حاشیه‌های دیپلماسی ظریف در راهروهای سازمان‌ملل/از دیپلماسی رودخانه‌ای تا برخورد از نوع نزدیک ظریف و کری

برنامه بسیار فشرده وزیر امور خارجه ایران در نیویورک که معمولا در روز شامل دست کم ۱۲ دیدار جداگانه با همتایانش و شرکت در نشست و سخنرانی های مختلف است، شاهد حاشیه های جالب و قابل توجهی است که بیشتر آن ها نه در چارچوب های قراردادی بلکه در راهروهای سازمان ملل و در قالب های غیر رسمی رخ می دهد.

معمولا در زمان حرکت دکتر محمد جواد ظریف از یک اتاق ملاقات به اتاق دیگر یا از ساختمان سفید شمالی سازمان ملل به ساختمان اصلی آن، وی با چندین مقام بین المللی رو به رو می شود که گاهی با سلام و احوال پرسی های گرم و گاهی هم با صحبت های درگوشی همراه است.

از جمله روز دوشنبه، هر چند ملاقات با سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان، در دستور کار برنامه های ظریف گنجانده نشده بود، دو وزیر خارجه در راهرو به هم رسیده و به گرمی با یکدیگر احول پرسی کردند. این دیدار توجه بسیاری از خبرنگاران را به خود جلب کرد که از ظریف و الفیصل عکس و فیلم می گرفتند.

دیدار با نبیل العربی، دبیرکل اتحادیه عرب نیز روز چهارشنبه زمانی رخ داد که دکتر ظریف و هیات همراه دقایقی را برای استراحت به سالن طبقه پایین شورای امنیت رفته بودند تا خود را برای ملاقات با لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه آماده کنند.

وزیر امور خارجه کشورمان و دبیرکل اتحادیه عرب پس از احوال پرسی، به گوشه ای رفته و برای مدتی به طور خصوصی با یکدیگر گفت و گو کردند که بعدا بر اساس اعلام وزارت خارجه، مشخص شد، این گفته ها اساسا درباره سوریه و یافتن یک راه حل سیاسی برای بحران آن کشور بوده است.

دقایقی پس از پایان گفت و گو میان العربی و ظریف، رییس جمهوری آفریقای جنوبی وارد همان محل شد و ظریف به سوی وی رفت تا با یکدیگر احوال پرسی کنند.

هر دو یکدیگر را به گرمی به آغوش کشیدند و دکتر ظریف خطاب به رییس جمهوری آفریقای جنوبی گفت که امیدوار است وی به زودی از ایران دیدار کند که رییس جمهوری آفریقای جنوبی نیز گفت که بهترین درودهای خود را به رییس جمهوری ایران می رساند.

اما شاید جالبرتین برخوردها در راهروهای سازمان ملل روز سه شنبه رخ داد، زمانی که جان کری وزیر خارجه آمریکا به همراه باراک اوباما در حال وارد شدن به شورای امنیت بود و این در حالی بود که ظریف و هیات همراه وی جلوتر از آن ها در حال حرکت به سمت جلسه بعدی بودند.

با وجود آنکه در چند روز گذشته لحن مقام های آمریکا و ایران درباره بهبود روابط دو جانبه و عبور از مشکلات مثبت بوده است، اما این برخورد از نوع نزدیک در راهروی شورای امنیت به احوال پرسی نینجامید و به این ترتیب عکاسان و خبرنگارانی را که در این چند روزه بی صبرانه منتظر ثبت کردن و ارسال تصاویر دست دادن مقام های دو کشور بودند، حسرت به دل گذاشت.

در میان ملاقات های وزیر امور خارجه کشورمان، دیدار ظریف با احمد داود اوغلو نیز توجه بسیاری از رسانه ها را جلب کرد.

دو وزیر خارجه بخش مهمی از گفت و گوهای خود را در پیاده روی حاشیه رودخانه ایست ریور، کنار سازمان ملل انجام دادند که قدم زدن و گفت و گوی آن ها توجه دهها خبرنگار را به خود جلب کرده بود.

عکس ها و فیلم های گفت وگو و قدم زدم این دو مقام در هوای آزاد در بسیاری از رسانه های جهان با عنوان دیپلماسی کنار رودخانه منتشر شد.

از روز دوشنبه به این سو که صدها هیات دیپلماتیک برای شرکت در دوره جدید مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک وارد شده اند، دیدارهای دکتر ظریف بسیار فشرده تر شده، به طوریکه هر کدام به مدت نیم ساعت طول می کشد و دیدار بعدی تنها به فاصله چند دقیقه از دیدار قبل انجام می شود.

در این فاصله گاهی برخی خبرنگاران سعی می کنند به وزیر خارجه نزدیک شده و درخواست مصاحبه کنند.

با این وجود ظریف که همیشه لبخندی بر لب دارد، به خاطر کمبود وقت ناگزیر است که این درخواست ها را رد کند.

با این حال در پایان دیدارهای وی با وزیران خارجه انگلیس و فرانسه که روز دوشنبه و چهارشنبه در اتاق این دو عضو دایم شورای امنیت صورت گرفت، وزیر خارجه کشورمان با هجوم دهها خبرنگار و فیلمبردار رو به رو شد که می خواستند نظر وی را درباره نتیجه ملاقاتش و آخرین تحولات در موضوع هسته ای ایران دریابند.

این نخستین سفر محمد جواد ظریف به نیویورک در قامت وزیر امور خارجه ایران است. دیپلماتی که سابقه طولانی و مهارتش، او را به یک چهره شناخته شده و مورد احترام در محافل بین المللی تبدیل کرده است.

رفتار خبرنگاران در مقر سازمان ملل نشان می دهد، این اعتبار نه تنها در محافل دیپلماتیک بلکه در میان رسانه ها نیز عمیق بوده و برای همین بسیاری از خبرنگاران رسانه های غربی و غیرغربی امسال درخواست انجام گفت و گوی اختصاصی با وزیر خارجه جدید ایران داده اند.

تردیدی نیست که سکانداری سیاست خارجی دولت تدبیر و امید توسط ظریف و جایگاه بین المللی وی، نشاطی مثال زدنی به دیپلماسی ایران در نیویورک داده است که می توان آن را به خوبی از نوع واکنش مقام های بین المللی و خبرنگاران مستقر در سازمان ملل احساس کرد.
219/220