یکی از قدیمیترین صنایع بشری، سفالگری است که به اعتقاد بیشتر محققان و نیز به پشتوانه اشیای به دست آمده از کاوشهای باستانشناسی، زادگاه آن ایران بوده و از کشورمان به دیگر نقاط جهان راه یافته است. با توجه به جایگاه ویژه صنایع دستی ایران در دنیا به جرأت میتوان اذعان داشت که سفال و سرامیک ما میتواند در دنیا مطرح شود و دنیا تشنه دیدن و داشتن قطعاتی از این هنر ناب ایرانی است.
نهمین دوسالانه ملی سفال و سرامیک ایران ازجمله مراسمی است که به ارتقای سطح کیفی صنایع دستی کمک شایانی میکند. یکی از خبرهای خوبی که در این دوسالانه وجود داشت چاپ کتاب دوسالانه است که به طور همزمان با افتتاح دوسالانه چاپ و توزیع شد. همچنین تشکیل خانه سفال یکی از تقاضاهای انجمن هنرمندان سفالگر بود که با توجه به ضرورت با تشکیل خانه سفال در تهران موافقت شد.
محمود شالویی مدیرکل دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت ارشاد درباره چرایی برگزاری نهمین دوسالانه سفال و سرامیک در استان سمنان گفت: در راستای سیاست تمرکززدایی و برپایی دوسالانهها در استانهای مختلف کشور، استانهایی که با هنرهای مورد نظر تجانس دارند انتخاب میشوند. برای دوسالانه سفال استانهای مختلفی همچون یزد، همدان، اصفهان، آذربایجان شرقی، گیلان و سمنان مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت سمنان انتخاب شد. او درباره دلایل صرفنظر از ادغام دوسالانه مجسمهسازی و دوسالانه سفال نیز گفت: این دو هنر کاملاً مستقل هر یک باید در جایگاه خود مطرح شوند.
انجمن هنرمندان سفالگر از سال گذشته فعالیت جدی خود را آغاز کرده و مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد نیز از این انجمن حمایت خواهد کرد. وی همچنین از تشکیل خانه سفال خبر داد و گفت: تشکیل خانه سفال یکی از تقاضاهای انجمن هنرمندان سفالگر بود که با توجه به ضرورت آن تشکیل خانه سفال در تهران موافقت شد و امیدوارم امکان تشکیل خانه سفال در استانهایی همچون گیلان، تبریز، یزد و سمنان که در زمینه هنر سفالگری فعالند نیز فراهم شود.
علی عبداللهی استاندار سمنان در افتتاحیه نهمین دوسالانه سفال و سرامیک ایران با اشاره به پیشینه سفال از تأثیر آن در زمینههای متفاوت سخن گفت. وی در ادامه از تاریخ سفال و سفالگری که نشان دهنده قدمت و فرهنگ بشر است یاد کرد و از سمنان به عنوان یکی از قدیمیترین شهرهای پارت نام برد. عبداللهی از سفال به عنوان قدیمیترین هنر بشر نام برد و از توسعه آن در عصر حاضر ابراز خرسندی کرد.
منیژه آرمین: خانه سفال تأسیس شد
منیژه آرمین دبیر نهمین دوسالانه سفال و سرامیک نیز با تاکید بر فرهنگسازی برای نسل جوان درخصوص درک اهمیت هنر سفالگری گفت: در نهمین دوسالانه سفال و سرامیک که در 3محور حجم، نقش برجسته و آثار هنری کاربردی برگزار میشود، 408 نفر با 1284 اثر شرکت کردند که در انتخاب اولیه آثار 159 نفر با 306 اثر پذیرفته شد و در مرحله نهایی نیز 173 اثر از 112 هنرمند برای نمایشگاه انتخاب شد. وی افزود: با شرکت نسل جوان و بروز فرهنگ اصیل ایرانی در این دوسالانه محسوس است که اثرات این حضور در آینده مشخص میشود.
آرمین همچنین در انتخاب آثار ملاک خلاقیت را دارای اهمیت ویژهای دانست و در مورد بخشهای جانبی این دوسالانه گفت: برپایی ورک شاپ، بازدید از کارگاهها و برگزاری پنل هنرمندان شامل آثار 10 هنرمند برجسته سفال از دیگر بخشهای این دوسالانه است. وی با اشاره به برنامههای علمی و عملی دوسالانه در سمنان و تهران به ارتقای روزافزون این هنر اصیل ایرانی اشاره و از تأسیس خانه سفال به عنوان مهمترین دستاورد دوسالانه نهم نام برد.
امیرعلی عموزاده: سمنان در بخش سفال در کشور حرف اول را میزند
امیرعلی عموزاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان و رئیس استانی نهمین دوسالانه سفال درگفتوگویی باخبرنگاران بااشاره به شرایط ویژه هنر سفال و سرامیک در استان سمنان، افزود: استان سمنان در بخش سفال و سرامیک هنری در کشور حرف اول را میزند به گونهای که ما به دنبال معرفی این استان به عنوان پایتخت سفال هنری ایران و جهان هستیم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان حضور اساتید برجسته هنر سفال در استان، گرایش به سفال هنری و جداسازی آن از صنایع دستی و وجود 30 مرکز تولید سفال نیمه صنعتی که بعضاً کار هنری انجام میدهند را ازجمله دلایل میزبانی استان سمنان برای نهمین دوسالانه سفال و سرامیک معاصر ایران دانست.
وی برگزاری نمایشگاه سفال و سرامیک به مدت 40 روز و برگزاری برنامههای جنبی از قبیل کویرزدایی در منطقه بیابانک سمنان، بازدید از نمایشگاه سفال و سرامیک دکترناظمیان در سمنان، سخنرانی ده نفر از هنرمندان صاحب سبک کشور و معرفی سبکهای هنری این هنرمندان، بازدید ازمنطقه خرند و برگزاری کارگاه آموزش سفالهای خاکستری و مشبک را از جمله این برنامهها دانست که درطول یک هفته برگزاری این دوسالانه به اجرا گذاشته خواهد شد.
