نسرین وزیری: اگرچه سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرده بود که کار این شورا تقریباً تمام شده است اما در فاصله دو روزه تا پایان مهلت اعلام موضع نهایی این شورا، هیأت ویژه‌ای از سوی شورای نگهبان تشکیل شد. هیأتی که با بررسی اعتراضات نامزدهای معترض در نظر دارد تا اعتماد آنها را جلب کند.
پیش از این نامزدهای معترض با بیان آنچه نقض بی‌طرفی اعضای شورای نگهبان به استناد اعلام حمایت آنها از نامزدی محمود احمدی‌نژاد می‌خواندند، تمایلی به پیگیری شکایاتشان از این مجرا نداشتند. به همین دلیل پیشنهاداتی مبنی بر سپردن این موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح شد. تشکیل هیأت ویژه شورای نگهبان را در همین راستا می‌توان ارزیابی کرد اما عباسعلی کدخدایی در پاسخ به اینکه آیا برای اثبات بی‌طرفی شورای نگهبان چنین هیأتی را تشکیل داده‌اید؟ به «خبر» گفت: تنها هدف ما جلب اعتماد نامزدهای معترض و اطمینان خاطر آنها به صحت و سلامت انتخابات بوده است.
شورای نگهبان در نظر دارد تا با تشکیل این هیأت شش‌نفره که غلامعلی حدادعادل، حسن ابوترابی‌فرد، گودرز افتخار جهرمی، قربانعلی دری‌نجف‌آبادی، محمد‌حسن رحیمیان و علی‌اکبر ولایتی در آن عضویت دارند، به بازشماری 10 درصد از صندوق‌ها بپردازد و گزارش آن را برای افکار عمومی منتشر کند و ابهامات افکار عمومی رفع شود. البته کدخدایی از حضور رسانه‌ها در انجام این بازشماری آرا نیز خبر داده بود.
استقبال سرد نامزدهای معترض
سخنگوی شورای نگهبان از نامزدهای معترض به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری خواسته بود که تا عصر دیروز نمایندگان خود را به هیأت ویژه شورای نگهبان معرفی کنند. این در حالی است که به نظر نمی‌رسد ستادهای انتخاباتی کروبی و موسوی تمایلی به معرفی نمایندگانشان برای این کار داشته باشند.
محمدرضا تاجیک عضو ستاد انتخاباتی موسوی با بیان اینکه پیش از این قرار بود علی‌اکبر محتشمی‌پور از سوی مهندس موسوی برای حضور در کمیته‌ای حقیقت‌یاب حضور پیدا کند، به «خبر» گفت: اما با توجه به دستگیری‌های اخیر که اغلب اعضای ستاد در بازداشت به سر می‌برند، نمی‌دانم که آخرین تصمیم‌گیری‌ها حاکی از چیست. اما علی‌اکبر محتشمی‌پور با تأکید بر اینکه به عنوان نماینده ستاد موسوی به شورای نگهبان معرفی نشده است، اظهار داشت: تا جایی که می‌دانم ایشان هیچ نماینده‌ای به شورای نگهبان معرفی نخواهند کرد.
از سوی دیگر، در ستاد مهدی کروبی نیز رسول منتجب‌نیا قائم مقام حزب اعتماد ملی به «خبر» گفت: تاکنون در این باره تصمیم نگرفته‌ایم. او در حالی این حرف را می‌زد که تا پایان وقت نامزدها برای معرفی نمایندگانشان زمان چندانی باقی نماینده بود. در همین حال سعید رضوی‌فقیه دیگر عضو ستاد انتخابات کروبی نیز به «خبر» گفت: بعید می‌دانم که با توجه به فرصت کم موجود نماینده‌ای به شورای نگهبان معرفی کنیم. وی با اشاره به موضع‌گیری‌های پیشین اعضای شورای نگهبان و اظهارات اخیر سخنگوی این شورا، افزود: به نظر نمی‌رسد که این شورا پاسخگوی جدی اعتراضات نامزدها باشد.
