کنکور؛ غولی که با آموزش نابود می‌شود

اصولا کنکور مانند هر آزمون دیگری موجب اضطراب خواهد شد. اما نوع برخورد و آموزش ها و آمادگی های فرد است که تعیین می کند میزان استرس از حد طبیعی بالا رفته و بیمار گونه شده است.

کنکور در طی بیش از 4 دهه گذشته در کشور ما تبدیل به غولی غیر قابل کنترل شده که عوارض منفی رویارویی با آن به صورت های مختلف از جمله ایجاد آسیب های شناختی در جامعه قابل مشاهده است.

آن چیزی که در تحلیل علی این پدیده باید مورد توجه قرار گیرد، چهار عامل موثر در این آزمون هستند:

1- شرکت کننده

2- خانواده    

3- جامعه

4- سازمان های متولی امر

اگر به سیر تاریخی شرکت در آزمون ورودی دانشگاه ها توجه کنیم، مشاهده می کنیم همراه با تاسیس دانشگاه به علت تعداد اندک متقاضیان، برگزاری آزمون ها در فضای روحی و روانی سالم تر و فارغ از استرس صورت می گرفته و عوارضی که امروزه در میان خانواده و افراد از لحاظ روحی دیده می شود در آن زمان وجود نداشته، اما با گذشت زمان و با افزایش متقاضیان و کمبود دانشگاه با مسائل حاد کنکور مواجه شدیم.

در حقیقت کنکور همیشه به عنوان یک عامل استرس آفرین در افراد و خانواده عمل کرده است.

صرف نظر از این که اصولا برخی از افراد ممکن است نسبت به استرس ناشی از شرکت در کنکور واکنش شدید نشان دهند، گستردگی استرس برای مقابله با کنکور بیش از حد طبیعی است.

چهار عامل گفته شده، به خصوص سه عامل اولیه، همواره در تشدید هولناکی کنکور نقش داشته و آن را تقویت کرده اند. از لحاظ فردی، صرف نظر از دشواری کنکور، شخص در این مرحله از لحاظ رشدی از یک مرحله به مرحله دیگر گذر می کند که به خودی خود همراه با شکل گیری هویت جدید خواهد بود که بحران هویت را به همراه دارد.

در این شرایط، اگر فرد مجبور به تحمل فشار باشد، نه تنها در رشد روانی او تاثیر منفی می گذارد، بلکه توانایی او در کنکور را تحت الشعاع قرار خواهد داد.

ادامه این تنش ها و عدم برخورداری از سبک های مقابله ای، مشکلاتی در سطح جامعه به وجود آورده قابل مشاهده است.

بنابراین اتخاذ راه کارهایی از طرف مسئولان که بتوانند خدمات مشاوره ای به متقاضیان عرضه کنند بسیار موثر است.

البته نحوه اجرای این قبیل طرح ها حتما باید بر اساس موازین علم تعلیم و تربیت باشد.

با عنایت به چهار عامل ذکر شده، اگر متولیان کشور بتوانند با برنامه ریزی مبتنی بر اصول تعلیم و تربیت از هولناکی کنکور بکاهند و در عین حال علاوه بر آموزش های درسی، آموزش روش های مقابله ای را پیش ببرند، مطمئنا تاثیر مثبتی در جامعه خواهد داشت و کنکور را از شکل و شمایل فعلی خارج خواهد کرد.   

نویسنده و روانپزشک