در سالهای اول زندگی کودک کتاب پارچهای و پلاستیکی بهترین گزینهها هستند. بعد از آن کودک کم کم به داستانهای آهنگین و شعرهای کودکانه علاقه نشان میدهد، سپس آرام آرام با قصه ارتباط برقرار میکند. از زمانی که کودک توانست شعر و داستانهای طولانیتر را دنبال کند میتوانیم علاوه بر خواندن کتاب، کتاب صوتی کودکانه هم برای او پخش کنیم.
وقتی کودک به کتاب گوش میدهد در ذهنش صحنههایی از داستان را خلق میکند، رفتار شخصیتها را پیش بینی میکند و گاهی پایان داستان را به میل خود در ذهنش تغییر میدهد. او خودش را به جای شخصیتهای داستان قرار میدهد و رفتارها و واکنشهای آنها را تجزیه و تحلیل میکند و از خودش میپرسد اگر او به جای قهرمان قصه بود چه میکرد؟ اگر واژه جدیدی را در داستان بشنود علاوه بر اینکه دایره واژگانش گسترش مییاید، تلاش میکند تا معنی درست آن کلمه را تشخیص بدهد.
با توجه به تاثیر عمیقی که قصه ها بر ذهن کودک میگذارند، انتخاب درست کتاب اهمیت ویژهای دارد. کتاب مناسب کودک کتابی است که در خلال داستان، ارزشهای اخلاقی را بیان کند، دغدغهای اجتماعی متناسب با سن کودک را مطرح کند، کودک را به فکر وادارد، و نتیجه بد حاصل از یک رفتار غلط را نشان بدهد. در این یادداشت به معرفی چند کتاب صوتی کودکانه پرداختهایم که همگی از بهترینهای ادبیات کودک و نوجوان ایران و جهان هستند.
شازده کوچولو
کتاب شازده کوچولو معروفترین اثر آنتوان دو سنت اگزوپری، نویسنده و خلبان فرانسوی است. شازده کوچولو را مهمترین کتاب ادبیات کودکان در سده بیستم میدانند که به بیش از ۱۵۰ زبان ترجمه شده و در مجموع ۲۰۰ میلیون نسخه از آن به فروش رفتهاست.
در این داستان اگزوپری با سادهترین جملات به بیان مفاهیم عمیقی چون عشق، دوستداشتن و فلسفهی زندگی میپردازد و کسانی را که زیادی دل به زندگی مادی بستهاند و از اخلاق و خوی انسانی دور شدهاند تحت عنوان آدمبزرگها به سخره میگیرد.
شازده کوچولو داستان پسر کوچکی است که از سیارکی به اندازه یک خانه معمولی با دو آتشفشان و چند درخت بائوباب به زمین سفر میکند و سوالات بسیاری درباره انسانها و زندگی آنها میپرسد، سوالهایی به ظاهر ساده که آدم را به فکر فرو میبرد.
در سال ۱۹۳۵ هواپیمای آنتوان دو سنت اگزوپری دچار نقص فنی میشود و او به ناچار در صحرای آفریقا فرود میآید، درآنجا با پسر کوچکی ملاقات میکند.
همین ماجرا الهامبخش داستان شازده کوچولو میشود، آن خلبان راوی داستان که شازده کوچولو با او ملاقات میکند در واقع خود اگزوپری است.
کتاب صوتی شازده کوچولو روایتگر داستانی تفکر برانگیز است که کودکان و بزرگسالان بسیاری را در سراسر جهان، با فرهنگها و زبانهای مختلف به خود مجذوب ساختهاست.
دخترای ننه دریا
دانلود کتاب صوتی قصهی دخترای ننه دریا
احمد شاملو شاعر، نویسنده، مترجم و روزنامهنگار ایرانی است. اکثر ما او را با شعرهایش میشناسیم، شعرهایی که اهمیت و تاثیر آنها بر ادبیات فارسی بر کسی پوشیده نیست. اما یکی از جنبههای مهم فعالیتهای شاملو که شاید کمتر از بقیه شناخته شده، فعالیتهای او در حوزه کودک و نوجوان است. به قول شمس لنگرودی، شاعر بزرگ، «شاملو از معدود شاعران ایرانی است که برای همه نسلها شعر سرودهاست، یعنی از وقتی کودکی به دنیا میآید میتوان «بارون میآد جرجر» شاملو را برایش زمزمه کرد تا دوره نوجوانی و عاشقانهها، تا جوانی و روحیه انقلابی و تا دوره میانسالی و پیری.»
