پویا دبیریمهر:
اپیزود یک: فرودگاه بینالمللی کیش، اواسط مرداد ماه 1388. تاکسیداران کیش به شدت به دنبال مسافر هستند و صف 40 متری از تاکسیهای تویوتای کمری برای سوار کردن مسافران جلوی در فرودگاه تشکیل شده است. یکی از تاکسی داران میگوید: «امسال مثلاً قرار بود جشنواره تابستانی تکانی بخورد، اما انگار نه انگار، نه مسافر است، نه کار. این ماجرای سقوط هواپیماها هم که اتفاق افتاد، کار و کاسبی ما کساد شد.»
جزیره مرجانی 90 کیلومتر مربعی کیش که روزگاری قرار بود خانه تعطیلات ایرانیان باشد در اواسط زمان جشنواره تابستانی آنقدر خلوت است که بومیهای محلی معتقدند تا به حال در این بازه زمانی کیش را اینقدر خلوت ندیدهاند. چند «بیلبورد» و «استند» تبلیغاتی روی دیوارها و در حاشیه میدانها و بلوارهای جزیره کیش نصب شده است که روی آن نوشته: «دوازدهمین جشنواره تابستانی کیش از 15 تیر تا پایان مرداد.» در پاساژها و مراکز خرید کیش پرنده پر نمیزند. یکی از فروشندگان در مرکز بزرگ خرید «پردیس» میگوید:
«امسال از هر غرفه 150 تا 200 هزار تومان گرفتند به این بهانه که جشنواره را قرار است بخش خصوصی برگزار کند، پس فروشندگان در پاساژها هم باید مشارکت فعال داشته باشند، همان زمان هم قول دادند که فروش در جزیره افزایش خواهد داشت. اما ما که چیزی ندیدیم. هر روز به امید فروش عمده دکان باز میکنیم، اما آخر شب پشیمان میشویم.»
اپیزود 2: ساعت 2 بعد از نیمه شب، سالن بزرگ اجتماعات کیش[آفتاب]. کنسرت یکی از خوانندگان در شرف برگزاری است. چند ردیف ابتدایی سالن پر شده است، اما ردیفهای انتهای سالن خالیست. نیروی انتظامی هم به شدت از ورود مردم با «لباس غیررسمی» جلوگیری میکند.
مسئولان برگزاری کنسرت، اعم از رئیس جامعه هتلداران و نماینده بخش خصوصی و یکی دو نفر از مدیران منطقه آزاد کیش در سالن مستقر هستند و از عدم استقبال به شدت نگران و ناراحت. بلیتها فروش نرفته است و برنامههای تفریحی دوازدهمین جشنواره تابستانی کیش که تماماً به بخش خصوصی واگذار شده بود، نقش برآب شد.
از همان آغاز جشنواره هم مشخص بود که مدیریت بخش خصوصی در کیش توان برگزاری جشنواره تابستانی کیش را ندارد. این جشنواره بر خلاف جشنوارههای سالهای گذشته بدون آتش بازی و نورافشانی برگزار شد. در بیرون از تالار جمعیتی دیده نمیشد.
جمعیتی که هرساله با دوربینهای خود «کورس جلو بودن» را با یکدیگر داشتند تا از آتش بازی فیلمبرداری کنند و عکس یادگاری بگیرند و این خاطرهها را با خود به شهرشان ببرند. جشنواره بدون آتش بازی افتتاح شد به گونهای که پس از پایان مراسم اکثریت مردمی که هنوز به تالار نیامده بودند به انتظار افتتاحیه بودند و در بازارها از یکدیگر میپرسیدند جشنواره افتتاح شد یا نه؟! حمیدرضا طهماسبپور، رئیس ستاد جشنواره در مراسم افتتاحیه این جشواره گفته بود: «برگزاری جشنواره امسال به بخش خصوصی سپرده شده و تمامی مسائل مربوط به جشنواره توسط جوامع اقتصادی برگزارخواهد شد و حس اعتماد ما به این بخش پشتوانه محکمی است که میتواند آنان را در این کار موفق گرداند.»
