محمد اکبری- وجود بخشی از کشمیر درخاک هند و بخش دیگر آن درخاک پاکستان منجر به آغاز دو باره درگیری ها بین این دو کشور شده است. اما آیا این درگیری ها را می توان آغاز یک تنش تازه و جدی میان دو کشور شبه قاره دانست؟ پیرمحمد ملازهی چنین باوری ندارد و معتقد است مشاهده چنین اتفاقاتی در مراوداتی دوجانبه اسلام آباد و دهلی نو طبیعی است. برای تحلیل اوضاع در شبه قاره با این کارشناس مسائل منطقه گفتگویی کردیم که در ادامه مشروح آن را ملاحظه می فرمایید.
فضای منطقه ای میان پاکستان و هند بار دیگر تنش آلود شده است و دو طرف یکدیگر را تهدید کرده اند. به نظر شما باید منتظر آغاز دور تازه ای از درگیری ها در شبه قاره باشیم؟
مرز های دو کشور به خصوص در منطقه کشمیر و خط حائل که نیروهای هر دو کشور و در حدفاصل آنها نیروهای سازمان ملل مستقر هستند عموما ناآرام بوده و دلیلش هم آن است که معمولا هندی ها معتقدند گروه های رادیکال اسلامی که عملیات نظامی در این منطقه انجام می دهند با حمایت نیروهای مرزی پاکستان وارد خاک می شوند.
تا چه اندازه می توان این ادعا را جدی قلمداد کرد؟
این ادعایی است که هندی ها دارند و مانند همیشه پاکستانی ها آن را رد می کنند. معمولا آن چیزی که تا به امروز اتفاق افتاده اینطور بوده که هر وقت صحبت هایی در سطح سیاسی بین وزرای خارجه دو کشور یا در سطح پایین تر صورت می گیرد با چنین برخوردهایی پیش روست. ولی در حقیقت گروه هایی وجود دارند که از مذاکرات بین هند و پاکستان خیلی راضی نیستند و متاسفانه این واقعیتی است که کم و بیش تکرار شده است. معمولا زمانی که صحبت راجع به این می شود مذاکراتی بین دو کشور صورت بگیرد تنش هایی در مرز هند و پاکستان به وجود می آید و این فرمولی است که در گذشته هم بوده و الآن هم تکرار می شود. به این معنا که برخی گروه ها تلاش می کنند این روند را مختل کنند. ریشه اصلی مشکل در هند و پاکستان مسئله کشمیر است و ادعای دو طرف بر کشمیر است. هند معتقد است که کشمیر متعلق به هند است و پاکستان هم همین عقیده را دارد.
این درگیری ها چه چشم اندازی برای هر دو کشور و همچنین منطقه ایجاد می کند؟
برای هر دو طرف روشن است که از طریق دستگیری نمی توانند به هدفشان برسند.حقیقت این است که پاکستانی ها به شدت نگران رابطه نزدیک هندوستان و افغانستان هستند و با این وجود پاکستان احساس می کند هندی ها قصد محاصره کشورشان را دارند بنابراین یک فضای تردید و عدم اعتماد بین دو کشور وجود دارد و با این حال به نظر نمی رسد شرایط به نحوی پیش رود که حداقل این دو کشور درگیری نظامی گسترده داشته باشند.
به نظر می رسد این درگیری ها در همین حد محدود و مقطعی ادامه پیدا کند ولی در حد بیشتر از این که از کنترل خارج شود اتفاق نمی افتد. اخیرا مشکلاتی که بین دولت پاکستان و دولت افغانستان پیش آمده و موضع گیری هایی اشرف غنی در رابطه با اینکه ممکن است افغانستان پاسخ نظامی دهد به نظر می رسد که این نگرانی در پاکستان وجود آمده که ممکن است همکاری نظامی افغانستان و هند به ضرر آنها تمام شود و این مسئله ممکن است به جای اینکه توجهات را به سمت خود جلب کند تا حدی تنش های مرزی را تشدید کند ولی در نهایت بعید است که این تنش ها در حدی پیش برود که به درگیری دو کشور منتهی شود.
به نظر شما تهدیدات اشرف غنی را تا چه اندازه باید جدی گرفت؟
به نظر نمی رسد که این تهدید غنی خیلی جدی باشد چون توازنی بین نیروی نظامی افغانستان و پاکستان وجود ندارد. پاکستان ارتش قدرتمندی در اختیار دارد و انسجام نظامی اش به مراتب قدرتمند تر از افغانستان است. آقای غنی با توجه به شرایط که در داخل دارد و مشکلاتی که پیش آمده این نوع تغییر استراتژی را لازم می داند. به هر حال طالبان در حال حاضر 30 درصد از خاک افغانستان را به تصرف درآورده و عقیده غنی و دولت غنی و افغانستان این است که طالبان از حمایت پاکستان برخوردار است و برای اینکه این حمایت را سلب کنند مجبور شدند استراتژی جدیدی را طراحی کنند.
در حال حاضر به نظر آنها تشویق پاکستان به حضور در پای میز مذاکره کاری بیهوده است و به همین دلیل غنی و دولتش در حال حاضر گزینه نظامی را بهترین راه حل برای نشان دادن قدرت خود به پاکستان می دانند. همانظور که می دانیم بسیاری از رسانه های افغانستان و افکار عمومی معتقدند که پاکستان حاضر نیست با افغانستان کنار بیاید و دست از طالبان بردارد بنابراین این تفکر وجود دارد که باید یک برخورد قوی تر انجام دهند ولی اینکه ابزار لازم برای این تغییرات وجود داشته باشد که سیاست های خود را عملی کنند وجود ندارد.
5250
نظر شما