کتاب قصه های ننه دریا یکی از کتابهای شعر شاملو برای کودکان است. استفاده از ریتم و وزن کودکانه که از ترانههای عامیانه تاثیر گرفته، استفاده از زبان و لهجه مردم کوچه و بازار به جای زبان ادبی، به کار بردن اصوات و نامآواهایی مثل جرینگ جرینگ، شرشر، زار زار و شخصیتپردازی با کلماتی مناسب حال و زبان کودک مثل ننه دریا، عمو صحرا و بابا حوض از مواردی است که باعث جذابیت و ماندگاری شعرهای کودکانه شاملو شدهاست. شنیدن کتاب صوتی قصههای ننه دریا با صدای خود شاملو تجربهای است که نمیتوان به راحتی از آن گذشت. آشنا شدن با یکی از بزرگترین شاعران معاصر در کودکی، لذت خواندن شعرهای او را در بزرگسالی چندین برابر میکند.
بز زنگوله پا
بز زنگولهپا یکی از قصههای قدیمی فارسی است که بسیاری از ما با آن خاطره داریم و شاید یکی از اولین قصههایی باشد که برای بچههایمان میگوییم.
کمتر کسی پیدا میشود که قصه بز زنگوپا را نشنیده باشد، قصه مامان بزی به اسم بز زنگولهپا که سه بزغاله با نامهای شنگول و منگول و حبه انگور دارد، روزی بچهها را در خانه تنها میگذارد تا به دنبال غذا برود، گرگ بدجنس که میفهمد بزغالهها در خانه تنها هستند نقشه میکشد تا وارد خانه شود.
در قصهگویی برای بچهها شیوه روایت به اندازه خود داستان اهمیت دارد. کتاب صوتی بز زنگولهپا روایتی جذاب از یک قصه قدیمی است که میتواند توجه و علاقه کودک را به خود جلب کند.
قصههای کلیله و دمنه
دانلود کتاب صوتی قصههای کلیله و دمنه
مهدی آذر یزدی، پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران، مجموعه ای به نام قصههای خوب برای بچههای خوب نوشته که یک جلد آن قصههای کلیله و دمنه است.
کتاب صوتی قصههای کلیله و دمنه که با صدای نیما کرمی روایت میشود، شامل ۲۵ داستان از این کتاب معروف است که با زبانی ساده برای کودکان و نوجوانان نوشته شدهاست.
کلیله و دمنه یکی از قدیمیترین و معروفترین متون ادبی است که حدود ۲۰۰۰ سال پیش و به زبان سانسکریت نوشته شدهاست. داستانهای این کتاب که بیشتر آنها از زبان حیوانات روایت میشوند، سرشار از نکات اخلاقی و آموزنده هستند.
خواندن متن فارسی این کتاب دشوار است زیرا کلمات عربی بسیاری در آن به کار رفتهاست. مهدی آذر یزدی قصههایی از این کتاب را با زبانی مناسب کودکان و نوجوانان نوشته که سخت بودن متن اصلی باعث دوری آنها از این کتاب ارزشمند و پندآمیز نشود.
مرغ قرمز کوچولو
دانلود کتاب صوتی مرغ قرمز کوچولو
کتاب صوتی مرغ قرمز کوچولو روایتگر یکی از قصههای قدیمی است که بارها بازنویسی شده. قصه مرغ قرمزی که با جوجههایش در مزرعه ای زندگی میکند، او بیشتر وقتش را به قدم زدن در مزرعه و پیدا کردن غذا برای جوجههایش میگذراند . در این مزرعه حیوانات دیگری هم هستند، یک گربه که همیشه کناری نشسته و یک بز که فقط غذا میخورد و هر روز چاقتر و چاقتر میشود. روزی مرغ یک دانه گندم در مزرعه پیدا میکند. او تصمیم میگیرد آن دانه را بکارد. از بقیه حیوانات کمک میخواهد اما آنها حاضر نیستند به او کمک کنند. در بقیه مراحل برداشت گندم و درست کردن آرد و پختن نان هم حیوانات مزرعه را صدا میکند، اما هیچ کدام به او کمکی نمیکنند. در نهایت نان پخته میشود و مرغ تصمیمی میگیرد. در این کتاب با یک قصه ساده نکات آموزندهای برای کودک بیان میشود، نکاتی مثل اینکه باید با یکدیگر همکاری کنند و در صورتی که در انجام کاری شرکت نکردند، نمیتوانند از نتیجه آن استفاده کنند.
