هر آدم عاقلی می‌داند که کتاب، یک «موجود عجیب‌الخلقه»ی بی‌مصرف و پرافاده‌ای است که نگو و نپرس. تنها کاربردی که دارد این است که به درد خواندن می‌خورد و چیزی فهمیدن. همین! مهم نیست که با چه انگیزه‌ای و برای چه نتیجه‌ای. مهم این است که کتاب، خواهی‌نخواهی و معمولا بدون اجازه و هماهنگی خواننده‌اش، کارهایی با آدم می‌کند که گاه کلی بر سرنوشت بشریت تاثیر می‌گذارد و نکته جالب قضیه اینجاست که این موجود «آب زیرکاه»، اصلا و ابدا به روی خودش هم نمی‌آورد که چه بلایی سر آدم‌ها در طول تاریخ و عرض جغرافیا آورده! کم بلایی نیست، افزایش فهم و آگاهی و بالارفتن شاخک‌های حسی و پایین‌آمدن آستانه تحریک و کنجکاوی انسان در برابر آنچه دوروبرش می‌گذرد.
کاری می‌کند این «مظلوم‌نما» (کتاب) که آدم، تبدیل می‌شود به یک فضول‌باشی که تا از ته‌وتوی هرچیزی سر درنیاورد، ول کن ماجرا نیست! با این وصف، خودش را با هزار ادا و اطوار، در پوشش «رمان و شعر و ادبیات و دانش و فلسفه و آداب و اخلاق اجتماعی و مدنی و هزار نقش دیگر»، در دل انسان جا می‌کند به‌عنوان «یار مهربان»!
کاربرد دیگری جز این مزاحمت‌ها که اشاره کردم ندارد، «کتاب». نه می‌شود از آن به‌عنوان چرکنویس (یا پیش‌نویس) استفاده کرد، نه حتی قد و قواره‌اش به درد خمیرکردن و مقواسازی می‌خورد (مگر مشمول لطف ممیز شده باشد) و نه حتی می‌توان روی هم گذاشت و به‌جای چارپایه از آن استفاده کرد یا برای سرگرمی نونهالان بازیگوش، جلوی آنان گذاشت که با مداد رنگی، خط‌خطی‌اش کنند تا مادر به کارش برسد.
از همه مهم‌تر اینکه هیچ خاصیتی برای «هدیه‌دادن» ندارد. کتاب هم شد «کادو»؟! به‌جای ایجاد حس سپاسگزاری و خرسندی در وجود مبارک آن کس که هدیه‌اش می‌گیرد، ایجاد انزجار می‌کند. آنتی‌پاتیک است. بی‌خود نیست که بیشتر مردم، به‌ویژه مشتریان بنگاه‌های اقتصادی و موسسات و شرکت‌ها و حتی برخی مدیران و کارکنان نهادهای عمومی به‌جای کتاب، «سررسید» هدیه می‌دهند که هم خیلی «وزین» است هم بسیار سودمند و به‌ویژه تودل‌برو هم هست. از همه مهم‌تر اینکه نه تولید و نه مصرف «سررسید» نیاز به حتی یک نخود «فسفر یا هرگونه ماده گرانقیمت» ندارد.
پس، زنده باد «سررسید»!
من به‌عنوان یک دریافت‌کننده حرفه‌ای و معتاد به «سررسید» که هرسال، یکی، دوماه مانده به نوروز، چندین سررسید از اینجا و آنجا برایم هدیه می‌فرستند و از شما چه پنهان عزا می‌گیرم که با این موجودات نجیب، چه کنم که دوستان ارسال‌کننده به تریج قبایشان برنخورد، فروتنانه از همه «عزیزان سررسید هدیه کن»، خواهش می‌کنم همچنان به همین شیوه ادامه دهند و یک وقت دچار انحراف به راست و چپ نشوند که به‌جای سررسید، کتاب هدیه بدهند. البته، به یک شرط: ذره‌ای احساس مسوولیت یا دغدغه برای افزایش آگاهی و اعتلای فرهنگ جامعه ایران به وجود مبارکشان راه ندهند! مرسی
6060
نظر شما