نسرین وزیری
سه روز است که اعضای شورای نگهبان بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را آغاز کرده‌اند. جلسات دو شیفته اعضای این شورا و تعجیل آنها برای آن است که تنها 10 روز برای بررسی صلاحیت‌ها فرصت دارند. اگرچه این زمان برای بررسی صلاحیت 475 نامزد بسیار محدود به نظر می‌رسد اما مسئله اینجاست که اغلب آنها حداقل صلاحیت لازم را نیز ندارند. با این حال سخنگوی شورای نگهبان تأکید دارد که این شورا صلاحیت تمامی افراد را همزمان بررسی می‌کند و برای رد صلاحیت هر یک از آنها ادله قانونی خود را ارائه می‌دهد.
عباسعلی کدخدایی در گفت وگوی مشروح خود با «خبر» از بررسی تمامی اظهار نظرهای نامزدها در شورای نگهبان سخن گفته و با تأکید بر اینکه ملاک برای این شورا، "احراز صلاحیت" آنهاست، افزود: برای این منظور هر گزارشی که به شورای نگهبان داده شود را بررسی خواهیم کرد. گزارشاتی که به گفته وی باید موثق باشد اما نمی‌گوید که موثق بودن آنها را چگونه تشخیص می‌دهند. او ابراز نگرانی کاندیداهای اصلاح‌طلب از نحوه نظارت بر انتخابات و شمارش آرا را نوعی تبلیغات انتخاباتی می‌خواند و در پاسخ به سؤالی که با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری گذشته و رد صلاحیت دو نامزد اصلاح‌طلب و سپس تأیید آنها با توصیه مقام معظم رهبری اشاره دارد می‌گوید: رفتار اینبار شورای نگهبان در این باره را نمی‌توانم پیش‌بینی کنم. آنچه در ادامه می‌آید مشروح گفت وگو با سخنگوی شورای نگهبان است:
بررسی صلاحیت کاندیداهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را که 475 نفر هستند را از سه روز پیش -20 اردیبهشت ماه- آغاز کردید. در حال حاضر در چه مرحله‌ای از این بررسی‌ها قرار دارید؟
ما شرایط تمامی ثبت نام کنندگان را با اصول 115 قانون اساسی و ماده 35 قانون انتخابات ریاست جمهوری تطبیق می‌دهیم. براساس اصل 115، رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایطی همچون ایرانیالاصل بودن، تابعیت ایران، مدیر و مدبربودن، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور باشند انتخاب شود. ماده 35 قانون انتخابات ریاست جمهوری نیز بر وجود همین شرایط در کاندیداها تأکید دارد.
اما بخشی از ثبت نام کنندگان را زنان تشکیل می‌دهند. آیا شورای نگهبان زنان را هم رجل سیاسی می‌داند؟
تاکنون شورای نگهبان هیچ زنی را مصداق رجل سیاسی ندانسته است. چون رجل را به مفهوم «مرد» معنی کرده است. این بار هم شورای نگهبان چنین تعریفی از مفهوم رجل سیاسی خواهد داشت؟
این سوابق سیاسی شامل چه مواردی می‌شود؟
با این حساب اعلام برخی مواضع و یا اظهارات اخیر نامزدها را نیز بررسی خواهید کرد؟
منظورتان گزارش‌های ارجاعی از چهار نهاد قانونی ثبت احوال، نیروی انتظامی، دستگاه قضایی و وزارت اطلاعات است یا دستگاههای دیگری نیز ممکن است به شما گزارش دهند؟
موثق بودن این گزارشات را چگونه تشخیص می‌دهید؟
شما در انتخابات ریاست جمهوری گذشته بسته به همین گزارش‌ها صلاحیت دو تن از کاندیداها (مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده) را رد کردید.
در دوره گذشته، شورای نگهبان به توصیه مقام معظم رهبری صلاحیت این دو نفر را نهایتاً تأیید کرد. ممکن است اینبار نیز شاهد تکرار این رخداد و ورود رهبری به این مسئله باشیم؟
وارد بررسی صلاحیت چهار کاندیدای اصلی این انتخابات یعنی آقایان رضایی، احمدی‌نژاد، موسوی و کروبی شده‌اید؟
نظر نهایی شورای نگهبان برای احراز صلاحیت کاندیداها چه زمانی اعلام می‌شود؟
پیش از آغاز به‌کار شورای نگهبان در بررسی صلاحیت کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری، برخی از چهره‌های سیاسی و کاندیداها نسبت به عملکرد هیأت‌های نظارتی و اجرایی در انتخابات ابراز نگرانی کرده بودند. این نگرانی‌ها نسبت به احراز صلاحیت‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
البته یکی از نگرانی‌های این افراد که اغلب از جناح اصلاح‌طلب هستند، نسبت به نحوه نظارت بر برگزاری انتخابات نیز هست. نامه‌ای که آقایان کروبی و موسوی مشترکاً نوشتند در همین رابطه بود. نظرتان راجع به این نگرانی‌ها چیست؟
اما پیشنهاداتی که برای حضور نمایندگانی از نامزدهای انتخابات پای صندق‌های رأی و یا کمیته صیانت از آرا مطرح می‌شود، نظرتان در این خصوص چیست؟
پس تکلیف نگرانی‌ها نسبت به نظارت بر انتخابات و شمارش آرا، چه می‌شود؟
یکی دیگر از مسائل مهم در این انتخابات، تعدد زیاد ثبت‌نام کنندگان است. آن هم در شرایطی که آنها حداقل شرایط لازم برای تصدی مسئولیت ریاست جمهوری مثل تحصیلات پایه و یا سن قانونی را نیز برخوردار نیستند، نه تنها کار وزارت کشور در امر ثبت نام را با دشواری‌هایی روبه‌رو می‌کند بلکه آمار رد صلاحیت‌شدگان از سوی شورای نگهبان را نیز بالا می‌برد. با این اوصاف فکر نمی‌کنید که بهتر بود اصلاحیه قانون انتخابات را که نمایندگان مجلس هشتم تصویب کردند را تأیید می‌کردید؟
در نظر گرفتن مصلحت، وظیفه مجمع تشخیص است که ماه‌هاست این طرح مجلس را در اختیار دارد اما نظر خود را در این خصوص اعلام نکرده است.
پس چرا این اصلاحیه را تصویب نمی‌کند تا شاهد تکرار ثبت نام‌هایی از این دست نباشیم؟
نظر شما