شنل قرمزی
شنل قرمزی یک داستان قدیمی آلمانی است که نسل به نسل برای کودکان روایت شدهاست.
کتاب صوتی شنل قرمزی داستان دختری است که با یک سبد غذا و میوه به دیدن مادربزرگ بیمارش میرود. در راه گرگی او را میبیند و تصمیم میگیرد که او و غذاهایش را بخورد. با زیرکی و بدجنسی به دخترک نزدیک میشود و شنل قرمزی به سادگی مقصد خودش را لو میدهد. این کتاب به صورت نمایشنامه اجرا شده که روشی جذاب برای قصهگویی است و گوش دادن به آن برای کودک ها لذتی دوچندان دارد.
قصههای برونو
دانلود کتاب صوتی قصههای برونو
آقای برونو شخصیتی عجیب و غریب دارد، او دست و پا چلفتی و سر به هواست و دائم درگیریهایی برای خودش درست میکند.
کتاب صوتی کودکِ قصههای برونو شامل ۷ قصه طنزآمیز از آقای برونو نوشته آخیم بروگر، نویسنده آلمانی است.
بعضی از آدمها وقتی نمیتوانند با مسائل زندگی درست روبرو شوند، برای کارهای خود استدلالهای ساده و خندهدار مطرح میکنند و بهانههایی میآورند. آقای برونو یکی از این آدمهاست.
او یک روز که حوصلهاش سر رفته، با خودش فکر میکند که خوب است تا به کسی تلفن بزند. تلفن را برمیدارد و شماره اطلاعات را میگیرد. به متصدی شماره ۲۵ وصل میشود و از او میخواهد که به او بگوید آیا کاری هست که انجام بدهد تا حوصلهاش سر جا بیاید؟
ماجراهای عجیب و خندهدار آقای برونو همینجا تمام نمیشود. او تصمیم میگیرد یک آدمک کوچولو شود و از تلفن به داخل سیم برود.
این قصه و شش قصه دیگر از آقای برونو در کتاب صوتی قصههای برونو روایت شدهاست.
ماجراهای روز برفی
دانلود کتاب صوتی ماجراهای روز برفی
کتاب صوتی ماجراهای روز برفی شامل دو قصه با نامهای سوپ شگفتانگیز نوشته آندریا پترلیک حوسینویچ و آدم برفی نوشته جاناکی سوریاچچی است. سوپ شگفتانگیز داستان جانی کوچولو است که سرما خورده و گرسنه است، اما کسی خانه نیست و هیچ غذایی هم آماده نیست که جانی بتواند بخورد. تا اینکه سبزیجات و وسایل آشپزخانه تصمیم میگیرند برای جانی سوپ درست کنند. آدم برفی داستان یک روز برفی است که بچهها هر کدام برای خودشان یک آدم برفی درست میکنند. شب میرسد و پسران بد تمام آدم برفیها را خراب میکنند به جز یکی از آنها. هر دو داستان در حال و هوای سرد و برفی فصل زمستان رخ میدهند و داستانهای مناسبی برای روزهای سرد سال هستند و کودک را با ماجراهایی که در فصل سرما اتفاق میافتند آشنا میکند، از سرماخوردگی و سوپ خوردن گرفته تا برف بازی و ساختن آدم برفی.
مجموعه هانس کریستین اندرسون
دانلود کتاب صوتی دخترک کبریت فروش
هانس کریستین اندرسون نویسنده معروف دانمارکی است که داستانهای بسیاری برای کودکان و نوجوانان نوشتهاست. آثار او به بیش از ۱۵۰ زبان ترجمه شده است و همچنان میلیونها نسخه از آنها در سراسر جهان به فروش میرسد.
