فاطمه محمدی‌نژاد: این هفته، یکی از راکتورهای هسته‌ای اصلی که برای تولید مولیبدنوم99 (99Mo) به کار می‌رود، به منظور تعمیرات خاموش خواهد شد و ماه آینده نیز هیچ‌یک از پنج راکتوری که در حال تامین مایحتاج بیمارستانی هستند، ایزوتوپ تولید نخواهند کرد.
به گزارش نیچر، مولیبدنوم99 برای تولید تکتنیوم 99.ام (99mTc) تجزیه می‌شود، فرآیندی که روزانه برای هفتادهزار تصویربرداری مانند اسکن‌های قلب و استخوان در سراسر جهان به‌کار می‌رود.
ذخیره 99Mo به شدت تحت تاثیر خاموشی 9 ماهه راکتور بین‌المللی تحقیقاتی ملی کانادا NRU قرار گرفته است. این وضعیت از 19 فوریه / 30 بهمن، زمانی که راکتور گداخت بالا در پتن هلند برای شش ماه از مدار خارج شد، بدتر نیز شده است.
این دو راکتور به‌تنهایی حدود دو سوم از ذخایر 99Mo جهان را تامین می‌کنند. عمر کوتاه 99Mo و 99mTc مانع از انبار کردن آنها می شود؛ هرچند که دستگاه‌هایی وجود دارد که تا مدتی 99Mo را برای تامین مواد بیمارستانی به 99mTc تبدیل کنند.
امروزه انتقاداتی در مورد راکتورهای هسته‌ای قدیمی برای تامین ذخایر 99mTc وجود دارد. با فرض این‌که این سری از تعمیرات موفقیت‌آمیز باشند، راکتور 49 ساله گداخت بالا تا سال 2015 / 1394 کار خواهد کرد و اگر راکتور بین‌المللی تحقیقاتی ملی 53 ساله کانادا تعمیر شود، می‌تواند تا سال 2016 / 1395 به کار گرفته شود.
اما تعمیرات راکتور کانادایی به علت مشکلاتی به تاخیر افتاده است. با این حال گردانندگان این راکتور امیدوارند تا ماه آوریل/ فروردین بتوانند آن را راه‌اندازی کنند.
با از کار افتادن دو راکتور بزرگ تا شش هفته آینده، راکتورهای بلژیک، فرانسه و آفریقای جنوبی برای تامین خط 99Mo به کمک دعوت شده‌اند. این راکتورها تولیدات خود را افزایش داده و چرخه‌های عملیاتی خود را هماهنگ کرده‌اند. اما هنوز چند روز در ماه آینده هیچ میزان 99Mo تولید نمی‌شود.
مارک گیرائرت، رئیس مرکز تهیه‌کنندگان تجهیزات و تولیدات تصویربرداری واقع در بروکسل گفت: «تمامی راکتورها باید برای کنترل کیفیت هر از گاهی خاموش شوند. در طول خاموشی دو راکتور اصلی، در دسترس بودن سه راکتور دیگر بررسی شده تا کمترین تاثیر بر بیماران گذاشته شود.»
شرکت‌هایی که مولدهای 99mTc را برای بیمارستان‌ها تامین می‌کنند، اعلام کرده‌اند که ممکن است نتوانند سفارشات را اجرا کنند. سخنگوی یکی از تامین‌کنندگان کانادایی ایزوتوپ اعلام کرد که این شرکت پیش از راه‌اندازی راکتور انتظار دریافت میزان بسیار کمی راکتور را دارد. یکی دیگر از تامین‌کنندگان از میسوری اعلام کرد در تاریخ‌های 20 تا 23 مارس / 29 اسفند تا 3 فروردین در اروپا و 21 تا 25 مارس / 1 تا 5 فروردین در آمریکا هیچ میزان 99mTc تامین نخواهد کرد. وی همچنین به مشتریان خود هشدار داده که انتظار کمبود شدید 99mTc را در ماه‌های آینده داشته باشند.
یک مشکل رادیواکتیو
ساخت راکتورهای جایگزین برای تولید 99Mo بسیار پرهزینه خواهد بود و از نظر سیاسی نیز حساسیت بالایی دارد. زیرا مسیر تولید استاندارد شامل شکافت هسته‌ای نوترونی در اورانیوم به کار رفته در سلاح‌ها می‌شود. گروه تحقیقات و مشاوره هسته‌ای NRG در پتن، که یکی از دو راکتور را تحت پوشش دارد، در تلاش برای جایگزینی راکتور قدیمی با یک راکتور جدید به نام پالاس است که که برای تحقیقات و تولید ایزوتوپ پزشکی به کار خواهد رفت. با این حال راکتور کانادایی در تلاش برای بالا بردن حمایت‌های مالی برای این پروژه است و اخیرا روند مشاوره‌ای خود را متوقف ساخته تا منابع مالی تامین شوند و همین مسئله باعث به تاخیر افتادن پروژه شده است.
NRG
اعلام کرد: «ساخت پالاس نیازمند صدها میلیون یورو سرمایه‌گذاری است. زمان‌بندی دریافت بودجه‌ها تاثیر زیادی در برنامه‌ریزی این پروژه و روز آغاز به کار راکتور دارد.»
دولت آمریکا نیز یک ماه پیش اعلام کرد به دنبال سرمایه‌گذاری بر روی فناوری‌های جایگزین برای 99Mo است. دو راه حل جداگانه که با یکدیگر قادرند تمامی نیازهای 99Mo کشور را برطرف کنند، توسط اداره امنیت ملی هسته‌ای وزارت انرژی آمریکا حمایت می‌شوند. این اداره مبلغ 9 میلیون دلار بر روی پروژه‌ای مشترک یا شرکت تولید راکتور بابکوک و ویلوکس در ویرجینیا برای ساخت چند سری راکتور هسته‌ای کوچک سرمایه‌گذاری کرده است. این شرکت انتظار دارد تسهیلات تا پنج سال آینده آماده بهره‌برداری باشند.
سرمایه‌گذاری دوم اداره امنیت ملی با مبلغ 2.25 میلیون دلار به شرکت‌های جنرال‌الکتریک و هیتاچی تعلق گرفت. این شرکت‌ها 98Mo را در راکتورهای تجاری موجود قرار می‌دهند تا 99Mo را تولید کنند. ائتلاف انرژی هسته‌ای جنرال‌الکتریک-هیتاچی باید با بودجه‌های دولتی مطابقت داشته باشد. با این حال حمایت‌های بیشتر در آینده تا میزان 30 میلیون دلار لازم خواهد بود. به گفته ند گلاسکوک، مدیر ارتباطات جنرال‌الکتریک-هیتاچی معتقد است تولید ایزوتوپ تا چند سال آینده آغاز خواهد شد.
مایکل گراهام، مدیر بخش پزشکی هسته‌ای در دانشگاه ایووا و رئیس جامعه بین‌المللی پزشکی هسته‌ای در ویرجینیا گفت: «ما از این پیشرفت خوشحالیم. کمبود ایزوتوپ جهانی در آینده، مدت‌ها یکی از مشکلات اساسی آمریکا بوده است.»
نظر شما