امید سلیمی بنی :ترکها با دمشان گردو می شکنند وقتی می بینند گردشگران ایرانی برای استفاده از سواحل دریای سیاه و دیدار از شهر تاریخی قونیه و مقبره مولانا به آن کشور رفته اند. چون ایرانیها با خود پول زیادی به همراه می آورند. خوب خرج می کنند و موقع رفتن، تمام چمدانهای خود را از اجناس ترک پر می کنند.
مقامات ترکیه می گویند هر توریست که وارد این کشور تاریخی می شود به طور متوسط بیش از 700 دلار خرج می کند. آنها همچنین اعلام کرده اند ایرانیها در 8 ماه ابتدایی سال میلادی جاری، بیش از یک میلیون بار به ترکیه سفر کرده اند. با یک حساب سرانگشتی می توان دریافت در سال 2010 میلادی، بیش از 700 میلیون دلار از حساب بانکی ایرانیها به جیب ترکیه سرازیر شده و در صورت تحقق سفر یک و نیم میلیون ایرانی، درآمد ترکیه تنها از ایرانیهایی که گفته می شود در ردیف پنجم بازدید از آسیای صغیر هستند، از یک میلیارد دلار (یا یک هزار میلیارد تومان) بالاتر می رود.
شاید همین محاسبات سرانگشتی ساده با نتایج سرسام آور است که مجلس شورای اسلامی را به تحرک واداشته است. فراکسیون گردشگری مجلس که گفته می شود در بدو تشکیل نزدیک به 190 نماینده دوست داشتند در آن عضو شوند، دست به کار شده تا توضیحات حمید بقایی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان گردشگری با بشنود.
رئیس فراکسیون گردشگری مجلس، تبلیغات جذب توریست متعلق به کشورهای دیگر که منجر به خروج گردشگر از ایران به کشورهای همسایه می شود را "بسیار خوب" ارزیابی می کند. به گفته اسداله عباسی این موضوع باعث می شود تا ایرانیان نیز به صنعت گردشگری آنها رونق بدهند.
عباسی در ادامه می گوید: "باید بررسی شود آیا ایران نیز چنین تبلیغاتی در آن کشورها دارد و مهمتر آنکه نتیجه این تبلیغات چه بوده است؟"
بوی تلخ واقعیت
درست در زمانی که رئیس فراکسیون گردشگری مجلس به دنبال تبلیغات گردشگری ایران در ترکیه می گردد، مسئولان واقع بین و حسابگر ترکیه سعی می کنند با زیرکی آمار مسافرت اتباع خود از ایران را مخفی نگه دارند. زیرا واقعیت نشان می دهد 4 سال پیش که یک میلیون ایرانی از ترکیه بازدید کرد، ترکها تنها 10 هزار بار به ایران سفر کردند. یعنی نسبت مسافرت 100 به 1 برقرار بود. در همین راستا، وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه در گفتگو با روزنامه اکشام با استفاده از جملاتی پر از کنایه گفته با وجودی که تبلیغات گردشگری بدون تصاویر دریا یا پلاژ اساسا غیرممکن و بی معنی است ولی تبلیغات در ایران موقعیت مختص به خود را دارد و باید با آن کنار آمد. همین تبلیغات هوشمندانه است که باعث کشاندن ایرانیها به آن سوی مرزهای آرارات می شود.
روی دیگر واقعیت از برنامه بلند پروازانه ترکها حکایت دارد. آنها تصمیم گرفته اند با سرمایه گذاری سنگین در صنایع گردشگری خود، درآمد 23 میلیارد دلاری خود از گردشگری را به مبلغی نزدیک به 100 میلیارد دلار افزایش دهد. به همین خاطر، وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه برای گردشگران ایرانی، خوابهای طلایی دیده است. طبق اهداف تعیین شده آنها، قرار است در سال 5 میلیون نفر گردشگر ایرانی را به سواحل دریای سیاه، آناتولی، کوش آداسی، استانبول و قونیه بکشاند.
