امید کریمی- زهرا تالانی: گردشگری در ایران هنوز یک صنعت نشکفته است. صنعتی که دولت های مختلف برای شکوفایی و رساندنش به حد درامد نفت برایش به هرحال برنامه داشته اند. برخی موفق بوده اند و برخی هم فقط گفته اند برنامه دارند. سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که در دو دولت گذشته به نوعی حیات خلوتی بود و البته در آن کار نشد. اما در دولت یازدهم، تلاش زیادی برای احیای آن شده است. با شروع به کار دولت حجت الاسلام حسن روحانی، گردشگری خارجی در ایران رونق بیشتری گرفته است. مسعود سلطانی‌فر، معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می گوید در سال گذشته، ۴.۷ میلیون گردشگر خارجی به ایران آمده اند. اما این مقدار هنوز یک چهارم هدف ایران است؛ ۲۰ میلیون گردشگر.
با رییس سازمان میراث فرهنگی، یک هفته مانده به سال جدید گفتگو کردیم. او در بخشی از این گفتگو از برنامه دولت برای تعطیلات زمستانی گفت که گزارشش پیش از این منتشر شده است (اینجا) سلطانی‌فر همچنین یکی دو خبر هم درباره بازگشت میراث فرهنگی به یغما رفته ایران داد که در این گفتگو می خوانید؛
سخت مشغول تدارک برای سفرهای نوروزی هستید.
کار ما از سه ماه پیش شروع شده است.
چه کارهایی برای نوروز کرده اید؟
ستاد هماهنگی خدمات سفر در تهران و شهرستان ها براساس مصوبات هیات وزیران که سال ۹۲ در بهمن ماه به تصویب رسید، با حضور نمایندگان دستگاه ها و وزارتخانه های مختلف از جمله وزارت راه و شهرسازی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت صنعت، معدن و تجارت، صدا و سیما، وزارت بهداشت و درمان، هلال احمر و تعدادی دیگر از دستگاه های اجرایی تشکیل شده که وظیفه آن فراهم کردن امکانات مختلف برای سفرهای متعدد و متنوع مردم در مقاطع مختلف سال است. از آنجایی که ما وضعیت گردشگری و مسافرت ها را به دو بخش تقسیم می کنیم؛ یک بخش پرحجم یا های‌سیزن که حدود ۱۰۰ تا ۱۰۵ روز می شود، و ۲۵۵ روز هم زمان کم حجم مسافرت ها. در ایام تعطیلات نوروز هر سال یا مرداد و شهریور هر سال، این دو ماه و این ۲۰ روز و روزهای تعطیلی پشت سر هم در خرداد و بهمن ماه، ۱۰۰ تا ۱۰۵ روز می شود که بیشترین سفرهای داخلی را داریم.
امسال خوشبختانه با هماهنگی هایی که ایجاد کردیم و تجربیات سال گذشته را داشتیم، از حدود سه ماه پیش فعالیت های خودمان را آغاز کردیم و بیش از ۶۰۰ جلسه هماهنگی خدمات سفر در سازمان و استانداری های سراسر کشور، تشکیل شده تا بتوانیم خدمات خوبی به مسافران و مردم بدهیم.
مردم ایران به هرراهی شده در نوروز مسافرت می روند. با هر کیفیتی؛ گوشه خیابان بخوابند، چادر بزنند و ... درواقع کیفیت سفر این روزهای سال بسیار مهم است. برای افزایش کیفیت سفر چه می توانیم بکنیم؟ منظورم ساخت هتل های متعدد نیست، همین که زیرساخت های حداقلی برای استفاده همه مردم مهیا باشد و مثلا مسافران در شهرهای مختلف و البته در جاده ها با کمبود سرویس بهداشتی مواجه نباشند.
