مطلع شدم که امریکایی‌ها اسامی شرکت‌های متقاضی حضور در نمایشگاه تهران را از سایت نمایشگاه استخراج کرده و یک به یک فشار آورده‌اند تا به ایران نیایند. در مقابل تحریم‌های نفتی امریکا که از دیروز برقرار شده است، باید هوشمند، هدفمند و زیرک ایستاد.
۱- بعد از مراسم افتتاحیه نمایشگاه، سفیر هلند را دیدم که با وزیر نفت ایران دست داد و عکس یادگاری گرفت. همین کار را از سفارت انگلستان هم تکرار کردند. اما نه شرکت انگلیسی- هلندی رویال داچ شل به نمایشگاه تهران آمده بود نه اروپایی‌های قابل اعتنای دیگری. البته شرکت‌های روسی و چینی هم در نمایشگاه رویت نشدند. با صدایی بلند باید به اروپایی‌ها و سایر کشورها گفت که ما عکس یادگاری نمی‌خواهیم. کمی تعهد به امضای برجامی‌تان ما را بس!
۲- حضور دبیرکل اوپک در تهران در این شرایط حساس برای ایران مهم بود. وقتی یک روز پیش از لغو معافیت‌های تحریمی امریکا اعلام کرد: «حذف ایران از بازار نفت غیرممکن است.» و وقتی صراحتاً گفت که: «(ایران) الگوی مهم برای صنعت نفت در منطقه است که (نشان داد) چگونه در شرایط سخت به اهداف خود رسیده است.» این حرف‌های محمد سینوسی بارکیندو مهم است. چه اینکه جدا از دبیرکلی اوپک، سابقه‌ای طولانی در این سازمان داشته و صنعت نفت را به خوبی می‌شناسد. وزیر نفت ایران در مراسم افتتاحیه نمایشگاه گفته بود: «برخی کشورها از بازارهای (نفت) شان به عنوان سلاح استفاده می‌کنند.» وقتی دبیرکل اوپک می‌خواست محل سخنرانی‌اش را ترک کند از او خواستم تا نظرش را در این باره بگوید. او دیپلماتیک پاسخ داد: «مصرف‌کنندگان نیاز به ثبات دارند به ویژه با توجه به تجربه ناخوشایندی که در چند سال گذشته شاهد آن بوده‌ایم. ما تحت هیچ شرایطی نمی‌توانیم ریسک بازگشت به شرایطی را که سپری کرده‌ایم متصور شویم یا بپذیریم.» مصرف‌کنندگان نیاز به ثبات دارند و اگر امریکا از بازار نفتش به عنوان سلاح استفاده کرده، نمی‌تواند تولیدکنندگان نفت را از شروع بازی‌های نفتی منع کند. و این همان چیزی است که مصرف‌کنندگان بزرگ دنیا را ممکن است با بی‌ثباتی بازار مواجه کند.
۳- بارها نوشته‌ام که برگزاری مصاحبه‌های خبری پی در پی در نمایشگاه نفت، تأثیر رسانه‌ای مهمی ندارد. فقط حجم تولید اخبار تکراری را بالا می‌برد. لا به لای یکی از نشست‌ها اما خبر مهمی نهفته بود. توتال از فاز ۱۱ پارس جنوبی رفت. چینی‌ها هم مشغولند. مشغول فکر کردن برای ماندن یا رفتن! خبر مهم این است که ایرانی‌ها در انتظار موعود قراردادی نشسته‌اند. اگر چینی‌ها قرارداد را ترک کنند، ظاهراً همه‌چیز برای اجرای بخش اول عملیات توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به دست ایرانی‌ها مهیا است. مسوولان می‌گویند مذاکرات فشرده با چینی‌ها ادامه دارد. چینی‌ها بمانند خوب است. فاز ۱۱، فاز مرزی با قطری‌هاست. باید کارش سریع‌تر شروع شود. چه با چینی‌ها چه بدون آنها.
۴- وزیر نفت دیروز همزمان با آغاز تحریم‌های امریکا، به عمان رفت. شخصاً معتقدم یکی از پروژه‌های استراتژیک دوره تحریم، می‌تواند پروژه انتقال گاز ایران به عمان باشد که سال‌هاست تفاهمنامه‌اش امضا و مطالعاتش نیز آغاز شده است. ظرفیت کارخانه‌های آل. ان.جی عمان خالی است و اگر خط لوله انتقال گاز سریع ساخته شود، گاز ایران می‌تواند به صورت آل. ان.جی صادر شود. جدا از ظرفیت دیپلماتیک سفر زنگنه به عمان در صحنه بین‌المللی اگر قدرت کشور پشت اجرای این پروژه استراتژیک قرار گیرد راه خوبی در شرایط تحریم باز خواهد شد.
۵- اداره اطلاعات انرژی امریکا، دیروز اعلام کرد که تولید نفت این کشور هفته گذشته رکورد زده و به روزانه ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه رسیده که ۲ میلیون بشکه بیش از سال گذشته است. صادرات نفت خام امریکا هم برای اولین بار در سال جاری از مرز ۳ میلیون بشکه در روز گذشته است. قبلاً پیش بینی کرده بودم که یکی از اهداف امریکا از تحریم نفتی ایران و ونزوئلا، گرفتن بازارهای نفتی آنها و جایگزینی نفت خود است. حالا آرام آرام اخبارش را می‌بینید. این بازی اما همین‌جا تمام نمی‌شود. بازار نفت بازیگران زیاد و بازی‌های پیچیده‌ای دارد. بازی‌های شگفت انگیز!
* روزنامه نگار و تحلیلگر نفتی
* منتشر شده در روزنامه اعتماد
45226