الیزا ذوالقدر: مشکلات مالی و حقوق کم پرستاران از آن دست موضوعاتی است که هر از چندی با اظهارات مسئولی و یا تصویب قانونی به یاد می‌آید و باز دوباره بی‌آنکه اتفاقی رخ دهد و یا چیزی تغییر کند از یاد می‌رود. هر چند تشکل‌هایی مانند نظام پرستاری و خانه پرستار مدعی‌اند که همواره بی‌ذره‌ای کوتاهی به دنبال حق و حقوق این قشر همیشه زحمتکش و پردغدغه هستند.
تصویب و سرانجام اجرایی شدن قانون مدیریت خدمات کشوری نیز که از اساس برای جبران همه سختی‌هایی بود که پرستاران و معلمان در طول سالها متحمل شده بودند در اواخر عمر دولت نهم به جای آنکه دردی دوا کند خود معضل دیگری برای پرستارانی شد که در سال‌های اخیر تا حدودی حقوقشان افزایش یافته بود. اجرای این قانون، باعث شد حقوق دریافتی پرستاران استخدامی سال 88 به 300 هزار تومان کاهش یابد و در حقوق پرستاران استخدامی سال‌های پیش نیز تغییر چشمگیری حاصل نشد.
با همه این اوصاف عجیب نیست که پرستاری از آن رشته‌هایی باشد که کمتر فارغ‌التحصیلش مشتاق خدمت در آن باشد و این در حالی است که شغل پرستاری در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله مشاغل پردرآمد محسوب می‌شود.
نمی‌توان انتظار داشت پرستاران ما هم مانند سایر کشورها باشند
محسنیان از جمله کسانی است که به رغم داشتن مدرک کارشناسی ارشد در رشته پرستاری عطای این شغل را به لقایش بخشیده است. او می‌گوید: شب‌کاری و حقوق کم موضوعاتی نیست که هرکس بتواند با آن کنار بیاید به ویژه که مشکلات کار با بیماران نیز به شدت در روحیه پرستاران تأثیر‌گذار است.
محسنیان که هم‌اکنون در یک شرکت خصوصی مشغول به کار است معتقد است: یک پرستار با مدرک لیسانس کمتر از بسیاری از هم‌ترازان خود در سایر رشته‌ها حقوق می‌گیرد بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که وضعیت این شغل در کشور ما نیز مانند سایر کشورها باشد.
وی می‌افزاید: تا آنجا که من اطلاع دارم در بسیاری کشورها پرستاران هفته‌ای دو روز به صورت اجباری آف هستند و یا مرخصی‌های ماهانه دارند ضمن اینکه حقوق آنها نیز بسیار بیشتر از پرستاران ایرانی است.
محسنیان اشاره می‌کند که تنها یک سال به عنوان پرستار کار کرده و پس از آن با گرفتن مدرک فوق‌لیسانس به تدریس پرداخته و بعد هم در یک شرکت خصوصی مشغول به کار شده است.
نمی‌توان پرستاری را با برنامه زندگی تطبیق داد
سیتا نوروزی هم از دیگر فارغ‌التحصیلان رشته پرستاری است که ترجیح داده در آموزش و پرورش به معلمی بپردازد.
تجربه کاری او در شغل پرستاری منحصر به دوره طرحش مانده و پس از آن به معلمی روی آورده است.
نوروزی می‌گوید: به پرستاری علاقه داشتم اما سختی‌های این کار آنقدر زیاد است که نمی‌توان آن را با برنامه زندگی منطبق کرد. من در آن موقع مجرد بودم اما زمانی که ازدواج کردم ترجیح دادم معلم باشم.
البته او به این موضوع نیز اشاره می‌کند در آن زمان تلاش کرده که در رشته خودش مشغول به کار شود اما زمینه کاری برایش فراهم نشده و هرجا هم کاری بوده به علت اینکه تازه‌کار بوده شیفت‌های شب و کارهای سخت به او واگذار می‌شده است.
وی می‌گوید: پایه حقوق معلمی فرق چندانی با پرستاری ندارد اما شیفت‌های غیرمتعارف و شب‌کاری در پرستاری این شغل را بسیار دشوار می‌کند.
افزایش درآمد بیمارستانهای خصوصی به جیب پزشکان می‌رود
اما مریم زمانیان پرستاری است که در یک بیمارستان خیریه در مشهد مشغول به کار است. او از حقوق پایین و ساعات کار زیاد این شغل ناراضی است و می‌گوید: حقوق ما بر اساس قانون کار تعیین می‌شود و سالانه 20 درصدی هم اضافه می‌شود اما این حقوق آنقدر نیست که به سختی‌های این کار بیارزد.
وی معتقد است: در سال‌های اخیر درآمد بیمارستانهای خصوصی افزایش یافته اما این افزایش درآمد به جیب پزشکان و صاحبان امتیاز بیمارستان‌ها رفته و چیزی به حقوق پرستاران اضافه نشده است.