برای اینکه سفرهای باکیفیت‌تری در ایران داشته باشیم، باید زیرساخت های ارتباطی مان مناسبتر باشند. یعنی شبکه حمل و نقل جاده ای، ریلی و هوایی به سرعت توسعه پیدا کند. خوشبختانه در سال های پس از پیروزی انقلاب، در این بخش بهبودهای خوبی را در مقاطع مختلف داشتیم. البته شبکه حمل و نقل ریلی ما گسترش پیدا نکرده است. آقای دکتر روحانی روی گسترش حمل و نقل ریلی، تاکید ویژه ای دارد. به هر حال معتقد است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته دنیا، شبکه حمل و نقل ریلی راحت، سریع، امن و مناسبی وجود دارد که مردم استفاده می کنند و ما هم باید به همین سمت برویم. در همین یک سال نیمی که از دولت یازدهم گذشته است، خط دوم و برقی راه آهن سریع السیر تهران-مشهد به عنوان پروژه ای جدید آغاز شده. پروژه راه آهن سریع السیر تهران-قم-اصفهان هم آغاز شد. تکمیل شبکه حمل و نقل ریلی را در سایر نقاط کشور در دستور کار داریم که با توجه به منابعی که موجود است و منابعی که می شود از خارج جذب کرد، پیش می رود. البته طبیعتا تحریم ها و موانعی که وجود دارد، مانع از این هست که ما بتوانیم خیلی گسترده از سرمایه گذاری های خارجی استفاده کنیم. وجود شبکه حمل و نقل زمینی، هوایی و ریلی مناسب، خیلی می تواند به افزایش سفر و افزایش کیفیت سفر مردم کمک کند. علاوه بر این باید مراکز اقامتی و خدمات‌رسانی بین راهی به سرعت گسترش پیدا کند.
برنامه ای برای توسعه این مراکز وجود دارد؟
متولی فعلی توسعه این اماکن خدمات‌رسانی، وزارت راه و شهرسازی است. مراکزی نسبتا کاملی که در طول چندسال گذشته، در یک مجموعه هم در زمینه تامین سوخت و هم در زمینه تامین مایحتاج مورد نیاز مردم فعالیت انجام می دهند، ساخته شده است و البته باید حمایت کنیم. وظیفه قانونی توسعه این مراکز بر عهده وزارت راه و شهرسازی هست. البته چند گروه در این زمینه فعال شده اند. مثلا مجموعه ای با الگویی از کشورهای غربی، مجوز چند مجتمع را گرفته اند و تعداد دیگری هم هستند. جمعی هستند که در مسیر بین آذربایجان تا مشهد کار می کنند. جمعی هستند که محور جنوب را کار می کنند. فکر می کنم در ۴-۵ سال آینده شاهد به بهره برداری رسیدن تعداد بیشتری از این مراکز خدمات بین راهی خواهیم بود که هم فروشگاه دارد، رستوران های مختلف دارد، هم مرکز تامین سوخت هست، هم مرکز اقامت موقت ارزان قیمت دارد و مراکز سرویس و امداد خودرو و ... مشابه چند مرکزی که دیده اید.
چندوقت پیش سفری به سیستان و بلوچستان داشتید. حتما بهتر از ما می دانید که چه ظرفیت های گردشگری نهفته ای در این استان، مخصوصا چابهار وجود دارد. معمولا استان های محروم ایران این ظرفیت های بالقوه را دارند. برای توسعه زیرساخت های گردشگری در استان های محروم چه برنامه ای وجود دارد تا در فصول مختلف، گردشگران را جذب خود کند؟
این ظرفیت ها فقط محدود به استان سیستان و بلوچستان نیست که یک استان محروم است. خوشبختانه ایران کشور بزرگی است که به لحاظ امکانات فرهنگی-تاریخی یک کشور-موزه است و در همه این کشور-موزه و در استان های مختلف، مکان ها، بناها، سایت های تاریخی وجود دارد. علاوه بر این ما خوشبختانه به لحاظ طبیعت گردی، یک تنوع اقلیمی و آب و هوایی مناسبی داریم. در این کشور در چهارفصل، در یک روز می شود اسکی کرد، در همان روز می شود در آب شنا کرد. این تنوع اقلیمی گاهی از اوقات در شعاع کمتر از ۱۰ کیلومتر تحقق پیدا می کند. این تنوع اقلیمی بسیار برای گردشگران اروپایی و گردشگران غربی، پرجاذبه است. در چابهار هم همین است. بخصوص اینکه شرایط ویژه آب و هوایی دارد که ما گرمای شدید و طاقت فرسای برخی نقاط نوار ساحلی جنوبی را نداریم.