بیماری گردشگری
مشکلات گردشگری ایران، تنها در رقابت با کشورهای همجوار تشدید نمی شود. به نظر می رسد گردشگری ایران به قدری بیمار است که توان جذب مسافران داخلی را هم ندارد. با این حال، آمارهای عجیب و نجومی اعلام شده از سوی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، در تعطیلات نوروز امسال، زنگ هشدار را برای بسیاری از فعالان این صنف به صدا درآورد. آمار 110 میلیون سفر بین شهری، هر چند که با غلو همراه باشد، این واقعیت را آشکار می کند که ایرانیها برای گردش خود، هزینه زیادی را کنار گذاشته اند. ولی چنانکه مجلسیها می گویند عملکرد ناموفق سازمان گردشگری در جذب سرمایه گذار، هتلهای بلاتکلیف، آمار پایین ورود گردشگر و فاصله زیاد دولت با اهداف سند چشم انداز باعث شده این صنعت در بحران قرار گیرد. صنعتی که گفته می شود در آینده ای نزدیک میزان سودآوری آن از صنایع نفت و گاز و همچنین خودروسازی پیشی بگیرد.
منتقدان دولت در مجلس می گویند در سفرهای استانی هیئت دولت، مناطق گردشگری بسیاری در شهرهای ایران تعریف و تعیین شد که تا به حال پیشرفت فیزیکی و ملموسی نداشته اند و با توجه به اینکه اعتبارات و تسهیلات ویژه ای برای آنها در نظر گرفته شده اما هنوز نتوانسته اند سرمایه گذار جذب کنند.
از جمله این منتقدان، عبدالله کعبی، نماینده آبادان است که به "خبرآنلاین" می گوید: "در اهواز، همایش فرصتهای سرمایه گذاری برگزار شد که قسمتی از آن مربوط به پروژه های گردشگری خوزستان بود. مهمانان زیادی از داخل و خارج در چند روز برگزاری همایش آمدند. نشستند و سخنرانیها را گوش دادند. بعد هم کیفهایشان را به دست گرفتند و رفتند. عملا این همایش، هیچگونه سرمایه گذاری برای خوزستان به همراه نداشت."
این سخنان در حالی بیان می شود که آمار دقیقی از خروج گردشگران ایرانی به کشورهای خارجی منتشر نمی شود. بسیاری از مردم برای بیرون رفتن از کشور، بهانه های مانند تحصیل، معالجه و تجارت را مطرح می کنند، در حالی که عملا و علنا برای استفاده از فرصت بیکاری خود و جهان گردی به کشورهایی مانند ترکیه، چین، تایلند، ارمنستان، دوبی، آذربایجان و گرجستان می شود. این کشورها در لیست پیشنهادهای تورگردانان داخلی، در صدر قرار دارند.
چند هندوانه برای یک دست
واقعیت این است که برخی از مسئولان سازمانهای دخیل در امر گردشگری در نهادهای دیگر نیز دارای مشاغل حساس و مهمی هستند. از جمله این مسئولان، حمید بقایی است که علاوه بر معاونت رئیس جمهوری و ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مسئولیت بسیار مهم ریاست مناطق آزاد را نیز بر عهده گرفته است. وی همچنین اخیرا به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهور در امور آسیا، منصوب شده و جالب اینجاست که اولین اظهارات وی درباره نسل کشی ارامنه توسط دولت ترکهای جوان، با واکنش شدید دستگاه دیپلماسی ترکیه روبرو شده است. جالب اینجاست بالاترین مقام رسمی دیپلماسی کشور با انتقاد از سخنان بقایی، این حرفها را "نشستن بر شاخه و بن بریدن" تعبیر کرده و به ترکها قول داده که بقایی درباره حرفهایش توضیح قانع کننده ای ارائه کند.
از طرف دیگر، مسئولیتهای فراوان بقایی در سازمان مناطق آزاد، باعث نگرانی نمایندگان مجلس نیز شده است. از جمله نماینده املش و رودسر در مجلس درباره این مسئولیتها گفته این کار بقایی باعث شده تا مسئولان بخشهای دیگر سازمان میراث فرهنگی نیز دغدغه سازمان مناطق آزاد را داشته باشند و کمتر به وظایف خود در سازمان میراث فرهنگی توجه کنند.
به گفته این مقام مسئول، جای تعجب نیست روند کار در مناطق نمونه گردشگری بسیار کند است و به طور مثال هتلی هفت ستاره در رامسر کلنگ زنی شده، اکنون بعد از سه سال با توجه به تخریبهای محدوده آن هنوز هیچ کاری برای ساختش انجام نشده است.
اینطور که پیداست، مجلس این بار پا در کفش سازمان گردشگری کرده تا از درآمدهای میلیاردی این صنعت برای مردم کشور، سهمی بگیرد. پولی که گفته می شود این روزها بیشتر به جیب چینی ها، تایلندیها، گرجیها، ارمنیها، عربها و به خصوص ترکها سرازیر می شود.
نظر شما