به گواه وزارت راه، سیستان و بلوچستان با اشغال ۱۱ درصد از مساحت ایران درحالی پهناورترین استان ایران است که کمترین میزان بزرگراه و راه‌اصلی را دارد.
مدیرکل راه‌وشهرسازی سیستان و بلوچستان می‌گوید: قبل از پیروزی انقلاب در سیستان و بلوچستان هیچ جاده‌ی دوبانده و بزرگراهی نبود، از انقلاب تاکنون ۲۶۴ کیلومتر بزرگراه در سیستان و بلوچستان ساخته شده که سهم شمال و مناطق مرکزی این استان که حوزه اداره کل راه وشهرسازی سیستان و بلوچستان است، حدود ۲۲۰ کیلومتر و سهم بلوچستان و مناطق جنوبی که حوزه اداره کل راه و شهرسازی جنوب استان است تنها ۵۴ کیلومتر است.
مسعود مالکی می‌افزاید: ۱۴ هزار و ۸۰۰ کیلومتر بزرگراه در کشور به‌بهره‌برداری رسیده که سیستان و بلوچستان با آنکه پهناورترین استان ایران است کمترین میزان بزرگراه را دارد و سهم این استان ۱.۶ درصد بزرگ‌های کشور است .
وی ادامه می‌دهد: نرم متداول بزرگراه در کشور به ازی هر ۱۰۰ کیلومتر راه اصلی، ۲۰ کیلومتر بزرگراه است که در سیستان و بلوچستان این عدد به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر راه اصلی ۴ کیلومتر بزرگراه است و در حوزه جنوب و بلوچستان نیز این نرم تقریبا صفر است.
مدیرکل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان تصریح می‌کند: فقط برای فاز اول بندر چابهار که هم‌اکنون به‌بهره‌برداری رسیده، روزانه دو هزار کامیون و سالانه ۸۰۰ هزار کامیون حداقل ۱۰ تنی ترافیک جاده‌هاست؛ البته این آمار برای نرم ظرفیت ۸ میلیون تنی بندر چابهار است که با ظرفیت اسمی آن یعنی بیش از ۱۵ تا ۲۰ میلیون تن فاصله زیادی دارد.
مالکی می‌گوید: جاده‌های دسترسی و شریان‌های حیاتی سیستان و بلوچستان و به‌ویژه بلوچستان اصلا توان کشش بار بندر را ندارند؛ در حوزه جنوب استان و جاده‌های دسترسی به چابهار تنها ۵۴ کیلومتر بزرگراه وجود دارد و بقیه راه‌ها تماما دوطرفه و بعضا بسیار قدیمی، خطرناک، فاقد شانه و کاملا غیراستاندارد است.
وی می‌افزاید: با توجه به توسعه سریع و متوازن زیرساخت‌های حمل و نقلی سیستان و بلوچستان و به‌ویژه دسترسی بندر چابهار به جاده‌های دوطرفه و استاندارد، مطالعات باند دوم بزرگراه زاهدان-چابهار در سال ۹۵ به پایان رسیده است و بیش‌از ۲ هزار میلیارد تومان برای ایجاد این بزرگراه اعتبار برآورد شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان خاطرنشان می‌کند: بزرگراه ترانزیتی چابهار-زاهدان-میلک در مجموع ۹۱۴ کیلومتر طول دارد که همانطور که گفتم در حوزه شمال استان بخش مهم این بزرگراه با ۲۲۱ کیلومتر به‌بهره‌برداری رسیده و ایجاد شده، ۸۰ کیلومتر دیگر از زاهدان به میلک در دست ساخت است و بقیه از زاهدان به چابهار حدود ۶۱۲ کیلومتر است که ۹۸ کیلومتر بزرگراه است و برای بقیه و به‌ویژه حوزه جنوب استان از چابهار تا ایرانشهر فاقد هرگونه بزرگراه و نیاز به تخصیص اعتبار برای ساخت است.
مالکی تاکید می‌کند: پس از تصویب مطالعات، مطالعات ساخت بزرگراه چابهار-میلک به کمیسیون ماده ۲۳ ارجاع داده شده که این کمیسیون با تخصیص اعتبار مخالف کرد، با این حال اما ما در قالب بهسازی جاده‌ها از زاهدان شروع کردیم و ۴۵ کیلومتر را به مناقصه گذاشتیم، از ایرانشهر به زاهدان هم حوزه اداره کل جنوب ۴۴ کیلومتر را دردست ساخت دارد و قرارداد بسته است.
نبود بزرگراه و جاده دو طرفه غیراستاندارد و گاها فاقد شانه و خطرناک اصلی‌ترین دلیل مرگ و میر در جاده‌های سیستان و بلوچستان و به‌ویژه بلوچستان است؛ سرهنگ یدالله ستوده فرمانده پلیس راه جنوب بلوچستان نیز می‌گوید: براساس میانگین کشوری باید برای هر ۱۰۰ کیلومتر راه ۲۲ کیلومتر بزرگراه ساخته شود که این آمار در حوزه پلیس راه شمال سیستان و بلوچستان به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر چهار کیلومتر است و در حوزه جنوب آن صفر برآورد شده است.
وی می‌افزاید: وجود راه های دو طرفه و قوس و پیچ های فراوان راه‌ها در کنار سرعت زیاد، رعایت نکردن قانون و قاچاق سوخت، انسان و کالا را از مهمترین علل افزایش تصادفات در حوزه جنوب سیستان و بلوچستان است.
سرهنگ ستوده می‌گوید: جاده های جنوبی استان از نظر نواقص جاده‌ای در رفع قوس‌ها و بزرگراه دچار عقب ماندگی تاریخی است که نیاز است با توجه به روند توسعه استان این مهم مورد توجه ویژه قرار گیرد.
هرچه باشد؛ سیستان و بلوچستان، محروم‌ترین استان ایران می‌خواهد با بندر چابهار توسعه‌یافته شود؛ توسعه‌ای که بال دوم آن جاده است و سیستان و بلوچستان در این بخش عقب‌افتادگی تاریخی، جدی و عمقی دارد.
۴۶