در همان ایامی که در بندرعباس و بندرلنگه و اینها گرمای شدید وجود دارد، بادهای ۱۲۰ روزه هست که هوا را مناسب می کند. جاذبه های استثنایی در چابهار هست؛ کوه های مینیاتوری، مجموعه گل‌فشان، سواحل و بنادری که آنجا وجود دارد. در چابهار نقطه ای را داریم که سه پدیده کوه های مینیاتوری، شن های طلایی و آب های فیروزه ای آرام و کم عمق با هم جمع است. گفته می شود که شاید سه چهار نقطه در دنیا وجود دارد که این سه پدیده را با هم داشته باشد. وجود منطقه آزاد باعث شده قدم هایی برای سرمایه گذاری برداشته شود، ولی ما هنوز در نقطه ابتدا هستیم. انجا نقطه اولویت ماست. ما در ۳ هزار کیلومتر نوار ساحلی جنوبی، از گواتر تا خوزستان، حتی یک دهکده گردشگری نداریم.
درحالی که کشورهای روبروی ما توانسته اند با شرایط اقلیمی سخت‌تر از ما، تاسیسات خیلی خوبی ایجاد کرده اند. ضمن اینکه زیبایی های ساحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان را ندارند. برای اینکه بتوانیم از نوار ساحلی جنوب استفاده مناسب گردشگری کنیم، طرح ایجاد ۷ دهکده گردشگری را در این مناطق داریم.
در کدام استان ها؟
دو تا در سیستان و بلوچستان، سه تا در هرمزگان و دو تا در بوشهر. شناسایی این نقاط هم هوایی و هم زمینی با هماهنگی سازمان امور اراضی کشور دقیقا انجام شده. مشاوران دو نقطه در بوشهر مشخص شده اند؛ یک منطقه جفیر گناوه و یک منطقه دلوار. جاهایی که زمین مناسب در تملک دولت بیش از ۵۰۰ هکتار وجود دارد. این دو نقطه مصوبه سفر دولت هم بود. برنامه مان این است که در این هفت نقطه با تامین زمین و انجام مطالعاتش در تامین زیرساخت ها کمک کنیم و شرایطی بوجود بیاوریم که بخش خصوصی سرمایه گذاری کند؛ ایجاد ویلاها و هتل های مختلف، تاسیسات وزرشی مناسب آن مناطق مثل ورزش های آبی، زمین تنیس، زمین گلف و همه امکاناتی که در یک دهکده گردشگری باید وجود داشته باشد. تا مردم بیشتری را بتوانیم در این مناطق تمرکز بدهیم و از زیبایی ها و جاذبه های گردشگری طبیعی جنوب استفاده کنیم. چون بحث گردشگری زمستانی در ایران خوب جا نیفتاده، از مناطق گردشگری جنوب به خوبی استفاده نمی کنیم. همه ذهن ما متوجه گردشگری در بهار و تابستان است. درحالی که در پاییز و زمستان رفتن به نوار ساحلی جنوب کشور، فوق العاده لذت بخش است.
به تمرکز گردشگری در فصل بهار و تابستان اشاره کردید. سالهاست گفته می شود چاره رهایی از ترافیک شدید در روزهای تعطیل در جاده های منتهی به شمال، مدیریت فصل سفر است. برای ایجاد تعطیلات زمستانی همیشه خبرهای کلی که در حد ایده بوده، منتشر شده است. اصلا برنامه ای برای تعطیلات زمستانی وجود دارد؟ چقدر جدی است که تعطیلات زمستانی برگردد؟
ما فعلا پیشنهاد تعطیلات یک هفته ای ۱۶ تا ۲۲ بهمن را تقدیم دولت کرده ایم تا کار کارشناسی روی آن انجام بگیرد. در این ایام، فصل تعطیلی بین دو ترم دانشگاه ها وجود دارد. معمولا ترم های دانشگاهی در ایران، روز پس از ۲۲ بهمن شروع می شود. روز ۲۲ بهمن هم معمولا در خیلی از سال ها، در روزی از هفته قرار می گیرد که سه چهار روز پی در پی، تعطیل است. فکر می کنیم می توانیم این یک هفته را به عنوان یک هفته تعطیلات زمستانی قلمداد کنیم و باعث تشویق مردم به سفرکردن در این ایام شویم و یک مقداری کاهش فشار سفر در نوروز و تعطیلات تابستانی شویم.
