدی |
|
وقت چیدن گردوها (اکران نشده) |
پارسا پیروزفر |
غير کمدي |
|
روز ملاقات( اکران نشده) |
پژمان بازغی |
غير کمدي |
|
آفتاب، مهتاب، زمین(اکران نشده |
علی قوی تن |
غير کمدي |
|
رسوایی |
اکبر عبدی |
غير کمدي |
اگر از آن دسته روزنامه نگاراني بودم که به دنبال ربط دادن هر مسئله به توطئه استکبار جهاني هستند و در هر قضيه اي دست هاي پنهان پشت ماجرا را جستجو مي کنند، حتما اين ماجرا را نيز به جرج سوروس ربط مي دادم. واقعا روحانيت اين همه مايه ي طنز دارد؟
البته اين موضوع آن قدرها مهم نيست. روحانيون هم بخشي از اين جامعه هستند که به هر دليلي در سال هاي اخير مورد توجه کارگردان هاي سينما و تلويزيون قرار گرفته اند. حرف اصلي من اين است که اگر مي خواهيد تصوير يک روحاني را ترسيم کنيد لا اقل برويد يک بار در حوزه علميه ظاهر آن ها را نگاه کنيد. اگر مي خواهيد روابط خانوادگي يک روحاني را به تصوير بکشيد برويد تحقيق بکنيد که واقعا رفتار يک روحاني با خانواده اش چگونه است و خانواده يک روحاني چه پوشش و ظاهري دارند.
نظر شما