مذاکره با اسراییل، دغدغه امروز اسد

بشار اسد رییس جمهوری سوریه به تازگی اعلام کرده است که قصد ندارد هیچ پیغامی برای باراک اوباما همتای آمریکایی خود بفرستد اما سه آرزوی بزرگ برای طرح صلح خاورمیانه دارد که امیدوار است به زودی زود رویایش محقق شود.

اسد در نخستین روزهای انتخاب باراک اوباما برای رییس سیه چرده آمریکایی و روزهای آینده او در کاخ سفید آرزو کرد که دست کم برخلاف عقبه بوش ها جنگی دیگر در هیچ کجای جهان به خصوص خاورمیانه به پا نشود. او خروج بوش از کاخ سفید و پایان دکترین جنگ های توخالی را بزرگ ترین دستاوردی دانست که دولت اوباما به اهالی خاورمیانه تقدیم می کند.

در زمانی که همچنان مردم گوشه و کنار جهان شادمانی موفقیت اوباما را در باطن دارند، رییس جمهوری سوریه با خونسردی کامل ابراز کرد:" ما خیلی مایل هستیم که ببینیم این گروه تازه وارد کاخ سفید چه طور می خواهد روند صلح خاورمیانه را به سرانجام برساند." او با این گفته بر این امر تاکید داشت که برای ادامه روند صلحی فراگیر در گستره خاورمیانه، اوباما باید به عنوان یک میانجی قابل اعتماد وارد عمل شود . اسد اوباما را رابطی برای آغاز مذاکرات مستقیم با اسراییل می پندارد، مذاکراتی که او همواره به سبب برخی ملاحظات منطقه ای آن را در پس پرده ای غیر مستقیم قرار داده است، گو این که شخص ثالثی مانند اوباما باید نقش کاتالیزور را در میانه گفت و گو های سوریه و اسراییل به عهده بگیرد. امیدواری اسد به باراک فقط به مساله سوریه خلاصه نمی شود. او چنین آرزویی را برای مردم لبنان و فلسطین نیز دارد.

و در نهایت خواسته اسد از اوباما تلاش دو کشور آمریکا و  سوریه برای تامین ثبات و امنیت عراق بود. او که همواره دغدغه ناآرامی های بغداد و سایر شهرهای بین النهرین را در سر دارد این بار نیز  با ورود اوباما به کاخ سفید واشنگتن و امضای توافقنامه امنیتی عراق امیدوار است که پروسه امنیت ملی عراق به سرعت ادامه یابد. " ما که نمی توانیم زمان را به عقب برگردانیم. جنگی اتفاق افتاده و ویرانی هایی به جای مانده. ما الان باید فقط به فکر آینده باشیم. دورنمایی سیاسی و برنامه ای مدون برای خروج آمریکایی ها از عراق همه مشکلات را حل  می کند."

در پس تمامی آرزوها و خواسته های بشار اسد حقیقتی آشکار جریان داشت این که سوریه پس از سال ها مناقشه با جرج بوش این بار چشم امید به توانایی سیاست های مردی دوخته که نگاه همه جهانیان به اوست. اسد اذعان می کند که از اوباما و سیاست های او چندان نمی داند اما شنیده است که او در رابطه با افرادی که بوش چندان مایل به صحبت در باره آنها نیست، مشتاق تر است، مردمی که شناخت هر یک از آنها می تواند کاخ سفید را در ادامه سیاست های کلان خود یاری دهد.

 اسد که در مصاحبه ای نیم ساعته با لهجه انگلیسی خاصی صحبت می کرد، نسبت به نخستین سال های حکومت خود چندان تحکم و اقتداری در کلامش نشان نمی داد گو این که او خود لزوم تغییر در همه مناسبت دولتش را پذیرفته است. او در سال 2003 در حالی با من به گفت و گو نشست که بسیار محکم و با دکترین ویژه ای سخن می گفت، اما امروز او پاسخ بیشتر پرسش ها را به بوثینه شعبان مشاور رسانه ای خود ارجاع می دهد و با خنده های گاه و بی گاه از جواب خیلی از سوالات سرباز می زند. با این حال او همچنان مانند گذشته بر پاره ای از مسایل، اصراری جدی دارد؛ این که آمریکا در تحریم سوریه شکست خورد و گفت و گو با اسراییل صرفا از طریق بازپس گرفتن بلندی های جولان ممکن خواهد بود. 

 بشار اسد این روزها به دنبال راهی برای آغاز مذاکراتی مستقیم با اهالی تل آویو است، هر چند که انتظار می رود واقعه غزه روند این مذاکرات را به تعویق بیندازد.

  اسد به تازگی اعلام کرد که گفت و گوهای مستقیم با اسراییل صرفا با توجه به دو اصل مهم امکان پذیر خواهد بود: نخست او باید اطمینان حاصل کند که اسراییل به طور کامل از بلندی های جولان عقب نشینی می کند. برای روشن شدن این قضیه او سند مرزی دو کشور را این ماه برای مقامات اسراییلی ارسال کرد که در آن به مزرهای پیش از سال 1967 اشاره شده که البته هنوز از سوی تل آویو برای دمشق ارسال نشده است. دومین پیش شرط اسد برای آغاز گفت و گو با اسراییل حضور آمریکا به عنوان ضامنی موثر در میدان مذاکرات است.

 اسد در حالی شروط خود را اعلام کرد که در باره روابط آینده خود با ایران مبهم و نامفهوم سخن گفت. او فقط اعلام کرد که رابطه سوریه و ایران درباره نحوه دولتمداری سوری ها نیست و آنها صرفا حامی منافع سوریه در برابر همسایگان متخاصم هستند.  " موضوع رابطه ما بر سر این است که چه کسی در منطقه حرف اول را بزند و چه کسی منافع ما را تامین کند. همین! موضوع آن قدرها هم پیچیده نیست."

 بشار اسد باور دارد که دوران انزوای سوریه در منطقه به سر آمده است. او این روزها مشغول ترین رهبر سیاسی خاورمیانه است که با ترافیک سیاسی سنگین دمشق هر روز مقامی عالی رتبه از گوشه ای از دنیا را به حضور می طلبد. بشار اسد می تواند با در مثابه شریکی ممتاز برای اوباما در روند صلح خاورمیانه باشد که البته با هشیاری و مهارت کافی تا زمان لازم دستش را رو نمی کند! 

 ترجمه: لیدا هادی