آقای دکتر فانی، وزیر آموزش و پرورش، نظرش بر این است که به دلیل تنوع اقلیمی در ایران، تعطیلات تابستانی مدارس برخی از استان های کشور به دلیل گرمای هوا، از اوایل خرداد شروع می شود. برخی دیگر هم از اواخر خردادماه شروع می شود. به همین دلیل سخت است که این تعطیلات را هماهنگ کنند. در هر صورت پیشنهاد داده ایم، استدلال هایمان را هم گفته ایم تا تعطیلات زمستانی ۱۶ تا ۲۲ بهمن ماه که همیشه منتهی به ۲۲ بهمن شود، ایجاد شود. در کمیسیون های مختلف دولت این طرح بررسی کارشناسی می شود. امیدوار هستیم بتوانیم نظر دستگاه های مختلف را در این زمینه جلب کنیم.
در یک سال و نیم گذشته، رشد گردشگری خارجی اتفاق افتاده است. البته تا رسیدن به مرز ۲۰ میلیون گردشگر که هدف برنامه چشم انداز است، فاصله زیادی مانده. قاعدتا برای جلب گردشگر خارجی، نیاز به زیرساخت های بیشتر و بهتری هست؛ هتل، پروازهای داخلی امن، جاده های مناسب و البته تبلیغات چشمگیر. چه برنامه هایی برای این منظور دارید؟ اینکه گردشگر غربی باور کند ایران هم امن است و هم جذاب.
همانجوری که اشاره کردید، خوشبختانه در یک سال گذشته، رغبت و گرایش گردشگران خارجی، به ویژه گردشگران غربی و بعد گردشگران عربی و مسلمان برای ورود به ایران و استفاده از جاذبه های مختلف گردشگری فرهنگی، تاریخی، مذهبی، زیارتی، طبیعی و گردشگری سلامت زیاد شده است. چندی پیش که برای اجلاس وزرای گردشگری راه ابریشم و نمایشگاه آی تی بی برلین، آلمان بودم، آمار دقیقی از سفارتمان در این کشور گرفتم. سال گذشته (۹۲) مجموعه ۲۰ هزار ویزا به مقصد ایران از ۴ سرکنسولگری مان صادر شده بود.
امسال تا پایان سال به ۳۵ هزار مورد رسید. یعنی رشد ۷۵ درصدی در ویزاهای صادره در آلمان داشتیم. چند روز پیش با سفیرمان در لهستان حرف زدم. آقای مهمانپرست گفتند سال ۹۲ هزار و ۳۰۰ ویزا به مقصد ایران صادر شده است. اما سال ۹۳ شده است، ۵ هزار مورد. یعنی حدودا چهار برابر شده است. خوشبختانه در کشورهای مختلف اکثرا رشد قابل توجه صدور ویزا و ورود گردشگران خارجی به ایران داشته ایم. امیدواریم هر سال با فراهم کردن شرایط، این روند روبه افزایش را سرعت بدهیم. ما برای اینکه به اهداف سند چشم انداز در افق ۱۴۰۴ یا ۲۰۲۵ میلادی برسیم، پیش بینی شده است که باید میزبان ۲۰ میلیون گردشگر باشیم با حدود ۳۰ میلیارد دلار درآمد. سال گذشته (۱۳۹۳-۲۰۱۴) نزدیک به ۴.۷ میلیون گردشگر خارجی داشتیم با ۶ تا ۶.۵ میلیارد دلار درآمد. برای اینکه در ۱۱ سال گذشته به عددی که گفتیم برسیم، کارهای زیادی باید انجام دهیم.