زمانیان با بیان اینکه سابقه کار در میزان حقوق ما تأثیری ندارد، می‌گوید: وضعیت حقوق در بیمارستانهای خصوصی بد است اما اوضاع استخدامی نیز تعریفی ندارد. من دوستانی در بیمارستانهای دولتی دارم که با 7 - 8 سال سابقه کار هنوز قراردادی هستند و حقوق پایینی دریافت می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: موظفی پرستاران 30 شیفت در ماه است اما همه آنها باید به طور اجباری 31 تا 32 شیفت کار کنند و در ازای این میزان کار 300 تا 350 هزار تومان در بیمارستانهای خصوصی دریافت می‌کنند. البته این میزان حقوق ممکن است در مورد برخی افراد کلیدی که کار خاصی انجام می‌دهند کمی بیشتر باشد.
امیدمان به اجرای قانون ارتقای بهره‌وری کارکنان بالینی است
شریفی‌مقدم دبیرکل خانه پرستار نیز همه این مشکلات را تأیید می‌کند و می‌گوید: ما هم می‌دانیم که بسیاری از مطالبات پرستاران بی‌پاسخ مانده و آنها با همه سختی کارشان هنوز هم با مشکلات مالی مواجهند.
البته وی معتقد است در صورت اجرایی شدن قانون ارتقای بهره‌وری کارکنان بالینی وضعیت بهتر می‌شود و تحولی در عرصه پرستاری رخ خواهد داد.
شریفی‌مقدم سرعت کار تصویب این لایحه را خوب ذکر می‌کند و می‌افزاید: لایحه ارتقای بهره‌وری کارکنان بالینی قانونی جامع است و بسیاری از مسائل در آن لحاظ شده است. مراحل کار این قانون در وزارت بهداشت هم نهایی شده اما هنوز از سوی هیأت دولت ابلاغ نشده است. البته هنوز وزارت رفاه و تأمین اجتماعی و ارگان‌هایی مانند نیروهای مسلح باید در مورد آن نظر بدهند تا این قانون به مرحله اجرا درآید.
وی با اشاره به کم شدن دریافتی پرستاران پس از اجرا شدن قانون مدیریت خدمات کشوری می‌گوید: در سال‌های 82 و 83 حقوق پرستاران حدود 20درصد از حقوق معلمان هم کمتر بود اما به تدریج وضعیت پرستاران استخدام دولت بهتر شد و در سال 86 حقوق پرستاران بخش دولتی به 5/1 تا 2 برابر حقوق پرستاران بخش خصوصی رسیدکه این موضوع باعث شد جذب پرستار در بخش خصوصی با مشکل مواجه شود به همین دلیل در سال 86 بخش خصوصی چیزی با عنوان پرکیس تعریف کردند که مبلغی بین 100 تا 300 هزار تومان بود و حقوق پرستاران این بخش را به 500 هزار تومان رساند. البته پرکیس در همه بیمارستانهای خصوصی به پرستاران پرداخت نمی‌شود اما در اکثر آنها وجود دارد.
دبیرکل خانه پرستار به وضعیت بد پرستاران استخدامی سال 88 اشاره می‌کند که با اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافتی آنها به 300 هزار تومان رسیده است. البته وی به این موضوع هم اشاره می‌کند که پرستاران استخدامی سال‌های قبل هم با اجرای این قانون دچار ضرر و زیان‌هایی شده‌اند به گونه‌ای که اضافه‌کاری آنها که پیش از این ساعتی 2500 تا 2700 محاسبه می‌شد اکنون به2000 تومان رسیده که به رغم افزایش 15درصدی حقوق آنها در سال 88 عملاً میزان دریافتی‌شان تغییر نکرده است.
وی با اشاره به سخت و پرخطر بودن شغل پرستاری و اینکه پرستاران در معرض بیماری‌های کشنده‌ای مانند ایدز و هپاتیت قرار دارند، می‌گوید: یکی از عاملان تصویب قانون مدیریت خدمات کشوری معلمان و پرستاران بودند و تصور بر این بود که حقوق پرستاران افزایش می‌یابد اما پس از گذشت 10 - 12 سال از تهیه این قانون و رفت و برگشت آن به مجلس و دولت آنچه که در آخرین روزهای کار دولت نهم ابلاغ شد 130 هزار تومان از حقوق پرستاران استخدامی را کم کرد و مبلغ اضافه‌کاری‌ها را نیز کاهش داد.
شریفی‌مقدم ابراز امیدواری می‌کند با اجرای قانون ارتقای بهره‌وری کارکنان بالینی در وضعیت پرستاران تحولی به وجود آید شاید از این راه پرستاران نیز روی آسایش ببینند.
نظر شما