در همین حال اسماعیل گرامی‌مقدم سخنگوی حزب اعتماد‌ملی دو شرط برای معرفی نماینده‌ای از سوی کروبی به شورای نگهبان مطرح کرده است. نخست آنکه دو نفر از اعضای این هیأت عوض شوند و دوم آنکه این هیأت به تمامی شکایت‌های آنها رسیدگی کند.
او که از «دو نفر عضو لازم‌التغییر هیأت ویژه شورای نگهبان» نامی نبرده بود به BBC گفت: از آنجا که مواضع این دو نفر از قبل مشخص است و بی‌طرف نیستند، باید از ترکیب این هیأت خارج شوند. وی با تأکید بر اینکه قصد دارند در مسیر قانونی اعتراضشان را پیگیری کنند، گفت: از هر پیشنهادی که باعث شود انتخابات با بی‌طرفی کامل رسیدگی شود، استقبال می‌کنیم و اگر شروطمان پذیرفته شود نماینده معرفی خواهیم کرد.
اگرچه اعضای ستادهای موسوی و کروبی پاسخ شفافی به این سؤال که «در صورت عدم پذیرش نظر هیأت ویژه شورای نگهبان، چگونه اعتراضاتتان به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری دهم را پیگیری می‌کنید؟» ارائه ندادند، اما از مجموع سخنان آنان چنین برمی‌آید که آنها همچنان امیدی به نظر نهایی شورای نگهبان ولو با تشکیل هیأت ویژه جدید این شورا ندارند.
رضایی پیشرو در استقبال از شورای نگهبان
در حالی که سخنگوی شورای نگهبان تأکید کرده بود که هیأت این شورا برای بررسی اعتراضات «دو نامزد» تشکیل شده و مشخصاً از آقایان مهدی کروبی و میرحسین موسوی خواسته بود تا نمایندگانشان را به این شورا معرفی کند؛ محسن رضایی زودتر از این دونامزد برای معرفی نماینده‌اش به شورای نگهبان اعلام آمادگی کرد. این درحالی است که او پیش از این از پیگیری اعتراضش اعلام انصراف کرده بود.
با این حال او دیروز در نامه‌ای به احمد جنتی دبیر شورای نگهبان، تمدید مهلت رسیدگی به شکایات انتخابات دوره دهم ریاست‌جمهوری را از پیشنهادات قبلی خودش دانست و تشکیل هیأت ویژه رسیدگی به شکایات نامزدها را اگرچه دیرهنگام خواند اما آن را اقدامی پسندیده برشمرد و از آن استقبال کرد. رضایی که حضور نماینده‌اش در این هیأت را مشروط به حضور نمایندگان دیگر نامزدها کرده بود، ابراز امیدواری کرد که کروبی و موسوی نیز با مشارکت و معرفی نماینده خود به هیأت ویژه در جهت رفع ابهامات و شبهات انتخابات و ایفای حقوق ملت، فرصت را مغتنم شمارند.
علی احمدی از اعضای ستاد رضایی در پاسخ به اینکه چرا این نامزد که مورد خطاب شورای نگهبان نبوده، زودتر از دیگران از آن استقبال کرده است، به «خبر» گفت: ما منظور شورای نگهبان برای بررسی اعتراض نامزدهای معترض را عام تصور کردیم و به همین دلیل هم آقای رضایی حضور نامزدش را مشروط به حضور نمایندگان دیگر کرده است.
وی که اعلام انصراف رضایی از پیگیری شکایتش را در مورد حقوق شخصی وی می‌دانست، ادامه داد: ایشان در استیفای حقوق ملت همچنان پیگیر اعتراضاتشان هستند و معتقدند که استیفای حقوق ملت به تنهایی امکان‌پذیر نیست و دو نامزد دیگر باید او را همراهی کنند. به گفته وی، رضایی احساس می‌کند که در جریان این انتخابات، حقوق مردم ضایع شده و به نظام سیاسی ما نیز صدمه خورده است.
