رئیس سازمان انرژی اتمی میگوید شرایط مذاکره با ایران تغییر کرده است.
فریدون عباسی در این گفتوگو در خصوص اولویتهای این سازمان، وضعیت نیروگاه ارک، مذاکرات هستهای، زمان راه اندازی نیروگاه بوشهر، تفاوت مدیر کلی فعلی و قبلی مدیر کل آژانس اتمی، ادامه تولید سوخت 20 درصد و... گفتوگو کرده است.
اهم اظهارات وی را در ادامه بخوانید.
5 اولویت کاری سازمان انرژی اتمی
* راه‌اندازی رآکتور40 مگاواتی اراک، بهینه‌سازی غنی‌سازی اورانیوم و توسعه آن در حد مورد نیاز، تولید سوخت و بهینه‌سازی محصولات در کارخانه‌های تولید سوخت (FMP, ZPP, ...) در اصفهان، تکمیل، بهرهبرداری و تعمیر و نگهداری نیروگاه بوشهر و برنامه‌ریزی برای صادرات مواد و خدمات تخصصی با نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی."
*توان احداث کارخانه فرآوری سوخت، صدور دانش فنی ساخت سانتریفیوژ و ترکیبات دوتریمی را داریم
*به عنوان مثال با انجام اصلاحات در رآکتور تهران و افزایش معقول تعداد رآکتورها در کشور، می‌توانیم صادرکننده رادیودارو باشیم. ما قابلیت صادرات ترکیبات دوتریمی داریم، یعنی محصول جانبی کارخانه آب سنگین که انواع ترکیبات دوتریمی است و در آزمایشگاه‌ها و صنایع مختلف شیمی، زیست‌شناسی و مواد به کار می‌رود بیش از نیاز داخلی است و قابل صدور است. هم‌چنین در تولید آب تهی شده از دوتریم که قابلیت جلوگیری از رشد سرطان داشته و می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهد، توانمند هستیم. از سویی ایران توان احداث کارخانه‌های مختلف فرآوری سوخت و صدور دانش فنی ساخت ماشین‌های سانتریفیوژ برای کشورهای متقاضی را دارد."
*ما نمی‌خواهیم اقدامی خارج از عرف و قوانین بین‌المللی انجام دهیم. در عین حال که این اقدامات بر اساس معاهده NPT از حقوق مسلم ایران است و تحت نظارت آژانس انجام خواهد شد."
زمان تکمیل و راه‌اندازی رآکتور 40 مگاواتی اراک
* برنامه ما بر این اساس است که کار رآکتور به لحاظ ساختمانی و نصب تجهیزات غیرهسته‌یی هر چه سریعتر به پایان برسد، اما برخی کارشکنی‌های خارجی باعث کندی کار شده است. به طور قطع مدیران پیشین سازمان، تلاش خود را در این زمینه انجام داده‌اند. با این حال با توجه به این‌که این رآکتور با توان بومی ساخته می‌شود سعی کردیم بخش خصوصی کشور را در این زمینه توانمند سازیم و توانایی بالقوه موجود در آنها را شناسایی و به توان اجرایی تبدیل کنیم."
*شاید مدیران پیشین سازمان انرژی اتمی بر روی صنعت داخلی به گونه‌ای حساب می‌کردند که این تاریخ‌ها را اعلام کردند، اما بعد که وارد کار شدند متوجه شدند صنعت داخلی نیاز به حمایت و آموزش بیش‌تری برای بر عهده گرفتن چنین تعهداتی دارد."
*برای ساخت سوخت مشکل تولید UO2 با گرید سرامیکی حل شده و کارخانه مربوطه در حال تولید آن است. 150 مجموعه سوخت باید برای رآکتور آب سنگین اراک آماده شود که به طور طبیعی ساخت آن یک تا دو سال به طول می‌انجامد.
*ما برای اولین بار می‌خواهیم چنین رآکتوری را تجربه کنیم و باید احتیاط کنیم. اگر بتوانیم در تابستان آینده رآکتور را با سوخت مجازی تست کنیم، می‌توانیم زمان بهرهبرداری رآکتور را دقیق‌تر اعلام کنیم. در حال حاضر سال 2013 برای راه‌اندازی رآکتور اعلام شده است."
