یار ما این دارد و آن نیز هم؛ ویژگی‌های «دکتر» ما

سخن گفتن از دوستی چهل ساله امری است سهل و ممتنع. به نظر سهل می آید چرا که رفت و آمد و نان و نمک یکدیگر را در این زمان طولانی خوردن، شناختی ایجاد می کند که می توان خاطراتی را بازگو کرد و توصیفاتی از این دوست را به دست داد اما ممتنع است چراکه اگر این دوست و عزیز شخصیتی چند وجهی و دارای لایه های مختلف باشد، کار مشکل می شود.

برای من دکتر گلزاری چنین رفیقی بوده است و اجازه دهید از خاطرات سخن نگویم و در حد امکان در این وجیزه از وجوه بارز شخصیتی ایشان نکاتی را عرضه بدارم. این دکتر ما را، هر کس به گونه ای می شناسد و زمانی دیگر و در جایی دیگر که از من راجع به ایشان سؤال شد، گفتم جسارت نباشد یاد داستان مولوی و فیل در تاریکی می افتم که هر کس فیل را از زاویه دید و حس خودش تعریف کرد در حالی که فیل، مجموعه ای از این ویژگی ها و مشخصات بود.
ایشان هم دارای ویژگی های متعدد و مختلف عاطفی، عقلانی و مذهبی است که به چند مورد که از نظر بنده بارزتر است اشاره می کنم؛ قطعاً دیگران بیشتر و بهتر از بنده ایشان را می شناسند و می توانند دقیق تر و عمیق تر نظر دهند که فرمود:

خوشتر آن باشد که سر دلبران        گفته آید در حدیث دیگران

تسلط ایشان به روانشناسی و مکاتب مختلف آن را همگان می دانند اما آنچه ایشان را از دیگر روانشناسان متمایز می کند، درهم آمیختگی این علم و تجربه با دانش و تسلط بر متون و علوم دینی و قرآن و احادیث است.

روانشناسی مسلط به علوم اسلامی
ایشان قبل از اینکه یک روانشناس باشد، یک دانش آموخته علوم دینی است که با مهارتی مثال زدنی این دو را باهم داراست. به معنای دیگر روانشناسی که زمانه را خوب می شناسد، مخاطب و زبان مخاطبش را حس می کند.
مکاتب و راه حل های مختلف این علم را مسلط است ولی اینگونه نیست که در رفع مشکلات روانی و عاطفی، راه حل ها و پیشنهادهای معمول و عموماً غربی روانشناسان را ارائه دهد بلکه مبنایش سبک زندگی اسلامی و توصیه های عملی است که پیامبر و ائمه معصومان( علیهم السلام) از طریق قرآن و حدیث ارائه داده اند که خداوند توفیق شناخت و درک خوبی از این نعمت ها به ایشان عنایت کرده است. به نظر من همین نکته است که بارها در سخنان بزرگان ما از آن به عنوان علوم انسانی اسلامی یاد شده، نکته ای مبنایی و اصیل است.

روانشناسی ادیب و شعر شناس
نکته دیگر در مورد ایشان، تسلط شان به ادبیات فارسی و خصوصاً شعر است. خاطرم می آید روزی از ایشان سؤال کردم اگر روانشناسی را ادامه نمی دادید، چه می کردید؟ گفت ادبیات را پی می گرفتم. برای روشن تر شدن تسلط و عشق و علاقه ایشان به شعر و ادب فارسی، توصیه می کنم به مجموعه مجلات «رشد معلم» در دهة شصت که ایشان سردبیرش بود مراجعه شود. مخاطب آن مجلات معلمان بودند. تنوع مطالب و نوع نگارش و نوشتار آنها، بخش های ادبی و شعر مجله که عموماً نوشته یا انتخاب خود ایشان بود، نشان می دهد که آن جملات فقط یک مجموعه مطالب تعلیم و تربیتی و روانشناسی برای معلمان نیست بلکه وجوه مختلف کارهای یک معلم ایرانی مسلمان فارسی زبان را مد نظر دارد.

سخن دربارة این عزیز بزرگوار فراوان می توان گفت. از عشق و علاقه و امر به خانواده و فرزندانش تا مرام و لوطی‌گری در رفاقت و تا احساس وظیفه و دلسوزی برای تک تک مراجعان و سعی در حل مشکلاتشان و ... اما آنچه که پیشنهاد بنده به ایشان است، این است که با توجه به توانایی هایشان وقت عمده شان را بیشتر از گذشته در تربیت علمی و عملی جوانان صرف کند. چون جامعه ما به مثل ایشان نیاز فراوان دارد چراکه کمتر روانشناسان و کارشناسان تعلیم و تربیت  را می شناسیم که روانشناسی اسلامی ایرانی را عملیاتی کرده باشند.

نکته آخر اینکه ایشان با توجه به کوله باری از تجربه و دانش  و قلم شیرین و روانی که دارد؛ بیش از اینها می تواند در تدوین و تالیف تجربه ها و دانش اندوخته اش دست به قلم ببرد. انشاءالله که خداوند سلامتش بدارد و به وقت و انرژی اش برکت دهد که چنین کند.

این که می گویند آن خوشتر زحُسن      یار ما این دارد و آن نیز هم

دکتر محمود گلزاری هم درد دین دارد و هم درد جامعه و هم خصوصاً درد جوانان را. خداوندگار توفیقاتش افزون کناد. یاعلی.

* رئیس اسبق کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

پاسداشت مکتوب دکتر محمود گلزاری در گروه نخبگان خبرآنلاین