آیت پیمان: سمنان خاستگاه هنر سفال و سرامیک است
آیت پیمان روز یکشنبه در حاشیه دو سالانه ملی سفال و سرامیک معاصر ایران در سمنان افزود: وضعیت این هنر در کشور مطلوب است و سفال و سرامیک در حال رشد کمی و کیفی است. پیمان قائممقام معاون هنری وزیر ارشاد در افتتاحیه نهمین دوسالانه سفال و سرامیک ایران از گل به عنوان مادهای که خداوند برای خلق انسان انتخاب کرده نام برد و سفالگران را دارای جایگاه ویژه عنوان کرد.
وی در ادامه از سفالهای باقیمانده به عنوان نشان دهنده تجلی هنری و آفرینش یاد کرد و از آثار یافتشده این هنر کهن و رسیدن هنرمندان ما به کمال هنر یاد کرد. وی با اشاره به حضور گسترده هنرمندان و ارائه آثار متنوع به این دوسالانه گفت: تنوع و جذابیت در آثار ارائه شده به این دو سالانه چشمگیر و خوب است. پیمان سمنان را خاستگاه هنر سفال و سرامیک خواند و گفت: قدمت و ریشه تاریخی استان سمنان موجب رشد و تعالی هنر سفال و سرامیک در این استان شده است. قائم مقام معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توجه به آموزش و توسعه آن را موجب توسعه و گسترش هنرهای مختلف از جمله سفال و سرامیک دانست.
آزاده شولی: هنر سفالگری نیاز به آموزش آکادمیک قویتر دارد
در دومین روز از همایش نهمین دوسالانه ملی سفال وسرامیک آزاده شولی، هنرمند برجسته سفالگرطی سخنانی گفت: سفالگری علمی است که در یک مدت کوتاه چهار ماه نمیتوان آن رابه طور کامل آموزش داد. این هنرمند برجسته سفالگرگفت: هنر سفالگری نیاز به آموزش آکادمیک دارد و با تدوین صحیح شرح درسهای آن میتوان به آینده این هنر اصیل ایرانی امیدوار بود. وی در آسیبشناسی روشهای آموزشی سفال وسرامیک، دو شیوه سنتی وآکادمیک را از یکدیگر تفکیک کرد واظهار داشت: در روش سنتی استاد به راحتی تمام فنون را به شاگرد آموزش نمیداد وهنرجو ملزم به رعایت آداب ومناسک وصرف زمان طولانی برای یادگیری هنر استاد بود که همین امر هنر را به گنجی در نزد آنها مبدل ساخته بود.
شولی در ادامه به روش آکادمیک وضعفهای آن اشاره کرده و گفت: دستیابی سریعتر به معلومات وتجربیات استادان از خصایص دوران مدرن است که خود منشأ مسائل دیگر شده است. وی وجود شرح درسهای گسترده در مدت زمان کوتاه برای آموزش آنها را از مشکلات عمده آموزش هنر سفال و سرامیک دانست که توانایی تزریق اطلاعات و یادگیری کامل را از استاد ودانشجو سلب کرده است. از سوی دیگر ابزار وادوات آموزشی در دانشگاههای این رشته به نسبت کل دانشجویان وجود ندارد.
سعید گرجستانی : سفالگری توانسته جایگاهی در صنعت ایران به دست آورد
سعید گرجستانی هنرمند سفالگر تربیت و حضور افراد متخصص و آموزش دیده را در این حوزه ضروری دانست و عنوان کرد: با توجه به قدمت هنر سفالگری در ایران به تازگی توانسته جایگاهی را برای خود به خصوص در صنعت به دست آورد. جلیلی در این کارگاه در خصوص آموزش تکنیک راکو صحبت کرد و به آموزش نحوه استفاده مواد به منظور به دست آوردن و خلق اثری مقاوم پرداخت. جلیلی ضمن اشاره به تاریخچه تکنیک راکو از کاربرد این تکنیک در سفالهای مورد استفاده در مراسم چای ژاپنیها یاد کرد.
وی از راکو به عنوان سبکی هیجان انگیز نام برد و یادآور شد: راکو واژهای ژاپنی است چراکه اولین سفالگرسازنده این سبک ژاپنی بود. جلیلی در خصوص تکنیک راکو گفت: این تکنیک از پخت نوع خاصی از گل به دست میآید و در تولید و ساخت آن از دو نوع لعاب استفاده میشود و درجه حرارت مناسب کوره لازمه به وجود آوردن بدنه خاص و با کیفیت در این شیوه است که متمایز از دیگر شیوه هاست.
در مراسم افتتاحیه نهمین دوسالانه سفال و سرامیک ایران از محمدمهدی قانبیگی و مهدی انوشه هنرمندان پیشکسوت در حوزه سفالگری تقدیر به عمل آمد. پردهبرداری از نماد دوسالانه نهم که قرار است شرکتکنندگان در دوسالانه
هر کدام یک خشت خام را با هنر خویش طراحی و در آن نصب کنند از دیگر برنامههای روز افتتاحیه بود.
در نهمین دوسالانه سفال و سرامیک 408 نفر با 1284 اثر شرکت کردند که در انتخاب اولیه آثار 159 نفر با 306 اثر پذیرفته و در مرحله نهایی نیز 173 اثر از 112 هنرمند برای نمایشگاه انتخاب شد. آثار این دوسالانه تا هفتم تیر در فرهنگسرای کومش سمنان در معرض دید عموم قرار میگیرد.