هرمن ناکارتس از تاسیسات هسته‌یی ایران بازدید داشت نه بازرسی
* وقتی برخی اتباع خارجی برای بازدید از کارخانه و رآکتور آب سنگین اراک به ایران می‌آیند یا هرمن ناکارتس، معاون مدیرکل از تاسیسات هسته‌یی ایران بازدید می‌کنند بازرسی محسوب نمی‌شود؛ بلکه صرف بازدید است. ما برای معاون آقای آمانو و شخص مدیرکل آژانس احترام قائلیم و اجازه می‌دهیم از برخی تاسیسات کشورمان بازدید کنند. بنابراین این اقدامات همکاری فراتر از پادمان یا اجرای کد اصلاحی 1/3 ترتیبات فرعی موافقت‌نامه پادمان نیست. هدف از این اقدامات این است که به این افراد نشان دهیم ما با آژانس مشکلی نداریم. اگر آنها به این نتیجه و باور برسند که آژانس از اختیارات لازم برخوردار است و نشان دهند که آژانس تحت تاثیر و فشار کشورهای متخاصم با ما قرار نمی‌گیرد، ما می‌توانیم همکاری بیش‌تری با آژانس داشته باشیم.
آمانو بیش‌تر از البرادعی تحت تاثیر غربی‌ها قرار می‌گیرد
*شخصیت یوکیا آمانو با مدیران قبلی متفاوت است و باید این مساله را در نظر گرفت،
*از سویی آقای آمانو سابقه‌ای که آقای البرادعی در پرونده هسته‌یی ایران داشت را ندارد و شاید به کامل نبودن اطلاعاتش از مشکلات منطقه ما وهمراهی کردن با کشورش این پتانسیل را دارد که بیش‌تر تحت تاثیر غربی‌ها قرار گیرد. با این حال ما تلاش زیاد و خوبی در آژانس داریم تا کشورهای عضو جنبش غیرمتعهد و گروه 77 و دیگر کشورها با خواست آمریکا و برخی کشورهای اروپایی علیه ایران در آژانس همراهی نکنند."
مذاکره احتمالی ایران با آژانس در آینده
*ایران با بالا بردن سطح تخصصش در تولید سوخت، غنی‌سازی، رادیودارو و توسعه کاربرد پرتوها در زندگی و تکمیل رآکتور 40 مگاواتی اراک با آنها مذاکره می‌کند. ما طبق مقررات آژانس پایبند به مقررات هستیم، اما پایبندی ما وقتی است که حقوق‌مان را در قبال انجام تکالیف مطالبه کنیم. هیچ‌کس نمی‌تواند ما را از داشتن فن‌آوری هسته‌یی به دلیل این‌که ما نفت و گاز داریم محروم کند.
*یک روز حرفشان این بود که ایران غنی‌سازی نداشته باشد، الان می‌گویند ماشین‌های سانتریفیوژ را ثابت نگه دارید یا تولید سوخت تا غنای 20 درصد را متوقف کنید. درعین حال مرتب به دنبال آسیب زدن به تاسیسات هسته‌یی ما از طریق ویروس یا فروش تجهیزات معیوب و غیره هستند. وقتی در این کارها هم موفق نشدند دوباره به سراغ آژانس رفتند که پرونده ایران را در آژانس پررنگ کند تا به این واسطه قطعنامه‌ای دیگر علیه ایران صادر کنند. ما باید کارمان را به لحاظ تخصصی جلو ببریم و در آن بخشی که سازمان انرژی اتمی باید با بخش سیاسی کشور در بحث هسته‌یی هماهنگ باشد، اقدام لازم را انجام می‌دهیم.
*ما تمام توان‌مان در سازمان را بر روی این مساله متمرکز می‌کنیم که سوخت مورد نیاز کشور چه سوخت طبیعی یا غنی شده تا 5/3 درصد یا غنی شده تا 20 درصد را فقط برای رآکتورهای‌مان تولید کنیم و از سوی دیگر رآکتورهای‌مان را هم توسعه دهیم و به صدور مواد و محصولات در آینده فکر کنیم. پیشرفت در بحث هسته‌یی به طور طبیعی سطح مذاکرات سیاسی را هم بالا می‌برد و فرصت‌های بیش‌تری در اختیار سیاسیون قرار می‌دهد.