مجموعه دختر کبریت فروش که شامل ۵۳ قصه از این نویسنده معروف است توسط انتشارات نگاه منتشر شده و انتشارات صوتی ماهآوا آن را به صورت کتابهای صوتی منتشر کرده است. داستانهای مادر آقتی، مرغ ققنوس، بته کتان، یخه، قصهی یک مادر، خانواده شادکام و یک چکه آب تعدادی از داستانهایی هستند که در این مجموعه منتشر شدهاند.
هانس کریستین اندرسون حدود ۲۲۰ داستان تخیلی نوشته و برای نوشتن داستانهایش از زندگی شخصی خود و کسانی که دوستشان داشت یا از ایشان متنفر بود الهام گرفتهاست. او زمانی گفته که ایدههای داستانهایش «مانند بذری کاشته شده در ذهنش هستند که تنها به بوسه تلالویی از خورشید یا قطره دارویی نیاز دارند تا بشکفند.»
هانس کریستین اندرسون مفاهیم عمیقی مثل فقر و تنهایی، کینه و حسد، تفاوتهای افراد، مهربانی و نوع دوستی را در قالب داستانهایی فانتزی بیان میکند و هر آنچه یک کودک باید بیاموزد را در داستانهایش آوردهاست.
به پاس زحماتی که هانس کریستین اندرسون در زمینه ادبیات کودک و نوجوان کشیده و آثار پرمفهوم و پر تعداد او، روز تولد او را روز جهانی کتاب کودک نامگذاری کردهاند.
جوجه اردک زشت
دانلود کتاب صوتی جوجه اردک زشت
آخرهای فصل تابستان، خانم اردکه روی تخمهایش نشسته و منتظر است تا جوجهها به دنیا بیایند. جوجه اردکها با نوکهای کوچک و قشنگشان یکی یکی پوسته تخمها را میشکنند و بیرون میآیند. همه تخمها شکسته شدهاند، به جز یکی، یک تخم بزرگ و سیاه. و کمی بعد جوجه اردک زشت متولد میشود. جوجهای که به دلیل ظاهر زشتش مورد تمسخر بقیه قرار میگیرد و سختیهای بسیاری را تحمل میکند. تا اینکه روزی به کنار رودخانهای میرود تا قوهای زیبا را نگاه کند، در آب تصویر خودش را میبیند و میفهمد که به یک قوی زیبا تبدیل شدهاست.
قصه صوتی جوجه اردک زشت که به صورت نمایشنامه اجرا شدهاست روایتی از این داستان آموزنده است. نویسنده در قالب داستانی مناسب کودک مفاهیم عمیقی را بیان میکند، او مسخره کردن را نکوهش میکند و تفاوتهای میان افراد را نه تنها به عنوان ضعف نمیشناسد بلکه آنها را به عنوان نقاط قوت معرفی میکند.
هانس کریستین اندرسون که در کودکی و نوجوانی بسیار مورد تحقیر و تمسخر قرار گرفته داستان جوجه اردک زشت را با الهام از آن روزهای خود نوشتهاست.
ماجرای قصه های صوتی کودکانه با یکبار گوش دادن تمام نمیشود، کودک بارها و بارها میخواهد آنها را بشنود. شنیدن یک داستان خوب با روایتی جذاب میتواند یک کودک را میخکوب کند.
بعد از چندین بار گوش دادن به یک داستان میتوانیم با کمک بچهها نمایشنامه آن را اجرا کنیم، میتوانیم در موقعیتهای مختلف برای یادآوری یک رفتار خوب یا پرهیز از یک رفتار بد به داستان اشاره کنیم، یا با کمک گرفتن از داستان یک بازی طراحی کنیم. مثلا از کودک بخواهیم تا خودش را جای شخصیت قصه قرار دهد، با این کار کمی فرصت شیطنت کردن پیدا میکند، بعد از او بخواهیم که رفتار درستی را که از این داستان یاد گرفته انجام دهد.
هر کتاب و هر قصه جایی در گوشه ذهن کودک میماند، ماجرای کتابها برای بچهها تمام نمیشوند.
پس چه بهتر که کتاب خوب بخوانند و بشنوند.
2121