این کالای فولادی در انواع مختلف و متعددی تولید می‌شود و گاهی لازم است تا نوع میلگرد از روی ظاهر آن شناسایی شود. در این مطلب سعی داریم تا با ذکر نکاتی در خصوص این محصول به تشخیص میلگرد از روی ظاهر آن کمک کنیم. میلگرد فولادی به طور کلی به سه گروه میلگرد آجدار، ساده و استیل تقسیم می‌شود.
تشخیص میلگرد آجداراز روی ظاهر
در انتخاب و خرید میلگرد، تشخیص آجدار بودن و یا نبودن آن کار دشواری نیست. به همین خاطر میلگرد A1 را به سادگی می‌توان شناخت. اما خود میلگرد آجدار به سه گروه A2، A3 و A4 دسته بندی می‌شود. این دسته‌بندی بر اساس ترکیب شیمیایی، ریز ساختار و خواص مکانیکی میلگردهای آجدار است. با تغییر استاندارد از A2 تا A4 درصد کربن فولاد استفاده شده برای ساخت آن افزایش می‌یابد و متناسب با این تغییرات، استحکام تسلیم و کششی میلگرد هم افزایش پیدا میکند. اما انواع این استانداردها را چگونه می‌توان از روی ظاهر میلگرد تشخیص داد؟
ترکیب شیمیایی و ریز ساختار فولاد طبیعتا موضوعی نیست که بتوان با چشم غیر مسلح آن را مشاهده کرد و تشخیص داد. در این زمینه استاندارد تولید فولاد به کمک مصرف کنندگان آمده است. طبق این استاندارد هر یک از سری‌های میلگرد آجدار باید با هندسه آج مشخصی تولید شود. مثلا استاندارد تولید، الزام میکند که میلگرد A2 در هندسه اج مارپیچ تولید شود. هندسه‌ای مطابق با شکل زیر:
به همین ترتیب میلگرد با استاندارد A3 باید در هندسه آج موسوم به جناقی تولید شود. شکل مربوط به هندسه آج جناقی را در تصویر زیر مشاهده میکند:
و میلگرد A4 نیز باید با هندسه‌ای موسوم به هندسه آج مرکب تولید می‌شود. اما مشکلی که در خصوص انواع میلگرد آجدار در کارخانجات داخلی وجود دارد این است که به دلیل کاهش هزینه‌های تولید و عدم استفاده از چند خط تولید، تمامی سری‌های میلگرد از A2 تا A4 در یک کارخانه با یک شکل و یک هندسه آج تولید می‌شود. برای مثال یک کارخانه که تولید انواع میلگرد A2 و A3 را در برنامه خود دارد، تنها با تغییر ماده اولیه یعنی با تغییر نوع بیلت فولادی خود این سفارشات را تولید میکند. این اتفاق معمولا در تمامی کارخانه‌های کشور رخ می‌دهد. بنابراین اتکا به نوع هندسه میلگرد آجدار برای شناسایی استاندارد آن کار چندان مطمئنی نیست. در این حالت پیشنهاد می‌شود تا با کد حک شده روی میلگرد، نوع کالا را تشخیص دهید.
روی علائم حک شده بر میلگرد، علاوه بر برند تولیدی می‌توان اطلاعاتی نظیر استاندارد و روش تولید میلگرد هم کسب کرد. میلگرد A2 با کد J نشان داده می‌شود و در کنار این حرف ممکن است یکی از حروف U و T هم مشاهده شود که به ترتیب مربوط به روش‌های تولید آلیاژی سازی و ترمکس است. در روش اول، میلگرد پس از گذراندن مراحل نورد در هوای آزاد به آرامی خنک می‌شود تا خواص شیمیایی میلگرد به طور یکنواخت در قطر آن تشکیل گردد. اما در روش تولید ترمکس، میلگرد پس از نورد با گذر از تونل پاشش آب به سرعت خنک می‌گردد تا سختی و استحکام بیشتری پیدا کند.
میلگرد A3 اما با حرف اختصاری C نشان داده می‌شود و مشابه نوع قبلی با یکی از حروف U یا T همراه خواهد بود که باز هم نشان دهنده روش تولید محصول است. این کدهای اختصار معمولا قبل یا بعد برند حک شده روی میلگرد یافت می‌گردد. مثلا علامت حک شده روی میلگرد اصفهان عبارتست از: ESCO CU که بخش اول مربوط به برند آن و بخش دوم مربوط به استانداردهای تولید آن است.