جشنواره تابستانی کیش در حالی شکست خورد و با عدم استقبال مواجه شد که هر شب 10 میلیون تومان جوایز نقدی که به ترتیب به 200 جایزه 100هزار تومانی، 100جایزه 200هزار تومانی، 4جایزه 500 هزار تومانی، دوجایزه یک میلیون تومانی و یک جایزه دو میلیون تومانی تقسیم شده است، علاوه بر آن هر شب تعدادی جایزه غیر نقدی نیز به شرکت کنندگان واگذارمی شد که این شگردها نیز کارگر نیفتاد.
اظهارات مدیران شکست خورده بخش خصوصی
در حالی که دوازدهمین جشنواره تابستانی کیش به دلیل سوءمدیریت بخش خصوصی به گل نشست و عدم استقبال از آن صدای بومیهای این جزیره مرجانی را هم درآورد، «رامیس مهماندوست»، رئیس جامعه هتلداران منطقه آزادکیش که مدعی مدیریت جامع و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در کیش است، عدم ثبات در مدیریت این منطقه را عامل اصلی کندی در رشد و توسعه منطقه آزاد کیش و شکست جشنواره دانست و در جمع خبرنگاران گفت: «تغییرات مدیریتی پیدر پی باعث رکود و توقف سرمایهگذاری بخش خصوصی در رشد و توسعه منطقه شده است.»
این درحالیاست که مدیریت منطقه آزاد کیش در حین برگزاری جشنواره تابستانی تغییر کرد و مددی پس از مدیریتی 15 ماهه جای خود را به اسدالله کریمی، شهردار سابق مناطق 16، 4 و 9 و مدیر سابق شرکت قطارهای مسافری رجا داد. «رامیس مهماندوست» در سخنانی «کنایه آمیز» خطاب به مدیریت جدید منطقه آزاد کیش با بیان اینکه 85 درصد از سرمایهگذاران و بخش خصوصی نگران تغییرات مدیریتی مناطق آزاد هستند، گفت: «متأسفانه هر مدیری که وارد جزیره میشود برای اعمال نظر و برخورد سلیقهای باعث میشود که بسیاری از سرمایهگذارها در این زمینه متضرر شوند.»
رئیس جامعه هتلداران کیش بدون اشاره به ضعف مدیریتی و کج سلیقگی خود در اداره جشنواره و بخش خصوصی کیش، از رکود بیسابقه در این منطقه طی سه ماهه سال جاری خبر داد و گفت: رکود در این منطقه از بهمن ماه سال 87 آغاز شده و در سه ماهه سال جاری به اوج خود رسیده است. رامیس مهماندوست، به طرحهای گردشگری جزیره کیش هم اشاره کرد و گفت: بسیاری از پروژههای ساختو ساز به دلیل توجیه نبودن آنها از جمله هتلهای در دست ساخت به حالت تعطیل در آمدهاند.
کاهش بیسابقه گردشگران خارجی و محدود کردن تمدید ویزاها باعث شده است تا از 12 هتل اختصاص یافته به گردشگران خارجی، 9 هتل خالی از این گردشگران شود. اظهارات مهماندوست و «انتقاد از خود» در حالی بیان میشود که طرحهای بزرگ گردشگری چون ساخت هتل بینالمللی «نرگس» متوقف شده است و متولی اجرای آن بخش خصوصی و جامعه هتلداران کیش است. با وجود تجربه شکست خورده واگذاری مسئولیت برگزاری جشنواره تابستانی کیش به بخش خصوصی، بعید است در دوره سیزدهم سازمان منطقه آزاد کیش اجازه فعالیت به بخش خصوصی دهد، لااقل تا هنگامی که چنین «مدیران نالایق» و «بیتدبیری» در بخش خصوصی کیش به سر میبرند، بعید است مدیریت جدید منطقه آزاد کیش، جرأت واگذاری مسئولیت به آنها را به خود بدهد.