قدم اول،زمینه های جذب نیرو توسط داعش باید از بین برد

در مورد کردها این وضعیت چگونه است؟
متین مسلم: به باور من دولت اقلیم کردستان تمایلی قلبی به حل موضوع داعش ندارد. 4 ژوئن که حمله داعش به عراق شروع شد، میزان جا به جایی وحشتناک نیروهای داعشی نمی توانسته در مناطق شرقی ،شمال غربی و شمالی عراق به دور از چشم عوامل دولت اقلیم صورت گرفته باشد. همان زمان گزارش هایی هم از ملاقات نمایندگان بارزانی در یکی از شهر های آلمان با نمایندگان داعش منتشر شد که نه تایید شد و نه تکذیب. نکته ای وجود دارد این است که دولت اقلیم کردستان عراق در کلان قضیه به این نتیجه رسیده تداوم ناامنی در عراق پروژه ایی به نفع آن چیزی ست که بارزانی آن را حل نهایی مسئله کرد یعنی استقلال از عراق و تشکیل کشورکردستان توصیف می کند. او همواره گفته مسئله داعش در نهایت مسئله عراق و اعراب است نه موضوع کرد و کردستان عراق. تداوم نا امنی در عراق مشروعیت پروسه سیاسی آقای بارزانی را برای جداسازی کردستان کلید خواهد زد.
مسعود بارزانی در مصاحبه ای که در اوایل ماه ژوئن ،فکر می کنم هشتم،یعنی 4 روز پس از آغاز حمله داعش به عراق انجام داد، گفت؛«با توجه به وضعیت فعلی عراق هیچ راهی برای ما نمانده جز اینکه از عراق جدا شویم؛ مساله عرب ها و داعش مساله کردها نیست». توجه داشته باشید جنگ های داعش در حوزه های لب مرزی کردستان اتفاق افتاد، اما وارد قلب مناطق کرد نشین نشد. دلیل آن تنها ترس داعش از مقابله پیشمرگه ها نبود،بلکه به اعتقاد من دلیل آن ناشی از یک توافق سیاسی بود. البته در گیری های مختصری میان آنها و داعش در پاره ایی مناطق رخ داد،اما جنگ به معنای متعارف آن به حوزه های اصلی کردستان عراق کشیده نشد.هم اکنون هم داعش خواستار درگیر شدن با کردستان عراق نیست وخطری فوری برای دولت اقلیم و کیان کردستان محسوب نمی شود، مگر اینکه پیروزی های داعش در عراق و سوریه ادامه یابد و با وجود و حضور ملی گرایان سنی مخالف دولت بغداد و بعثی های متمر کز در بدنه داعش، که خواهان یکپارپگی عراق هستند ، آنها مصمم شوند کار بارزانی و دولت اقلیم را یکسره کنند. فرض دور از ذهنی هم نیست ،اما به این زودی ها اتفاق نخواهد افتاد و منوط به آینده برخورد موثر با داعش است. به همین دلیل معتقدم بارزانی و پارلمان اقلیم مترصد هستند به فوریت مسئله خود با عراق واحد را به سرانجامی خود خواسته برساند،قبل از اینکه ئولت مرکزی قدرتمند شود. بی شک در چنین حالتی اوضاع منطقه بدتر و پیپیده تر خواهد شد و همسایگان عراق ساکت و بی تفاوت نخواهند ماند. بارزانی باید این معادله را در محاسبات خود در نظر بگیرد. محاسبه ایی که آقایان معصوم،طالبانی ویا زیباری به درستی درک می کنند و خود را از پروسه استقلال کردستان بارزانی جدا و خواهان خودمختاری فراگیر یا فدرالیسم در چارچوب عراق متحد هستند. تا آن زمان از دید بارزانی بهترین کار تداوم وضعیت" نه مرده، نه زنده" است که هم اکنون در عراق شاهد آن هستیم.
* به موضوع ملی گرایان عراقی اشاره کردید. آنان نقشی تعیین کننده در فرایند سیاسی عراق دارند؟
متین مسلم: صدردصد. به کمیت ایدئولوژیکی این نیروها نگاه نکنید. کیفیت حضور آنها در هر فرآیند صلح و اصلاحات اجتماعی عراق مهم است. ضمن آنکه توجه به آنها در بدنه جامعه عراقی روز بروز بیشتر می شود.یکی از ایده های من همواره این بوده که باید تلاش شودنیروهای ملی گرای عراق از درون داعش بیرون کشیده شوند و با فرایند سیاسی دولت مرکزی همراه شوند. این قدم اول تضعیف داعش و پروسه بازسازی سیاسی عراق است.نیروهای ملی گرای عراق مخالف تجزیه عراق و مشارکت در حاکمیت هستند. البته منظورم بعثی ها نیست. آنها خائن به امنیت عراق هستند. بعثی ها اتفاقا بخشی از مشکل عراق به شمار میروند. خارج از این گروه بعثی، گروه هایی از ملی گرایان به دلیل سرخوردگی از دولت مرکزی با داعش اتحادی تاکتیکی برقرار کرده اندو فعلا گروه هایی تاثیر گذار از آنها با داعش متحد شده یا همکاری می کنند. نمی توانیم که چنین واقعیتی را انکار و پنهان کنیم. پنهان کنیم که چه بشود؟ خود را گول بزنیم!؟. نیروهای ملی گرای عراق به شدت به دنبال حفظ یکپارچگی عراق هستند البته با نگاه خاص خود و شاید به قیمت کنار گذاشتن شیعیان و سرکوب کردها. باید آنها را قانع کرد که رویه درست نیست و یا به آنها امتیازی داد که از این خواست نا ممکن و غیر مشروع و ضد وحدت و آرامش عراق دست بردارند. البته همه آنها قانع نخواهند شد،اما بدنه اصلی روشنفکران مدرن و روسای قبایل سنتی فکر می کنم در حالتی متوازن با فرآیند تشکیل اجتماع متحد عراقی کنار بیایند.

بخش دوم گفتگو با پایگاه خبری شفقنا.23/3/94

matinmos@gmail.com