بین وضعیتمان با ظرفیتمان خیلی فاصله است. اول اینکه باید تسهیلات صدور ویزا را بیش از چیزی که الان هست ایجاد کنیم؛ الان برای اتباع ۱۹۰ کشور دنیا، ویزای فرودگاهی صادر می کنیم. ۲ هفته ای که قابل تمدید هست تا ۴ هفته.اما باید به صدور ویزا سرعت بدهیم. خوشبختانه با مذاکراتی که با وزارت امورخارجه و نمایندگی ها و سفرایمان در کشورهای مختلف به صورت تک به تک و جداگانه داشته ایم، روند صدور ویزا خیلی سریعتر از قبل شده است. در آلمان اگر کسی ویزای فوری ایران بخواهد، شاید در دو ساعت هم قابل صدور است. البته هزینه اش ۵۰ درصد بیشتر است. معمول اما این است که یک تا دو روز زمان برای صدور ویزا در آلمان لازم است. این خیلی خوب است. به نسبت گذشته هایی که یک هفته،دو هفته طول می کشید، الان روند صدور ویزا، خیلی سریعتر شده.
درباره لغو روادید هم چندباری خبررسانی شده است. دولت قبل برنامه هایی برای این کار داشت، ولی عملا اتفاقی نیفتاد. این موضوع در چه مرحله ایست؟
مطلوب ما این است که با تعداد کشورهای بیشتری، لغو روادید داشته باشیم. این فرآیند برای ما خیلی مهم است. البته باید خیلی از لغو روادیدها، دوجانبه باشد. یعنی هم ما بخواهیم و هم طرف مقابل این کار را انجام دهد. البته بعضا اتفاق افتاده خیلی از کشورهای دنیا در بحث گردشگری، یک طرفه هم روادید را لغو کرده اند. در صدور ویزا هم باید به مرحله برسیم که ویزای الکترونیک صادر کنیم؛ ای ویزا. برای این موضوع هم کارگروهی متشکل از نماینده سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، نماینده های وزارت امورخارجه، وزارت کشور، وزارت اطلاعات و وزارت صنعت، معدن و تجارت حضور مشغول بررسی است. شاید بتوانیم تا یک سال آینده، زیرساخت ها فراهم کنیم و به نتیجه برسیم.
یکی از کمبودهای ایران، هتل مناسب است. در دولت قبل کارهایی برای هتل سازی شد. برای ساخت هتل های ۴ و ۵ ستاره چه برنامه هایی دارید؟
کار دیگری که باید انجام دهیم، گسترش هتل های ۴ و ۵ ستاره هست که گردشگر خارجی را جذب می کند و این امکانات را می خواهد. از تعداد هتل های کشورمان که هزار و ۱۰۰ تا هست، فقط ۱۳۰ تا هتل ۴ و ۵ ستاره وجود دارد. محاسبه کردیم اگر بخواهیم از ۴.۷ میلیون گردشگر امروز به ۲۰ میلیون گردشگر در ۱۱ سال دیگر برسیم، باید ۴۰۰ هتل ۴ و ۵ ستاره داشته باشیم.
به این معنی که باید ۲۷۰ تا هتل در این ۱۱ سال بسازیم، سالیانه ۲۵ تا هتل ساخته شود. یعنی در همین چند سال، ساخت ۵۰ تا هتل را شروع کنیم تا سال های بعد به بهره برداری برسد. چون یک هتل ۳ تا ۵ سال ساخت و تجهیزش طول می کشد. در سال ۹۳، تمرکزمان را گذاشتیم روی پروژه های نیمه کاره ای که به دلایل مختلف مانده بود؛ کمبود منابع، کمبود تسهیلات، مشکلات مختلفی که با دستگاه های اجرایی داشتند، خوشبختانه اتفاقات خوبی در چند ماه گذشته افتاد و نزدیک به ۷-۸ هتل با امکانات خوب در کشور به بهره برداری رسید. آخرینش همین دو هتل فرودگاهی روبروی فرودگاه امام بود که جمعا ۵۰۰ اتاق به ظرفیت تهران اضافه می کند. در ۵-۶ ماه آینده هم حداقل ۶ تا ۸ هتل ۴ و ۵ ستاره دیگر به بهره برداری می رسد.