میلگرد A4 هم معمولا با کد اختصاصی SA که روی آن حک می‌شود، تولید می‌گردد. به این ترتیب با علم بر علائم حک شده روی میلگرد، می‌توان انواع میلگرد آجدار را تشخیص داد.
تشخیص میلگرد ساده
میلگرد ساده یا همان میلگرد A1 بدون آج و با سطحی صاف تولید می‌شود. همچنین از آنجایی که از فولاد ساده کربنی برای ساخت این محصول استفاده می‌گردد، سطح محصول کاملا تیره رنگ است و این به دلیل اکسیداسیون سطحی، حین تولید محصول به روش نورد گرم است. بنابراین یک میلگرد بدون آج و با ظاهری تیره رنگ قطعا میلگرد ساده با استاندارد A1 است. تولید این محصول در شاخه‌های 12 متری و معمولا در ابعاد 10 تا 25 میلیمتر صورت می‌گیرد و تقریبا تمامی خطوط تولید میلگرد آجدار با حذف مرحله آج زنی، پتانسیل تولید این نوع میلگرد را دارند.
کاربرد میلگرد ساده فراتر از میلگرد آجدار است. بنابراین افرادی که به دنبال خرید میلگرد ساده هستند، لزوما قصد مصرف این مقطع در ساخت و سازهای عمرانی را ندارند. از این کالا برای ساخت قطعات کوچک و بزرگ فولادی و در برخی موارد به عنوان یک قطعه تحت بار در سازه‌های عمرانی استفاده می‌شود.
تشخیص میلگرد استیل
میلگرد استیل یا میله استیل محصولی است که از آلیاژهای فولاد زنگ نزن تولید می‌شود. میلگرد تولید شده با فولاد زنگ نزن یا استنلس استیل، محصولی متفاوت از میلگردهای تولید شده در آلیاژهای فولاد ساده کربنی است. این نوع آلیاژها به دلیلی بهره‌مندی از عناصری قبیل نیکل و کروم در ساختار خود، فازهای پایداری تشکیل می‌دهند که در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم هستند. خوردگی یکی از نقاط ضعف اصلی فولادهای ساده کربنی است که به خوبی در سری آلیاژهای استیل مرتفع شده است. این محصولات در انواع آلیاژهای بگیر، نگیر و نسوز دسته بندی می‌شوند.
از لحاظ ظاهری، میله استیل به راحتی از میلگرد ساده یا آجدار شناسایی می‌شود، چرا که سطحی صاف، براق و نقره‌ای رنگ دارد. اما تشخیص نوع استیل به کار رفته در ساخت این محصول، کار ساده‌ای نیست. فقط در یک مورد و به کمک آهنربا می‌توان میلگرد استیل بگیر و نگیر را از یکدیگر تشخیص داد. آلیاژهای استیل بگیر، مثل آلیاژهای سری 400، خواص مغناطیسی آهن را در خود حفظ می‌کنند و همچنان قابلیت جذب آهنربا را نشان می‌دهند. اما در سری آلیاژهای نگیر، مثل استیل 304 و 316، با توجه به ترکیب شیمیایی آلیاژ فاز آستنیت آهن در دمای محیط پایدار شده است. فازی که در فولادهای ساده کربنی فقط در دماهای بالای 1000 درجه سانتیگراد پایدار است. پایدار ترمودینامیکی این فاز آهن که یک فاز غیرمغناطیسی است، موجب می‌شود تا محصولات تولید شده در این گرید، مثل میلگرد استیل 304 یا 316، قابلیت جذب آهنربا را از خود نشان ندهند. به این ترتیب می‌توان میلگرد استیل بگیر و نگیر را از یکدیگر تشخیص داد. اما برای شناسایی بهتر گریدهای آلیاژی، راهی جز آنالیز شیمیایی محصولات وجود ندارد.
سخن پایانی
با اطلاعاتی که در خصوص نحوه تشخیص میلگرد از روی ظاهر کسب کردید، در حال حاضر می‌توانید با خیال راحت بار مورد نیاز خود را خریداری کنید. با مراجعه به سایت پیشرو صنعت نفت آسیا (آیرومارت)، به نشانی iromart.com، می‌توانید لیست قیمت برندهای مختلف میلگرد ساده و آجدار را مشاهده کرده و کالای متناسب با نیاز خود را انتخاب و سفارش دهید. برای دریافت مشاوره پیش از خرید انواع میلگرد، از طریق شماره تلفن 02145306 با کارشناسان آیرومارت در ارتباط باشید.