گره‌های تیروئیدی برآمدگی‌هایی در ناحیه گلو هستند که محتویات درون آنها می‌تواند جامد، مایع یا ترکیبی از هر دو باشد. در نگاه اول وجود چنین توده‌هایی ترسناک است، اما متخصصان درمانکده می‌گویند که بسیاری از گره‌های تیروئیدی خوش خیم بوده و به راحتی درمان می‌شوند، تنها درصد کمی از آن بدخیم و سرطانی هستند که البته برای آنها نیز درمان‌های شناخته شده‌ایی وجود دارد.
تیروئید خوش خیم چیست؟
ندول‌ها به دلیل رشد غیر طبیعی سلول‌ها در قسمت‌های مختلف بافت تیروئیدی ایجاد می‌شوند. بیشتر آنها سلول سرطانی ندارند، یعنی خوش خیم هستند. این نوع گره‌ها معمولا اختلالی در عملکرد غده تیروئید ایجاد نمی‌کنند. در واقع افراد زیادی به این بیماری مبتلا هستند اما بدون هیچ مشکلی زندگی می‌کنند.
علائم تیروئید خوش خیم
گره‌های تیروئیدی خوش خیم معمولا نشانه خاصی ندارند. بیشتر بیماران زمانی متوجه آن می‌شوند که به دلیل سایر مشکلات پزشکی به متخصص مراجعه می‌کنند. البته گاهی اوقات این توده‌ها آنقدر بزرگ می‌شوند که به راحتی می‌توانید آنها را در ناحیه گردن ببینید و یا لمس کنید. در این حالت ممکن است با علائم زیر مواجه شوید:
- گرفتگی یا تغییر صدا
- مشکل در بلع یا تنفس
- درد در جلوی گردن
- گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)
ندول‌ها می‌تواند منجر به پرکاری تیروئید شوند. در این حالت بیمار، علائم تیروئید پرکار مانند کاهش وزن و ضربان قلب بالا را نیز تجربه خواهند کرد.
چند نوع گره تیروئیدی داریم؟
متخصصان غدد گره‌های تیروئیدی را به شکل زیر طبقه‌بندی می‌کنند:
- منفرد: در این حالت تنها یک گره منفرد وجود دارد.
- چندگانه: بیش از یک گره در ناحیه گردن دیده می‌شود.
- جامد: مواد داخل گره، حالت جامد دارد.
- کیستیک: مواد داخل توده، مایعات است
تقسیم بندی ندول‌های تیروئید از نظر جذب مواد رادیواکتیو
- سرد: در این حالت سلول گره‌ها، هیچ نوع یدی را جذب نخواهند کرد.
- گرم : گره‌های گرم رنگ تیره‌ایی دارند و به شدت هورمون تولید می‌کنند.
- داغ: توانایی جذب مواد رادیو اکتیو در این نوع گره‌ها بسیار بالاست.
تیروئید خوش خیم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
معاینه فیزیکی
در ابتدا دکتر غدد، با توجه به شرح حال بیمار، نشانه‌های احتمالی و سابقه پزشکی معاینه فیزیکی را انجام خواهد داد. معاینه فیزیکی می‌تواند شامل لمس ناحیه جلوی گردن باشد یا ممکن است از شما بخواهد آب دهان خود را قورت دهید. قورت دادن آب دهان می‌تواند منجر به بالا و پایین رفتن ندول تیروئیدی شود.
آزمایش خون
متخصص برای بررسی عملکرد غده تیروئید آزمایش‌هایی مانند تست t3، t4 و tsh را تجویز خواهد کرد. این آزمایشات سطح هورمون‌های تیروئیدی را بررسی خواهند کرد. پرکاری و کم کاری تیروئید با استفاده از نتایج این آزمایشات، تشخیص داده می‌شوند.
سونوگرافی
در این تکنیک با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری از غده تیروئید گرفته می‌شود. پزشک غدد با بررسی تصاویر، وجود ندول‌ها را تشخیص داده و شکل و ساختار آنها را بررسی می‌کند. از نتایج سونوگرافی برای انجام بیوپسی (نمونه‌برداری) نیز استفاده می‌شود.
اسکن تیروئید
در این تکنیک نیز با استفاده از میدان مغناطیسی، تصاویر واضحی از تیروئید در اختیار متخصص قرار می‌گیرد. آن دسته از گره‌هایی که هورمون بیشتری تولید می کنند (ندول‌های داغ) در این آزمایش تشخیص داده می‌شود.
بیوپسی
در این روش با استفاده از یک سوزن کوچک، سعی می‌شود تا قسمتی از بافت ندول برای بررسی وجود یا عدم وجود سلول‌های سرطانی گرفته شود.
