سفر به کره شمالی مانند سفر به کره ماه، عجیب و دور از دسترس است. به هر حال این کشور قوانین خاصی دارد که سخت میشود مسافر آن شد.
رضا امیرخانی، نویسنده معروف دهه پنجاهی است و البته نام او در سالهای اخیر حاشیههای زیادی داشته. از یک طرف، نویسنده محبوبی است که هواداران زیادی دارد که برای جشن امضای کتاب جدید او، ساعتها در صف میایستند و از طرف دیگر، منتقدان سرسختی که معتقدند او مبدع یک رسمالخط اشتباه است و کتابهای او، به ویژه «رهش»، با افت کیفی قابل توجهی همراه بوده. از قضا او سال گذشته با همین رمان، برنده جایزه جلال شد که معتبرترین جایزه ادبی کشور است.
این بار امیرخانی به کشور ۲۵میلیون نفری کره شمالی، جایی که کیم جونگ اون رهبری آن را برعهده دارد، رفته و سفرنامهای از این سرزمین به نام «نیمدانگ از پیونگ یانگ» را نوشته است. این سیزدهمین کتاب و سومین سفرنامه او بعد از «داستان سیستان» و «جانستان کابلستان» به حساب میآید.
هرچند روز گذشته نشر افق و خبرگزاریها از انتشار کتاب او خبر دادند اما امیرخانی پخش این کتاب را در روز چهاردهم اسفند تکذیب کرد و به ایرنا گفت: «کتاب هنوز اعلام وصول وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را ندارد. یک نفر از چاپخانه این عکس را بیرون داده است و هنوز کتابی وجود ندارد. من خودم هنوز کتاب را ندیدهام. کتاب در حال انتشار است اما هنوز منتشر نشده است.»در ادامه درباره سفرنامههای دیگر امیرخانی و دلیل اهمیت کتاب جدید او خواهیم گفت.
سفری ۹ روزه به دل پیونگیانگ
جای سفرنامه کره شمالی در قفسه سفرنامههای تالیفی کشورمان خالی بود. گفته میشود رضا امیرخانی اولین نویسنده ایرانی است که به این کشور سفر و مشاهدات خود را به صورت سفرنامه منتشر کرده است. او شهریور ماه سال پیش از نگارش این کتاب خبر داد و گفت:«زمان مذاکره کیمجونگاون(رهبر کنونی کره شمالی) با ترامپ، حدود ۹ روز به عنوان مستندساز با یک هیئت سیاسی به کره شمالی رفته بودم.» امیرخانی در میان صحبتهایش درباره این کتاب، مضمون آن را تلخ خوانده و اضافه کرده بود: «نکتهای که درباره کره شمالی وجود دارد، این است که هرقدر هم یک کشور بسته شود، مثل کرهشمالی نمیشود!»
سفرنامهنویسی درباره کشوری که از دیدگاه ما، با اغلب کشورهای جهان متفاوت است، نگاه ریزبین و قلم نکتهسنجی میطلبد که احتمال میدهیم رضا امیرخانی از پس آن برآمده است. کتاب جدید امیرخانی را نشر افق منتشر و با قیمت ۵۰ هزارتومان راهی کتاب فروشیها میکند. پیش از این، نشر اطراف، کتابی به نام «پیونگ یانگ، سفری به کره شمالی» را منتشر کرد که متعلق به یک کارتونیست کانادایی است؛ او در سال ۲۰۰۱ به مدت دو ماه، اجازه اقامت در این کشور را پیدا کرده بود.
سفرهای قبلی آقای نویسنده سیستانوبلوچستان اولین مقصد سفرنامهنویسی رضا امیرخانی بود. «داستان سیستان» مجموعهای از یادداشتهای شخصی این نویسنده، در سال ۸۱ و طی ۱۰ روز دیدار رهبر انقلاب با مردم این خطه است. او این کتاب را یک سال بعد از این سفر در قالب سفرنامه منتشر کرد. نگاه او به جزئیات و روایت متفاوت آنها، این کتاب را از گزارشهای سفری متمایز کرد و با استقبال خوبی در زمان انتشار مواجه شد.
افغانستان، دومین مقصدی است که امیرخانی سفرنامه آن را نوشته است. البته شکل راهی شدن او به این کشور، کمی عجیب است. او سال ۸۸ به همراه خانوادهاش برای سخنرانی در مراسم دانشجویان تازهوارد دانشگاه، راهی مشهد میشود و در میانه سفر به مشهد تصمیم میگیرد بدون هیچ پیشزمینه قبلی به افغانستان برود. او با همسر و فرزندش به شهرهای هرات، مزارشریف و کابل سفر و موقعیتهای جذابی از این شهرها را در روایتهایش خلق میکند و سرانجام، دو سال بعد، حاصل این سفر را در کتاب «جانستان کابلستان» که شامل ۹ فصل است، به بازار نشر میفرستد.
۲۴۱۲۴۱