بزرگترینش اسپیناس شماره ۳ هست که در سعادت آباد به بهره برداری می رسد. ۵۳۷ سوئیت و اتاق دارد. بزرگترین سالن کنسرت کشور دارد با ظرفیت دو هزار و ۵۰۰ نفر. از منابع صندوق توسعه استفاده کرد. 60 تا سوئیت پرزیدنت دارد. یک هتل بزرگ در ارومیه هست، یکی در تبریز هست و چند هتل دیگر که در چند ماه آینده به بهره برداری می رسد. ساخت چند هتل دیگر هم شروع شده است. نکته دیگر گسترش حمل و نقل هوایی است. الان به خاطر تحریم ناعادلانه ارتباط مستقیم با بسیاری از پایتخت های دنیا را نداریم اگر هم داریم هواپیما نداربم.
الان 40 درصد ناوگان هوایی ما به خاطر همین تحریم ها و نبود قطعات امکان پرواز طولانی ندارند برای همین ناوگان ما باید به سرعت نوسازی شود. بحث نرم افزاری در نیروی انسانی در تمام بخشهای گردشگری هم مشکل داریم که خوشبختانه امکانات آموزش مورد نیاز را در 14 مرکز علمی کاربردی راه اندازی کردیم و از سه ماه پیش این دانشگاه بر تامین نیروی انسانی مورد نیاز گردشگری، میراث فرهنگی و صنایعدستی متمرکز می کنیم تا دو سال آینده متخصصان مورد نیاز را تامین کنیم. برای ساماندهی آژانسها، خدمات بین راهی و توسعه شبکه حمل و نقل را هم باید انجام دهیم تا گرایش خوبی که برای گردشگری به وجود آمده را توسعه دهیم.
خط هوایی برلین راه افتاده است؟
خود آنها راه اندازی کردند. ما هنوز نتوانسته ایم .2 پرواز مونیخ را هواپیمایی ماهان راه اندازی کرده و 5 پرواز هم خود آنها. یعنی 7 پرواز برای ارتباط ما با آلمان در سه ماه گذشته راه اندازی شده که این خیلی خوب است و روند صدور ویزا 75 درصد بیشتر شده است و کشور آلمان هم از جهات مختلف برای ما مهم است.
ما میراث فرهنگی فروانی داریم که متاسفانه در حال تخریب هستند برای ترمیم و نگهداری این میراث آیا بودجه ای دارید؟
فعلا با توجه به منابع و درامدهای کشور بودجه های دولتی روند افزایشی سالهای گذشته را دارد اما ما رویکرد مشارکتی با مردم را جدیتری و بیشتر کردیم. ما در سایتها و خانه ها و مراکز باستانی تعدادی داریم که به عنوان مکان و بنای تاریخی هستند و در یونسکو ثبت جهانی شدند که ارزش ویژه دارند و این جزو کارهای حاکمیتی است و خودمان باید آنها را حفظ، نگهداری و مرمت کنیم. اما هزاران بنا داریم از این سطح پایین تر هستند و با مشارکت بخش خصوصی می توانیم آنها را مرمت، بازسازی و نگهداری کنیم. مثل کاروانسراها، خانه های قدیمی و حمام ها که توسط صندوق احیا و بهره برداری از مکانهای فرهنگی وتاریخی که قانون به ما این اجازه را داده تا با کمک بخش خصوصی مرمت، بازسازی و نگهداری کنیم و به عنوان یک مرکزفرهنگی و اقتصادی استفاده کنیم. الان در کاشان خانه عامریها ، یزد هتل مهر و اصفهان این فرهنگ رشد و توسعه یافته است. الان در کاشان خانه های تاریخی به این صورت شدند. این سیاست خوبی است که با منابع و مشارکت مردم این خانه ها را حفظ و بهره برداری کنیم.این فرمول در تمام دنیا استفاده می شود و موفق بودند. ما با این روش از تخریب آثار باستانی را بگیریم.