تیروئید خوش خیم چگونه درمان می‌شود؟
پایش منظم تیروئید خوش خیم
اگر آزمایشات نشان دهند که ندول تیروئیدی سرطانی نیست، دکتر غدد با توجه به ویژگی‌های گره و وضعیت سلامتی بیمار، ممکن است فقط پایش دوره‌ای و منظم (مانیتورینگ، monitoring) را تجویز کند. در صورتیکه در طی معاینات فیزیکی و آزمایش‌های تشخیصی، مورد مشکوکی پیدا نشود، احتمالا شیوه درمانی دیگری برای شما در نظر گرفته نمی‌شود.
هورمون درمانی
اگر آزمایشات نشان دهند که اختلالی در عملکرد غده تیروئید وجود دارد، هورمون درمانی به شما پیشنهاد خواهد شد. میزان و مدت زمان مصرف دارو با توجه به وضعیت سلامتی شما از سوی متخصص غدد تعیین می‌شود.
جراحی
در صورتیکه که گره‌ها سایز بزرگی داشته باشند و بلع و تنفس بیمار را مختل کنند، جراحی تجویز می‌شود.
تیروئید بدخیم چیست؟
تیروئید بدخیم به گره‌هایی گفته می‌شود که در آنها سلول‌های سرطانی فعالیت دارند. شنیدن نام سرطان خوشایند نیست و بدون تعارف باعث وحشت می‌شود. اما ظاهرا تیروئید بدخیم جزء آن دسته از سرطان‌هایی که به روش‌ها درمانی خوب پاسخ می‌دهد. در واقع این سرطان، یکی از قابل درمان‌ترین انواع این بیماری است.
علائم تیروئید بدخیم چیست؟
- توده در گردن
- گره‌ای که رشد سریعی داشته باشد.
- تورم محکم، نامنظم و ثابت
- درد در ناحیه جلوی گردن که گاهی اوقات تا گوش‌ها نیز حس می‌شود.
- سرفه‌های مداوم که دلیل بیماری‌های زمینه‌ای مانند سرماخوردگی نیست.
- بی حوصلگی
- تغییر صدا که برطرف نمی‌شود.
- اختلال در بلع
- اختلال در تنفس
تیروئید بدخیم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
- معاینات فیزیکی
- بررسی پزشکی خانواده
- آزمایش خون
- سونوگرافی
- سی‌تی‌اسکن
- بیوپسی
باید بدانید تنها نتایج آزمایش بیوپسی است که می‌تواند سرطانی بودن یا نبودن گره‌های تیروئید را تایید یا رد کند. سایر آزمایشات صرفا احتمال بروز بیماری را تخمین می‌زنند.
شیوه‌های درمان تیروئید بدخیم چگونه است؟
جراحی؛ تیروئیدکتومی و لوبکتومی
جراحی شیوه درمانی موثری برای این بیماری است. اگر در طی جراحی غده تیروئید به طور کامل خارج شود، تیروئیدکتومی (Thyroidectomy) و اگر بخشی از غده خارج شود، اصطلاحا می‌گویند لوبکتومی (Lobectomy) انجام شده است.
زمانی که غده تیروئید به طور کامل خارج می‌شود از هورمون درمانی با هدف جلوگیری از بازگشت بیماری نیز استفاده خواهد شد.
ید رادیواکتیو RAI
از این تکنیک معمولا در کنار جراحی استفاده می‌شود. امکان دارد برخی از سلول‌های سرطانی با جراحی از بدن خارج نشوند. در این صورت به سلول‌های سرطانی ید داده می‌شود و سپس به آن پرتوهای رادیو اکتیو تابانده خواهد شد. به این ترتیب سلول‌های سرطانی از بین خواهند رفت.
استفاده از شیمی درمانی و پرتو درمانی در کنار جراحی نیز به از بین سلول‌های سرطانی کمک کرده و شانس بهبود بیمار را افزایش می‌دهد.
آیا تیروئید خوش خیم می‌تواند بدخیم شود؟
متخصصان بر این باور هستند که گره‌های تیروئیدی، حتی اگر هم بزرگ باشند، نمی‌توانند تبدیل به نوع بدخیم شوند.
چطور می‌توانم از پزشک متخصص آنلاین نوبت بگیرم؟
برای مراجعه به پزشک متخصص، انتخاب‌های متعددی دارید که یکی از آنها استفاده از خدمات آنلاین سلامت درمانکده است. درمانکده مرکز درمانی نیست؛ بلکه با پزشکان متخصص در سراسر استان تهران همکاری دارد. با مراجعه به سایت این مجموعه می‌توانید به طور آنلاین ویزیت دریافت نمایید. کافی است متخصص مورد نظر را جستجو کنید. برای مثال اگر به دکتر زنان نیاز دارید فقط باید «متخصص زنان و زایمان» را جستجو کنید تا لیستی از پزشکان فعال در استان تهران نمایش داده شود. پس از مطالعه اطلاعات به راحتی می‌توانید از یکی از متخصصان آنلاین نوبت بگیرید.