دعوت از آمانو برای شرکت در مراسم بهرهبرداری نیروگاه بوشهر
*ما از وی برای شرکت در مراسم بهرهبرداری نیروگاه بوشهر دعوت کرده‌ایم و ایشان هم در پاسخ اظهار تمایل کردند، اما هنوز پاسخ قطعی دریافت نکرده‌ام. خوشحال می‌شویم در کنار مقامات روسی که برای بهرهبرداری از نیروگاه بوشهر به ایران می‌آیند، مدیرکل آژانس هم حضور داشته باشد. چنان‌چه آمانو بخواهد از تاسیسات هسته‌یی ایران بازدید کند، مانعی وجود ندارد.
* احتمالا اواخر آبان یا اوایل آذر شاهد بهرهبرداری کامل از نیروگاه خواهیم بود.مهم‌ترین مساله در نیروگاه بوشهر این است که بخش هسته‌یی آن، یعنی رآکتور فعال شده است و الان مدتی است که تحت کنترل است و همه چیز به خوبی کار می‌کند. حتی به طور عملی در کارش اخلال ایجاد کردیم که در تمامی این مراحل، آزمایش‌ها با موفقیت انجام شد. الان ما به بخش هسته‌یی و ایمنی نیروگاه به لحاظ هسته‌یی مطمئن هستیم.تلاش می‌شود که تجهیزات غیرهسته‌یی نیروگاه با هم سازگار شوند.
*ما شاهد تشدید اقدامات خرابکاری در تاسیسات هسته‌یی کشور بوده‌ایم. در مقابل ما سپرهای ایمنی ایجاد کردیم و اقدامات‌شان را خنثی کردیم؛ اتفاقا در این زمینه به دانش و مهارت خوبی دست پیدا کردیم و همین جا اعلام می‌کنم می‌توانیم به کشورهایی که می‌خواهند مثل ایران در بحث هسته‌یی رشد کنند خنثی‌سازی اقدامات خرابکاری را آموزش دهیم. در عین حال چون ما همواره در معرض خطر هستیم، پیش‌بینی کردیم مقداری از تولید سوخت تا غنای 20 درصد را انبار کنیم که این کار تحت نظر آژانس صورت خواهد گرفت."
برنامه موشکی ایران تدافعی است /امروز دیگر دعوای ما با دنیا بر سر حضور ایران در فضاست
* فکر می‌کنم تا 10 سال آینده مشکل‌مان با دنیا حل شده است و روندی عادی را در روابط شاهد خواهیم بود.
* در حال حاضر مشکل ما با برخی کشورها بر سر فضا است. آنها در همین اندازه هم ورود ایران به فضا را برنمی‌تابند. بازی آنها بر سر برنامه موشکی ایران به این دلیل نیست که ما قصد داشته باشیم کشوری را هدف قرار دهیم، چرا که اساسا برنامه موشکی ایران تدافعی است."
*ایران در درازمدت برنامه توسعه رآکتورها را در دستور کار دارد که برای تامین سوخت آنها به تولید سوخت تا غنای 20 درصد نیاز داریم.
عجله‌ای برای استفاده از نسل جدید سانتریفیوژها در فردو نداریم
*نسل جدید سانتریفیوژهای ایران هنوز به سطح و اندازه تولید نرسیده است. ابتدا باید آزمایش‌های لازم درباره‌شان انجام شود و با رعایت استانداردها کار را پیش ببریم و عجله‌ای دراین‌باره نداریم.
طرح "گام به گام" روسیه
*"این طرح در حال بررسی است و نظراتی هم متقابلا ارایه شده است. هم‌چنین این طرح در اختیار سازمان قرار گرفته است و به اتفاق کارشناسان مربوطه در حال بررسی آن هستیم و نظرمان را به مرکز تصمیم‌گیری در این‌باره ارایه خواهیم کرد. مطمئنا نظام در این مساله به یک نظر واحد خواهد رسید.
*بدون شک هر طرحی باید حقوق هسته‌یی ایران را محفوظ نگه دارد. اگر این طرح موجب پایمال شدن حقوق‌مان شود آن را نخواهیم پذیرفت.
/29212