برای پاسخ به این سوال باید گفت همواره اعتراضات مدنی با شکل و شمایلهای مختلفی ظهور و بروز پیدا میکند که براساس پاسخی که از مسوولان و تصمیمگیران دریافت می شود ممکن است رفتارهای بعدی شکل گیرند. در این راستا چنانچه جواب مثبتی از دولت بگیرند مسلم است که احتمالا مشارکت افزایش پیدا میکند، اما از سوی دیگر اگر سرخورده شوند و پاسخ مثبتی نگیرند واکنش آنها به این کنش دولت به دو صورت بروز خواهد کرد.
به این صورت که در اولین نظر احتمال دارد آنها مشارکت سیاسی خود را کاهش دهند و از این طریق اعتراض خود را نشان دهند؛ هرچند این احتمال قویتری است اما از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که مردم وارد صحنه شوند تا با شرکت در انتخابات تغییرات اساسی را رقم بزنند. بنابراین میتوان گفت گاهی این نارضایتیها، تغییر در تصمیمسازان را موجب میشود.
البته باید این موضوع را در نظر داشت که این نوع اعتراض در هر کشوری میتواند متفاوت باشد گاهی اوقات مدل اعتراضی مانند عراق است که احزاب و گروههای سیاسی از این حرکتها حمایت میکنند و بهرهبرداریهای سیاسی خود را هم دارند که در ایران چنین حالتی وجود ندارد و هیچ حزب و گروه سیاسی عقبه حمایتی این اعتراضات را به عهده ندارد.
در مدل اعتراضات فرانسه نیز سندیکاها ممکن است پشت این قضیه بیایند. در میان مدلهای اعتراضی مدل دیگری هم وجود دارد مانند مدل هنگ کنگ که به مداخله خارجی و طرفداری یک حکومت دیگری مانند آمریکا نگاه میکنند، اینها عمدتا موجب میشود مشارکت سیاسی مردم در جریان انتخابات کاهش پیدا کند و عمدتا مردم به دنبال ساختارشکنی هستند.
یا مدلهای اعتراضی دیگری وجود دارد برای مثال در چین مردم برای اعتراض به افزایش قیمت بنزین ماشینهای خود را در خیابانها خاموش کردند و دولت هم از تصمیم خودش عقب نشینی نکرد و نهایتا اعتراض مردم به جایی نرسید.
اما اعتراضات در ایران معمولا متوجه یک خواسته مشخص است که در این مورد اخیر مشخصا افزایش قیمت بنزین را شامل میشود که قاعدتا باید این مطالبات از طریق مجلس با پیشنهاد یک طرح قبل از این حوادث به ثمر میرسید و دولت بر اساس طرح مصوب مجلس و قانون عمل میکرد تا اینکه بخواهد در شورای سران قوا این موضوع را حل وفصل کند.
به نظر میرسد اگر مردم احساس کنند نمایندگان مجلس به مطالباتشان توجه ندارند و باعث برخی بحرانها میشوند ممکن است در ارتباط با انتخابات آینده مشارکتشان کاهش پیدا کند.
*دبیر کل حزب سبز ایران و فعال سیاسی اصولگرا
27216