احمدی اقدام شورای نگهبان در تشکیل هیأت ویژه بررسی‌کننده اعتراضات نامزدها را گامی مثبت ارزیابی کرد و در واکنش به انتقاداتی که برخی نسبت به اعضای این هیأت وارد می‌کنند، اظهار داشت: پس از برگزاری انتخابات کسی را نداریم که موضعش را نسبت به انتخابات اعلام نکرده باشد. بنابراین طبیعی است که اعضای این هیأت مواضع انتخاباتی خود را اعلام کرده باشند، اما مهم میزان پایبندی به قانون و صداقت آنها برای احقاق حقوق ملت است. به اعتقاد وی اکثریت اعضای این هیأت کسانی هستند که دینشان را به دنیایشان نمی‌فروشند و همین عاملی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی خواهد شد.
او که پیش از این رابط رضایی با شورای نگهبان بوده است، در پاسخ به اینکه آیا باز هم به عنوان نامزد رضایی در هیأت ویژه بررسی‌کننده شورای نگهبان حضور خواهید یافت یا نه؟ گفت: این بسته به نظر آقای رضایی دارد.
واکنش به ترکیب هیأت ویژه شورای نگهبان
اگرچه به نظر می‌رسیدکه شورای نگهبان با تشکیل هیأتی ویژه دامنه بررسی اعتراضات اخیر را از محدوده اعضای خود گسترش داده است و چهره‌های سیاسی و حقوقدانان جدیدی را در جمع خود پذیرفته است اما ترکیب این هیأت همچنان مورد انتقاد برخی از نامزدهاست. به جز افتخار جهرمی عضو پیشین حقوقدانان شورای نگهبان و دری نجف‌آبادی دادستان کل کشور که مشی معتدلی داشته و علناً و عملاً از نامزدی حمایت نکرده‌اند، دیگر اعضای این هیأت در مظان حمایت از نامزدی یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری بودند.
غلامعلی حدادعادل که تا پیش از انتخابات سکوت کرده بود، اخیراً با حضور در جمع هواداران احمدی‌نژاد و گفت‌وگوی ویژه خبری‌ای که سراسر انتقاد به موسوی بود، موضع انتخاباتی خود را مشخص کرد. نام علی‌اکبر ولایتی نیز ذیل نامه اعلام حمایت جامعه پزشکان از نامزدی احمدی‌نژاد دیده شده بود. او همچنین به پیشنهاد موسوی و کروبی برای ابطال انتخابات انتقاد کرد. رحیمیان نیز در فهرست سی نفره معتمدین هیأت‌های اجرایی تهران جای داشت. حسن ابوترابی‌فرد نیز سخنگوی فراکسیون اصولگرایان است که رسماً در حمات از نامزدی احمدی‌نژاد بیانیه صادر کرد.
همین موضع‌گیری‌ها بود که سبب شد محمدرضا تابش دبیرکل فراکسیون خط امام(ره) ترکیب این هیأت را بی‌طرف ندانسته و آن را به نفع احمدی‌نژاد بداند. علی مطهری که در زمره اصولگرایان است نیز به ایلنا گفت که بهتر بود یکی دو نفر از اصلاح‌طلبان را در این هیأت جای می‌دادند.
اما سؤال اصلی در شرایط حاضر این است که اگر نظر هیأت ویژه شورای نگهبان هم نتواند نظر نامزدهای معترض را تأمین کند، چه خواهد شد. در شرایطی که نظر این هیأت فصل‌الخطاب دانسته می‌شود و آن را آخرین مرجع بررسی‌کننده اعتراضات نامزدها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم می‌دانند، علی مطهری گفته است که هنوز راه قانونی باز است و نامزدها می‌توانند با شکایت به قوه‌قضاییه اعتراضات خود را پیگیری کنند.