شاید مهمترین دلیلی که باعث حضور پرشور مردم در انتخابات این دوره شد وجود نامزدهای متنوع و متکثر بود. برخلاف انتخاباتهای گذشته که ما دستهبندی هیجانی و احساسی و تا حدودی قطبی تصنعی داشتیم دراین دوره شاهد آرایش خاصی از نامزدها بودیم که بیشتر معرف واقعیت طیفگونه سیاست در جامعه بود. یعنی افراد احساس کردند سلایق مختلفشان در آرایش انتخاباتی حضور و نمود دارد چه در ارودگاه اصلاحطلبان و چه اصولگرایان و این یکی از عوامل افزایش حضور مردم بود. مسئله دیگری هم هست که باید منتظر نتیجه شد زیرا آن زمان بیشتر مشخص میکند که این عامل دوم مؤثر بوده است یا نه، اما به نظر میرسد عامل دوم بر میگردد به خسته شدن مردم از سیاستها و رفتارهای دولت فعلی. زیرا مردم ایران به هرقیمتی رشد و توسعه نمیخواهند، به قیمت نگاهابزاری و تحقیر شخصیت و هویت تاریخی رشد نمیخواهند. به نظر میرسد که دولت فعلی کاری کرد که بسیار شبیه یکی از دولتهای بعد از جنگ بود. آن دولت هم برای آنکه عظمت خود را به رخ بکشد رو به ابزارگرایی و عدد و رقم آورده بود به گونهای که در نوشتههای قبلی اشاره کرده بودم چندان تفاوتی بین عملگرایی و ابزارگرایی و سیاستهای پراگماتیسمی دولت فعلی با دولت بعد از جنگ نیست. آن دولت هم در اواخر ریاست جمهوری به افتتاح پیدرپی پروژهها روی آورده بود و کمیتگرایی جای کیفیتگرایی را گرفته بود که این مسئله را در دولت فعلی هم دیدیم و بارها گفتیم که نشود که کیفیت فدای کمیت شود و هدف قربانی ابزار شود. بنابراین بخشی از این حضور به آن برمیگردد. مردم نفرت پیدا کردند که ابزار دست اصحاب قدرت برای رسیدن به اهداف جاهطلبانه آنها شوند. بنابراین بخشی از این حضور به این واکنش و احساس انزجار برمیگردد که نتیجه انتخابات این عامل دوم را بیشتر روشن و شفاف میکند.
استاد دانشگاه