چند وقت پیش اشاره کردید که فرش به صنایع دستی بازگردد. تصور می کنید این بازگشت بتواند کمکی به نجات صنایع دستی کند؟
منظورمن این نیست که کدام به کدام کمک کند بلکه منطقا مدیریت، برنامه ریزی، سیاست گذاری و هدایت باید در یک بخش انجام شود. البته ابن همگرایی وجود دارد و با مجموعه دست اندرکاران صنعت فرش یک تعامل و ارتباط داریم و خیلی فرق ندارد و در کارگروهها تعامل خوبی داریم. در بخش فرش و صنایع دستی مهمترین چالش بخش بازرگانی و فروش است. صنعت فرش ما با وجود تمام تهدیدهایی که در دههای گذشته از سوی چین، بنگلادش، هند و .... شدند هیچکاه اصالت و اهمیت و جایکاه خودش را از دست نداده است چون مارک آن مانند مارک مردسدس بنز در دنیا است . همه خودرو در دنیا تولید می کنند اما هیچ کس بنز تولید نمی کند در دنیا هیچ کس نمی تواند نوآوری و رنگهای گیاهی و تنوع فرش ایران را تولید کند.
کارهایی داریم که یک بار در تاریخ فرش بافی دنیا اتفاق می افتد. مثلا من چند وقت پیش فرشی دیدم که رج آن 200 بود و یک گروه 4 نفره 13 سال برای آن زحمت کشیده بودند. 13 سال عمر و سرمایه برای آن رفته است. در بخش صنایع دستی هم یک تابلوی خاتم، گلدان و معرقهایی وجود دارد که ارزش فراوانی دارندو فن آوری آن بویم هستند. ارز بری ندارد اما ارز آوری دارد و اشتغال آفرینی ایجاد می کند اما مشکل آن فروش آنها در داخل و خارج است. وقتی آلمان رفتم در شهر هامبورگ فروشگاهها و انبارهای فرش ایرانی بودند که هزاران میلیارد تومان فرش در انبار بودند و بازار کساد بود. بازار اروپا هم کساد است در صنایع دستی هم این مشکل وجود دارد. خیلی اصرار به بازگشت فرش به صنایع دستی نداریم مهم پیدا کردن بازار فروش است.
چند وقت پیش آثار خوروین به کشور بازگشتند. آثار دیگری هم مشابه آن در کشورهای دیگر هستند. برای بازگشت آنها شما ترجیح می دهید که سالها پیگیری حقوقی انجام دهید یا آنها را بخرید و به کشور بازگردانید؟
قابل خرید نیستند و حق ملت ایران هستند. دو سه تا پرونده مهم داریم که پیگیری روزانه داریم.
کدام آثار؟
یکی چغامیش است که حدود 264 قطعه است. 109 قطعه به کشور آمدند و باقی ماندند که مراحل پیگیری به نقطه پایانی نزدیک است و امیدوارم 155 قطعه باقی مانده امسال به کشور بازگردد. چون در حقیقت حیلی از مراحل قضایی به نفع ما در حال انجام شدن است. یکی هم الواح هخامنشینی است که در 1312 در حفاری تخت جمشید به دست آمد.
30 هزار قطعه هستند که اسناد مالی و اجرایی و حکومتی بوده است. دولت آن زمان برای مدت 3 سال به موسسه شرق شناسی شیکاگو فرستادند از طریق کشتی سال 1316 می رسد . بعد سال 1327 با پیگیری دولت آن زمان تعدادی به کشور می آید . در سال 1350 هم یک تعداد خرده لوح به کشور بازگردانده می شود که فاقد اثر تاریخی است. از ابتدای دولت آقای خاتمی با پیگیری حدود 300 قطعه دگیر بازگردانده می شود و قرار بود باقی هم به کشور بازگردد اما در سال 1999، چند نفر که در حادثه بیت المقدس آسیب دیده بودند شکایت می کنند و ادعای واهی دارند و این اموال توقیف می شود. مرکز امور حقوقی ریاست جمهوری هم با ما همکاری می کند، دوبار حکم به نفع ما داده شد اما تقاضای استیناف داده شد که سه تا چهارسال طول می کشد و نمی دانم کی بازگردد. همین آثار خوروین را اگر 48 ساعت دیرتر باز می گردانیم یک اقدام قضایی شده بود که ممکن بود دوباره سالها بازنگردد.من به هیچ کس اطلاع ندادم تا وقتی هواپیما از فرودگاه پرواز کرد ما اعلام کردیم و خبرنگاران آمدند.
47232
نظر شما