بخشی از اظهارات فریدون مجلسی در خصوص اسناد جدیدی که درباره کودتای ۲۸ مرداد از سوی آمریکا منتشر شده و صحبت‌هایی که درباره آیت‌الله کاشانی می‌کند، را در ادامه می خوانید؛
احتمالا همه اسناد منتشر نشده است منتها اگر برخی می‌گویند اسناد کامل نیست و یعنی این بخش از اسناد مطابق با میلشان نیست، پس منتظر چه سندی هستند. علاوه بر این‌ها نباید تنها به اسناد آمریکا اکتفا کرد و باید ببینم در خود ایران چه سندهایی داریم. بالاخره ما هم تعداد زیادی اسناد داخلی داریم که در اختیار دولت است و باید این اسناد هم یک بررسی و تحلیل کامل و جمعی بشوند. حتی شاهدانی که هنوز زنده هستند می‌توانند کمک کنند.با این حال در همین اسنادی که به تازگی منتشر شده و حتی اسناد گذشته که در کتاب‌ها و مقالات مورد واکاوی قرار گرفته‌اند از کودتای ۲۸ مرداد با نام عملیات آژاکس (ajax project) نام برده شده است. اولا این نام اصلا در اسناد آمریکا دیده نمی‌شود و ما به نام دیگری در این اسناد برمی‌خوریم که تی.پی.آژاکس (tp ajax project) خوانده می‌شود. حال این تی.پی یعنی چه، یعنی toodeh pdrty یا همان حزب توده و آژاکس هم ماده‌ای پاک‌کننده مثل تاید و تاژ و ... در دوره ما بود و هدف آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد بخشی از هدفی بزرگتر آمریکا در دوره جنگ سرد بود و طرف مقابلش کلیت شوری بود و بنا به دلایلی ایران هم جزئی از شوری شده بود. ممکن است حرب توده نهایتا خطر چندانی هم به دلیل بعد توانایی‌ها و .. نداشته ولی در نظر آمریکایی‌ها که حامی زاهدی شدند این حزب یک خطر بود و همین مهم است که آن‌ها چه تصوری از حزب توده داشتند و چه چیزی در ذهشنان گذشته که نام عملیات خود را tp ajax project می‌گذارند.
بعد بخش بسیار زیادی از این اسناد گزارشهای عادی دیپلماتیک یا نهایتا گزارشهای به اصطلاح امنیتی مامور CIA است. درواقع بسیاری از این اسناد گزارشهای خیلی معمولی هستند که گزارش‌دهنده نوشته فلان مورد به نظر ما چنین می‌شود یا فلان تغییرات ممکن است اتفاق بیفتد. من طرفدار آقای کاشانی نیستم ولی با دید بی‌طرفانه به موضوع و این اسناد نگاه می‌کنم. با دید بی‌طرف وقتی می‌خوانی فلان سفیر یا شخص خارجی با کاشانی مشورت کرده و او از دکتر مصدق دلخوری‌هایی داشته و این گزارش را به مجلس کشور خودش ارائه داده مثل این است که امروز هم دیپلمات‌ها ما و تمام دنیا با رئیس مجلس فلان کشور یا سفیر فلان کشور دیدار می‌کنند و به مملکت هم گزارش می‌دهند. این دیدارها را نمی‌توان در قالب دخالت آمریکا یا ارتباطات کاشانی با آمریکا گذاشت. مگر رئیس مجلس ما این روزها با نمایندگانی از دیگر کشورها دیدار نمی‌کند و خبرش را نمی‌خوانیم. این بخش از اسناد اصلا مهم نیست منتها در بخشی از اسناد به کمک مالی ۵ میلیون دلاری آمریکا به زاهدی اشاره می‌شود ولی همین بخش هم جعل می‌شود. اصولا وقتی کسی می‌خواهد کودتا راه بیندازد روابط بین‌المللی ایجاد می‌کند. حتی در انقلاب ایران هم ما در پاریس روابط بین‌المللی بسیاری بزرگی را برقرار کردیم که طبیعی بود و برای اینکه یک انقلاب اتفاق بیفتد باید انجام می‌شد.
در مورد کودتای ۲۸ مرداد هم بالاخره وقتی چنین نقشه‌ای کشیده می‌شود دست‌اندرکاران با داخل هم ارتباط می‌گیرند تا مطمئن شوند اگر روی کار آمدند مورد حمایت قرار می‌گیرند یا خیر و آمریکایی‌ها هم می‌گویند اگر موفق شوید ما به شما کمک مالی خواهیم کرد و فورا هم ۵ میلیون دلار پرداخت می‌کند. بله در این حد دخالت از سوی آمریکا و تشویق کودتاگران بوده ولی کودتاگران طوری وانمود می‌کنند که گویی دخالت عملیاتی توسط آمریکا صورت گرفته در صورتی که آن ۵ میلیون دلار را هم به حساب خزانه ایران واریز می‌کنند. یعنی این پرداخت هم پرداخت شخصی به آن افسران نبوده و این مبلغ به ایران به عنوان وام پرداخت شده است.
در مورد آقای کاشانی هم در این اسناد آمده که جایی به او پیشنهاد داده شده که ۱۰ هزار دلار بگیر و او قبول نکرده که خب دیگر پولی از سوی کاشانی دریافت نشده است. در ثانی کاشانی چنان نفوذی روی بازار ایران داشت و بازاری‌ها در خدمتش بودند که لب تر می‌کرد ده‌ها برابر پول در اختیارش قرار می‌گرفت و نیازی به دریافت پول از آمریکا نداشته است. این اسناد اشاره مشکوکی هم به آیت‌الله بهبهانی دارد که البته نفش ایشان در عرصه سیاسی آن روز بسیار کمتر از آقای کاشانی بوده و مشخص نیست آیا بهبهانی این پول را دریافت کرده یا خیر. هرچند این ۱۰ هزار دلار هم پولی نیست که بتوان با آن جامعه‌ای را زیر و زبر کرد. از آن طرف انگلیس‌ها با توجه به اینکه با ایران رابطه سیاسی نداشته توسط عوامل خود مثل برادران رشیدیان پرداخت‌هایی داشتند تا گروهی بسیج شوند و شهر را به هم بریزند. اتفاقا هم تعدادی از افراد این گروه‌ها کسانی بودند که در ۳۰ تیر سال قبل از کودتا حضور داشتند. حضور این افراد در خیابان درست همزمان با کودتا هم تنها برای این بود که این اتفاق را یک قیام ملی نشان بدهند، نه بیشتر از آن.
27212
نظر شما