اسارت پولی، از دردسرهای جوامع معاصر بوده و در سالهای گذشته، در کشورهای همجوار، بحثهای خاص خود را نیز به همراه داشت. در این دیدگاه، برخی از منتقدین جامعه مدرن مدعی بودند که کل روابط فرهنگی و اجتماعی مردم به تنظیم خود بر اساس شیء تولیدی جامعه تقلیل می یابد. در نتیجه، فهم جامعه و خرد آن در گیر و دار این می شود که چگونه با پدیده های تولیدی خود را تنظیم کنند. حال اگر این پدیده تولیدی در کشوری مانند ایران، درآمد نفتی باشد، همه چیز از جمله مطالبات حقوقی و مدنی هم به اسارت آن در می آیند.
از این نظر، حتی حقوق زنان نیز رتق و فتق کردن مطالبات مادی آنان بوده و دست آخر باید هدیه و بهایی برای گذران عمر و تمکین شان تدارک دید تا آن ها راضی به زندگی با مردی شوند که قبیله یا جامعه شهری برای شوهری ان ها تدارک دیده است. حتی مطالبات عمومی مردم نیز تبدیل به یارانه یا ارزانی حاصل از سرمایه گذاری نفتی شده و کل حضور اجتماعی و سیاسی شان، به خواست و اراده ای از وابستگی به نفت تبدیل می شود. می توان تجسم کرد برای گرفتن چنین حقوقی هم، بایستی مبلغی برای ستاندن حقوق به نظام حقوقی، علی الخصوص حق العمل حقوق دانان داد تا مال یا آبروی در رفته توسط استدلالات او دوباره و آن هم پس از گذشت زمان به دست آید.
وقتی کور رنگی نفتی و مادی در جامعه ایجاد شد، حقوق و سیاست نیز نفتی می شود. فلذا شاید مردم نتوانند شادی، هنر، آرامش، آزادی، احترام، اخلاق و زیبایی را در مطالبات عمومی خود داشته باشند و زبان نیازهای آن ها تنها در صورتی قابل فهم خواهد بود که بتواند به نفت ترجمه شود. در نتیجه، انسان مجبور است حقوقی چون "دزدیده شدن سرمایه فکری" را با طرح دعوی دوباره بخرد تا آن زمانی که طرف دعوی، مجبور شود آزادی خود را از او بخرد. یا این که رسانه های سیاسی، برای انتشار دیدگاه های مردم، موظف به انتشار آگهی ها و چانه زنی های سیاسی گروه ها شوند.
یا این که مردم سالها تلاش کنند و زحمت بکشند و عمر و سلامتی خود را در راه توسعه کشور بگذارند، آن گاه گروه هایی با مطالبات این سویه و آن سویه سرنوشت و کیفیت زندگی مردم را به بیراهه ها بکشانند. در نهایت این مردم مجبورند سلامتی خود را که نثار منازعات سیاسی کرده و با افت کیفی حضورشان بروند در صف های بیمارستان و دوباره سلامتی، آن هم به قیمت گزاف بخرند. در نهایت مردم یاد گرفته اند که علی رغم هزینه های سنگین حقوقی، سلامتی، آموزشی و ... عموم مطالبات و خواست خود از زندگی را در ازای وجیزه ای چون یارانه، حذف تورم یا اشتغال های ناپایدار به صورت خلاصه ای کوتاه و ارزان قیمت در کف سیاستمداران قرار دهند.
اگر یک زمانی تصورمان این بود که برخی فلاسفه غربی مدعی هستند جوامع به صورت مادی سیر می کنند، شاید نمی توانستیم به این عاقبت بیندیشیم که با ورود تولید و پول، شاید ما خود از دریچه کشف نفت و تصاحب آن به چنین روزی گرفتار نشویم. اینک نفت مهم ترین وسیله برای سیاست، حقوق و حتی فرهنگ است. حتی ایدئولوگ های امروزی ما نیز برای ایده پروری به نوشتن طرح ها و تقاضاهای مالی می پردازند و چقدر هم بودجه ریزی فرهنگی در این سالها مد شده است. در نتیجه، مطالبات مردم تبدیل به ماده و "چیز" می شود که با یارانه، مسکن مهر، حذف تورم و اشتغال های ارزان قیمت قابل معامله است. از سوی دیگر، نهادهای دیگر خدماتی مدام برای شکل گرفتن خود نیازمند پرورش این مطالبات در مردم می باشند، چرا که هر چه مردم از این وجیزه ها مطالبه کنند، وضع نهادهای حقوقی، پرشکی و آموزشی پرمنفعت تر می شود.
گفته اند انوشیروان، زنجیری در میدان شهر آویزان کرده بود تا هر که نیازمند کمک بود، آن زنجیر را تکان دهد و نیازش مرتفع شود. لیک هر کس که نیاز وی مطالبه ای جز پول هم باشد، می تواند به این زنجیر دست یازد. حال که نهادهای رسانه ای و حقوقی خریدنی و معامله گر شده اند، [پیشنهاد می شود] از طریق نظام ارتباطی جدیدی که محصول خلاقیت های انسان معاصر است، برای هر ایرانی "صندوقی" تهیه شود تا مطالبه خود را در آن به صورت کلیک گزینه یا نوشتن متن بنویسد. در این صورت در هر لحظه ای هر فرد ایرانی با دسترسی کد ملی خود، می تواند مطالبه خود را در آن جا بنویسد تا در صورت لزوم جمع بندی "مطالبه مردمی" به صورت رسمی منتشر شود تا هر گروه سیاسی خاصی با فروختن آگهی و خرید ارزان قیمت مطالبات مردم عادی این ادعا را برای تأمین بودجه های اساسی خود، تبیین نکند.
نظر شما