زخم
به طور کلی مفهوم این کلمه میان عموم مردم، یعنی جراحت و آسیب در نقاط مختلف بدن که سلامتی انسان را تحت تاثیر خود قرار میدهد. اما در علم پزشکی زخم، آسیبی است که در آن پوست یا مقداری از بدن انسان خراشیده، پاره، بریده، سوراخ یا دریده شده است. همچنین ممکن است به علت یک تروما با اینکه پوست سالم مانده، ولی در زیر آن آثار قرمزی یا کبودی به وجود آمده باشد.
انواع زخم
این آسیبها به طور کلی در دو دسته باز و بسته طبقهبندی میشوند. در ادامه آسیبهای باز و بسته را توضیح خواهیم داد و انواع آن را به طور کامل بررسی میکنیم. جراحت باز به آسیبی میگویند که در آن قسمتی از بافتهای بدن از یکدیگر جدا میشوند. آسیبهای باز خفیف تا متوسط را میتوان با روشهای خانگی و کمک محصولات پزشکی در خانه درمان کرد اما اگر این آسیبها شدید باشد باید برای درمان زخم به پزشک معالج مراجعه کرده تا آن جراحت پانسمان شده و تحت مراقبتهای پزشکی قرار گیرد. جراحت بسته به آسیبی گویند که در آن لایههای پوستی سالم است و آسیب مربوط به زیر پوست میشود. آسیبهای بسته سطحی را میتوان به کمک فشرده سازی، انجام حرکات مخصوص و استراحت کافی در خانه درمان کرد اما اگر این آسیبها جدی باشد باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد.
زخم دیابتی
جراحتهای دیابتی (زخم پای دیابتی)درست مثل هر جراحت دیگری به وجود میآیند و دلیل آن میتوانید یک بریدگی، خراشیدگی، تاول یا هر آسیب جزئی دیگری باشد. معمولا جراحتهای معمولی طی چند روز به طور طبیعی بهبود مییابند اما زخمهای دیابتی به دلیل گردش خون آهسته و آسیب عصبی ناشی از دیابت به راحتی بهبود نمییابد و باید برای درمان آنها وقت بیشتری گذاشت. از ابتداییترین علائم جراحتهای دیابتی میتوان به بافتهای سیاه و زرد (نکروز و اسلاف) بر روی آسیب پوستی اشاره کرد. علت این بافتهای سیاه و زرد مرگ بافتهای سالم بدن هستند که بر اثر عفونت ایجاد میشوند و علائمی مثل ترشحات چرکی و بد بو و همینطور درد و التهاب در محل آسیب دیده دارند.
زخم سوختگی
سوختگی نوعی آسیب به بدن است که در آن پوست و گوشت انسان درگیر میشوند. این آسیب میتواند بر اثر عوامل مختلفی مثل گرمای زیاد، جریان برق، مواد شیمیایی شامل اسیدها و بازها، شعله آتش، بخار آب و پرتوها ایجاد شود. از اولین علائم سوختگی در بدن میتوان به تغییر رنگ پوست به رنگ صورتی یا قرمز اشاره کرد که همراه با درد شدید است. آسیبهای ناشی از سوختگی به سه دسته تقسیم شده و شامل سوختگی درجه یک، سوختگی درجه دو و سوختگی درجه سه میباشند. سوختگی درجه یک با آثاری مثل تغییر رنگ پوست از حالت رنگ طبیعی به رنگ قرمز است که در مواقعی نیز با کمی ورم همراه میشود. در این نوع زخم به دلیل آسیب به اعصاب بدن، فرد آسیب دیده احساس درد نیز میکند.
زخم حفره ای بستر
این نوع جراحت، آسیبی است که در آن علاوه بر پوست، قسمتهای داخلی بدن از جمله تاندونها، ماهیچه و استخوان نیز آسیب میبینند. این نوع آسیب جزء جراحتهای باز بدن است و به دلیل تماس مستقیم آن با محیط و برخورد هوای آزاد به بافتهای آسیب دیده احتمال عفونت در آنها بسیار زیاد است. این نوع از آسیب میتواند دلایل مختلفی مثل برخورد اشیا، فرو رفتن و پارگی بر اثر سایش، برخورد ابزار و ... باشد که در آن در مرحله اول قسمتی از پوست قطع شده و غشا مخاطی دچار آسیب میشود. در نهایت ممکن است آسیب، بسته به شدت این جراحتها به عمق بیشتری نفوذ کند.
درمان جراحت دیابتی
ترمیم زخم افراد دیابتی به دلیل گردش خون آهسته و آسیب دیدن عصب توسط دیابت کمی دشوار است و برای درمان آن نیز نیاز به صرف زمان و انرژی زیادی است. نکتهای که باید به آن توجه کنید این است که اگر شخص مبتلا به دیابت، موفق شود بیماری خود را به خوبی کنترل کند سرعت بهبود جراحتهایش افزایش مییابد. قدم اول برای درمان این آسیبها تمیز کردن جراحت و پوشاندن آن با بانداژ تمیز است. این کار لازم است بهصورت روزانه تکرار شود. به دلیل شایع بودن آسیب پا در افراد دیابتی ممکن است پوشیدن کفش و جوراب به هنگام پیاده روی برای مبتلایان ایده خوبی باشد. در گام بعدی باید در مدت درمان این آسیبها، میزان قند خون به خوبی کنترل شود تا طول دوره درمان کاهش پیدا کند.
درمان زخم سوختگی
اولین حرکت برای کسی که دچار سوختگی شده است دور شدن از عامل سوختگی است. اگر شدت سوختگی زیاد نبود، برای رهایی از احساس درد میتوانید محل سوختگی را مدتی زیر آب سرد قرار دهید؛ اما اگر شدت آن زیاد بود این کار توصیه نمیشود. در مرحله بعدی اگر سوختگی شدت بیشتری داشت از جدا کردن لباسها از سطح بدن پرهیز کنید؛ زیرا این کار باعث جدا شدن پوست از بدن میشود. برای درمان سوختگی نوع اول و خفیف میتوانید از محصولات پزشکی استفاده کرده و تا حدی مشکل را برطرف کنید. در صورت بروز تاول در نواحی سوخته شده از ترکاندن آن خودداری کنید چون این کار وضعیت پوست را بدتر میکند. در انتها اگر شدت سوختگی زیاد بود اصلا به فکر درمانهای خانگی نباشد و به سرعت فرد حادثه دیده را نزد پزشک ببرید.
درمان جراحت حفره ای
اگر قصد کنترل زخمهای حفرهای در خانه را دارید حتما به عمق و شدت آن توجه داشته باشید. اگر آسیبها شدید نباشد میتوانید در خانه به پانسمان این جراحتها با کمک مواد بهداشتی مخصوص بپردازید. توجه داشته باشد اگر آسیبها شدید بودند حتما به پزشک مراجعه کنید تا تحت مراقبتهای پزشکی قرار بگیرد. برای درمان خانگی در گام اول محیط و دستان خود را ضد عفونی کرده و در گام بعدی، سطح قسمت مجروح شده را به آرامی با مواد ضد عفونی کننده مخصوص شستوشو دهید. در مرحله بعد باید از پر کننده مخصوص در محل جراحت استفاده کرد و در نهایت جراحت را با تجهیزات مناسب، بسته و پانسمان کنید.
شرکت دانش بنیان تریتا (طبا زیست پلیمر) از جمله شرکتهای معتبری است که به تولید و ارائه محصولات پیشرفته زخم با ساختاری شبیه به پوست انسان و باکیفیت بسیار بالا مشغول به فعالیت است.