بهنوش خرم‌روز: جورج هاتز وقتی 17 ساله بود، ساعت‌های زیادی از تعطیلاتش را صرف یادگیری پروژه مخصوص خودش می‌کرد: یاد گرفتن رازهای آی‌فون! او با یک هویه، قفل آی‌فون را شکسته بود و قبل از خود اپل، آن را روانه شبکه‌های بین‌المللی کرده بود. این کار که در آغاز بدون درآمد به‌نظر می‌رسید، بالاخره او را پولدار کرد.
به گزارش سی.ان.ان، هاتز که حالا بیست ساله است، به هکری قراردادی تبدیل شده که برای شکستن قفل برنامه‌های مختلف پول می‌گیرد. بعضی وقت‌ها هم به دانشگاه سر می‌زند تا برای حفظ ظاهر اجتماعی خود هم که شده، وانمود کند که دانشجو است. جالب این که هاتز حتی فکر هم نمی‌کند که شکستن قفل آی‌فون کار سختی بوده، چون برای او تنها 500 ساعت زمان برده است. اما کار ساده این نوجوان کنجکاو، اپل را به دردسری انداخته که دو سال برای درست کردنش وقت صرف کرد و به موفقیت چندانی هم نرسید.
با آماده شدن هر نسخه جدید از آی‌فون،گروهی از برنامه‌نویسان و هکرها به طور مستقل آن را بررسی می‌کنند؛ اما این آی‌فون‌های قفل‌شکسته بعد از به بازار آمدن، به قول استیو جابز در یک بازی موش و گربه از دور خارج می‌شوند. برنامه‌ها مرتب به‌روز می‌شوند تا گوشی‌های قفل‌شکسته و هک‌شده از کار بیفتند.
با این همه باز هم بعد از چند هفته هکرها آی‌فون را از انحصارهای اپل آزاد می‌کنند. مثلا در همین ماه گذشته، هاتز ساده‌ترین برنامه هک آی‌فون را با نام بلکرا.1ن (Blackra1n) ارایه کرد که تنها طی دو دقیقه، آی‌فون را هک می‌کند و قفل آن را می‌شکند.
به نظر می‌رسد آی‌فون و اپ‌استورش نه تنها مرز دیجیتالی تازه‌ای برای نرم‌افزارهای گوشی همراه خلق کرده‌اند، بلکه یک اکوسیستم زیرزمینی هم به راه انداخته‌‌اند: گروه زندان‌گریزها. زندان‌گریز (JailBreaker) نامی است که به ابطال محدودیت‌های آی‌فون داده‌اند تا بتوانند برنامه‌های غیرمجاز را روی آن نصب کنند.
به گفته هاتز، جیل‌بریک نسخه‌های اولیه آی‌فون خیلی ساده بود، اما مهندسان خیلی زود بخش ضد هک قسمت رابط برنامه‌های کاربردی اپل و برنامه‌های شخص ثالث را ارائه کردند. زمانی که اپ‌استور وجود نداشت، ، زندان‌گریزی تنها راه برای علاقمندان آی‌فون بود که می‌توانستند گوشی خود را با بازی‌ها، امکانات و حتی تم‌ها و عکس‌هایی پر کنند که روی خود گوشی خریداری‌شده وجود نداشت. در آگوست 2007/ مردادماه 1386 بود که هاتز اعلام کرد توانسته قفل آی‌فون را بشکند و بعد هم برنامه‌ای ارائه کرد که هر کسی در دنیا بتواند با سیم‌کارت هر اپراتوری از آی‌فون استفاده کند. اما با اپ‌استور، اشتیاق جیل‌بریک کردن کم شد.
اصلاحات
اما اپ‌استور هم نتوانست فعالیت گروه‌های زندان‌گریز را کاملا متوقف کند. حالا که اپ‌استور وجود دارد، این گروه با فلسفه نرم‌افزاری متن‌باز، روی این متمرکز شده‌اند که کاربران بتوانند از حقوق کامل مالکیت برخوردار شوند یا وقتی برای یک برنامه هزینه پرداخت می‌کنند و آن را می‌خرند، بتوانند هر طور دلشان می‌خواهد از آن استفاده کنند.
جی فری‌من که قبلا نقشی ابزاری در گروه زندان‌گریزها داشته، حالا صاحب یک اپ‌استور غیرمجاز به نام سی‌دیا (Cydia) است که به گوشی‌های آی‌فون قفل‌شکسته، برنامه‌های غیرمجاز ارائه می‌کند. وی که در این گروه به ساریک معروف است، می‌گوید که در ابتدا آی‌فون برایش هیچ جذابیتی نداشته چون محدودیت‌هایش خفه‌کننده بود؛ تا این که یک دوست، زندان‌گریزها را به او معرفی می‌کند تا او بتواند با بازنویسی برنامه‌های گوشی، آن را به صورتی دربیاورد که دوست دارد.
وقتی اپل خیلی از برنامه‌های نوشته‌شده برای آی‌فون را رد کرد، این فعالیت‌های زیرزمینی رونق گرفت. یکی از آنها برنامه صوتی گوگل (گوگل‌وویس) بود که به کاربر اجازه می‌داد برای تماس‌هایش از یک شماره استفاده کند، پیامک رایگان بفرستد و تماس‌های بین‌المللی ارزان‌قیمت برقرار کند.
هر وقت اپل برنامه‌هایش را به روز می‌کند، برنامه‌های هک‌شده از کار می‌افتند؛ به همین ترتیب گروه زیرزمینی زندان‌گریزها نیز مرتب روی وب‌لاگش دستور‌العمل‌های تازه‌ای برای هک کردن جدیدترین برنامه‌های آی‌فون قرار می‌دهد. مهم‌ترین ابزار این گروهPwnage نام دارد که پتچ‌های نرم‌افزار دائمی را به کاربر می‌دهد و او می‌تواند آن را روی گوشی خود نصب کند.
اپل می‌کوشد به دفتر کپی‌رایت آمریکا اعلام کند که فعالیت این گروه غیرقانونی است؛ اما این زندان‌گریزها که گروه دو (Dev Team) نامیده می‌شوند، می‌خواهند با کپی نکردن برنامه‌های اپل، قوانین کپی‌رایت را دور بزنند.
با این همه اپل به مبارزه ادامه می‌دهد و در فهرست کارگزینی جدید خود، سمتی به نام مدیریت امنیت سیستم‌عامل آی‌فون گنجانده تا شاید بتواند فعالیت‌های زندان‌گریزها را متوقف سازد. اما هاتز معتقد است که هیچ متخصص امنیتی نمی‌تواند او را متوقف کند. او حتی مدعی شده که برای نسل چهارم آی‌فون که قرار است سال 2010/ 1389 به بازار بیاید، همین حالا و قبل از این که حتی آن را لمس کرده باشد، برنامه هک آماده دارد.
خودش می‌گوید: «من شخصا ترجیح می‌دهم که شرکت اپل، آی‌فون را محدود نگاه دارد. این یک سرگرمی شخصی است، اگر آی‌فون باز شود دیگر این کار لذتی ندارد. بگذارید یک رقیب برای من بگذارند و من به آنها نشان می‌دهم چه کارهایی می‌توانم انجام دهم».
نظر شما